Egzegeza Starego Testamentu

obowiązkowe

Egzegeza Starego Testamentu WT-S1-Tprote-EST3

Student potrafi przetłumaczyć z języka hebrajskiego wybrany fragment z Biblii Hebrajskiej, posługując się leksykonem i gramatyką (nie dotyczy studentów specjalności teologia protestancka) oraz stosować na poziomie podstawowym metody składające się na metodę historyczno-krytyczną.

w sali

Celem jest rozwijanie umiejętności samodzielnego, uzasadnionego metodycznie badania i interpretowania tekstów Starego Testamentu oraz krytycznego korzystania z literatury przedmiotu, a także zaznajomienie się z niektórymi zagadnieniami tematycznymi z zakresu teologii Starego Testamentu (obecne w omawianych i analizowanych tekstach).

Student rozwija umiejętności stosowania metody historyczno-krytycznej, której poznanie i nauka stosowania były celem zajęć w poprzedzającym semestrze, i uzasadnionej metodologicznie interpretacji tekstów Biblii Hebrajskiej, włączając to zastosowanie tekstów w pracy kościelnej. Uczy się krytycznego korzystania z literatury przedmiotu. Umiejętności te ćwiczone są na wybranych tekstach (zob. poniżej). Jednocześnie omawiane są zagadnienia wynikające z analizy wskazanych perykop biblijnych, zarówno dotyczące wykładu tekstów i stosowania zasad hermeneutycznych, jak i zagadnień teologicznych. Badane teksty stają się przyczynkami do formułowania wniosków teologicznych w kontekście całego Starego Testamentu.

LITERATURA PODSTAWOWA:

1. Podręcznik: Slawik J., Egzegeza Starego Testamentu. Wprowadzenie do metod egzegetycznych, Warszawa 2004.

2. Źródła: Biblia Hebraica Stuttgartensia, wyd. 5, Stuttgart 1997; Septuaginta, red. A. Rahlfs, Stuttgart 1982; Biblia sacra iuxta vulgatam versionem, wyd. R. Weber, Stuttgart 1969.

3. Słowniki języka hebrajskiego i gramatyki: Wilhelm Gesenius' Hebräisches und Aramäisches Handwörterbuch über das Alte Testament, begonnen von R. Meyer, unter verantwortlicher Mitarbeit von U. Rüterswörden und J. Renz, bearbeitet und herausgegeben von H. Donner, 18. Auflage, Berlin/Heidelberg/New York 2013.

Koehler L., Baumgartner W., Hebräisches und aramäisches Lexikon zum Alten Testament, neu bearbeitet von W. Baumgartner, J.J. Stamm und B. Hartmann, Leiden i in. 1995 [HAL]; lub Koehler L., Baumgartner W., Lexicon in Veteris Testamenti Libros, Leiden 1953-1985 [KBL] (ewentualnie polski nieudany przekład: Koehler L., Baumgartner W., Stamm J.J., Wielki słownik hebrajsko-polski i aramejsko-polski Starego Testamentu, t. I-II, Prymasowska Seria Biblijna, Warszawa 2008)

Abramowiczówna Z. (red.), Słownik grecko-polski, Warszawa 1965; Rehkopf F., Septuaginta-Vokabular, Göttingen 1989.

Gesenius W., Hebräische Grammatik, nowo opracowana przez E. Kautzscha, wyd. 28, Leipzig1909, wydawane w Gesenius-Kautzsch-Bergsträsser, Hebräische Grammatik, Hildesheim i in. 1991 (przekład angielski: Gesenius’ Hebrew Grammar as edited and enlarged by the late E. Kautzsch. Second English edition revised in accordance with the twenty-eighth German edition [1909] by E.A. Cowley, Oxford 1910, 1949).

4. Słowniki teologiczne: Jenni E., Westermann C. (wyd.), Theologisches Handwörterbuch zum Alten Testament, München-Zürich 1984 (tłumaczenie angielskie Theological Lexicon of the Old Testament, tłum. M.E. Biddle, Peabody 1997).

Praktyczny słownik biblijny, red. A. Grabner-Haider, Warszawa 1994.

5. Komentarze i opracowania: zob. poniżej (dalsze mogą być podawane na zajęciach).

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

1. Opracowania ogólne:

Starożytny Izrael. Od czasów Abrahama do zburzenia Jerozolimy przez Rzymian, red. H. Shanks, Warszawa 2007; Niesiołowski-Spanò Ł. i Stebnicka K., Historia Żydów w starożytności: Od Thotmesa do Mahometa, Warszawa 2020.

Schmidt W.H., Wprowadzenie do Starego Testamentu, Bielsko-Biała 1997; Rad G. von, Teologia Starego Testamentu, Warszawa 1984.

2. Słowniki:

Botterweck J., Fabry H.-J., Ringgren H. (wyd.), Theologisches Wörterbuch zum Alten Testament, t.1-8+10, Stuttgart 1970-1999 (tłumaczenie na język angielski Theological Dictionary of the Old Testament, t.1-11, Grand Rapids 1996-2001).

Kittel W. (wyd.), Theologisches Wörterbuch zum Neuen Testament, t.1-9, Stuttgart i in. 1933-1973 (angielskie tłumaczenie Theological Dictionary of the New Testament, t.1-10, tłum. G.W. Bromiley, Grand Rapids 1976); Słownik wiedzy biblijnej, red. B.M. Metzger, M.D. Coogan, Warszawa 1996.

3. Komentarze i opracowania szczegółowe: zob. poniżej (dalsze mogą być podawane na zajęciach).

WIEDZA

K1_W02 zna aktualny stan badań nad głównymi przekazami starotestamentowymi; ma wiedzę o hermeneutycznej złożoności chrześcijańskiej lektury ST

K1_W04 zna podstawową terminologię egzegetyczną i teologiczną w wybranym języku obcym

K1_W05 zna i rozumie w stopniu zaawansowanym metody interpretacji tekstów biblijnych oraz pozabiblijnych

K1_W06 zna i rozumie w stopniu zaawansowanym językowy wymiar tekstów ST

K1_W08 ma wiedzę o związkach teologii ST z historią, historią religii i socjologią religii; zna powiązania metodologiczne egzegezy biblijnej z metodologią stosowaną w badaniach literackich; ma wiedzę na temat miejsca interpretacji biblijnej w ogólnej hermeneutyce filozoficznej

UMIEJĘTNOŚCI

K1_U01 potrafi wyszukać i dobierać informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych do krytycznego wykorzystania w analizie tekstów ST

K1_U02 samodzielnie interpretuje i komentuje teksty ST, dobierając właściwe metody egzegetyczne

K1_U03 wykorzystuje wiedzę z zakresu metodologii egzegetycznej w krytycznej analizie wyników badań innych autorów; formułuje uzasadnione metodologicznie interpretacje tekstów ST

K1_U06 potrafi prezentować różne interpretacje tekstów ST, argumentując prawidłowo metodologicznie i posługując się literaturą przedmiotu, oraz przedstawiać własne interpretacje

K1_U07 samodzielnie korzysta z literatury egzegetycznej w wybranym języku obcym

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1_K01 krytycznie ocenia zakres posiadanej wiedzy i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego

K1_K06 ma świadomość znaczenia i wpływu dziedzictwa polskiego i światowego teologicznego na interpretację ksiąg ST; potrafi wykazać wpływ Biblii i jej interpretacji na procesy historyczno-społeczne; interesuje się nowatorskimi koncepcjami egzegetycznymi i teologicznymi koncepcjami egzegetycznymi

Metody weryfikacji efektów uczenia się:

- przygotowanie i aktywny udział w ćwiczeniach: K1_W02, K1_W04; K1_W06, K1_W08, K1_U01, K1_U03, K1_U06, K1_U07, K1_K01, K1_K06;

- egzamin pisemny: K1_W04; K1_W05, K1_W06, K1_U01, K1_U02, K1_U03, K1_U07.

Zaliczenie wykładu na podstawie obecności (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności).

Zaliczenie ćwiczeń na podstawie obecności (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności) oraz przygotowania i aktywnego udziału w ćwiczeniach.

Egzamin pisemny - praca pisemna: metodyczna analiza i interpretacja wskazanej perykopy starotestamentowej, przygotowywanej samodzielnie lub w grupie (tekst podawany jest na początku semestru).

Zasady oceniania na egzaminie, przy czym brane są pod uwagę również kompetencje uzyskane w trakcie wykładów i ćwiczeń:

- ocena 2: brak podstawowej wiedzy, umiejętności, kompetencji w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty

kształcenia;

- ocena 3: zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty

kształcenia;

- ocena 4: gruntowna wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty kształcenia;

- ocena 5: pogłębiona i poszerzona w wyniku własnych studiów i poszukiwań badawczych wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie

wytyczonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty kształcenia.

Student posiadający zgodę na Indywidualną organizację studiów (IOS) obowiązkowo na początku roku akademickiego / cyklu zgłasza się do nauczyciela akademickiego w celu ustalenia indywidualnego toku pracy i zasad uzyskania zaliczeń (oraz przystąpienia do egzaminu).