Współczesne problemy pedagogiki religii i kultury

obowiązkowe

Zajęcia są prowadzone w formie wykładu w wymiarze 30 godzin i są adresowane do studentów studiów II stopnia na kierunku pedagogika. Celem zajęć jest wykształcenie u studentów wiedzy, umiejętności mentalnych oraz kompetencji społecznych i kulturowych związanych z działalnością pedagogiczną w wielokulturowym świecie.

mieszany: w sali i zdalnie

Zajęcia dostarczają syntetyczną wiedzę dotyczącą pedagogiki religii i pedagogiki kultury jako dyscyplin w ramach nauk o wychowaniu oraz jej przedmiotu – edukacji i socjalizacji religijnej i kulturowej.

Celem zajęć w szczególności jest: zapoznanie studenta z przesłankami, historią oraz stanem współczesnym pedagogiki religii i pedagogiki kultury jako dyscyplin naukowych, statusem prawnym i społecznym edukacji religijnej i kulturowej, jej formami organizacyjnymi i modelami koncepcyjnymi w perspektywie wyzwań współczesności, interpretacją idei neutralności światopoglądowej państwa oraz koncepcją dobra wspólnego, a także kształtowanie umiejętności mentalnych oraz kompetencji społecznych wspomagających działalność pedagogiczną w społeczeństwie pluralistycznym.

Zajęcia obejmują następujące treści programowe:

Pedagogika religii i pedagogika kultury jako dyscypliny nauki: powstanie i rozwój, status naukowy i metodologia.

Religia w szkole z perspektywy pedagogiki religii; status edukacji religijnej w Polsce, w państwach Unii Europejskiej i USA: lekcje religii w szkole a zasada neutralności światopoglądowej państwa; rozwiązania organizacyjne w państwach Unii Europejskiej i USA; typologizacja tychże rozwiązań.

Modele edukacji religijnej – typologia: podejście typologiczne (idealizacyjne) w naukach humanistycznych; konfesyjno-katechumenalny model edukacji religijnej (założenia, praktyka i ocena); ponadkonfesyjny model edukacji religijnej (założenia, praktyka i ocena); konfesyjno-dialogiczny model edukacji religijnej (założenia, praktyka i ocena).

Pedagogika religii a kształcenie międzykulturowe: modele kształcenia międzykulturowego.

Pedagogiczna interpretacja zasady neutralności światopoglądowej instytucji publicznych w perspektywie zadań szkoły publicznej.

Idea dobra wspólnego jako kategoria pedagogiczna.

Istota kształcenia z perspektywy pedagogiki religii i pedagogiki humanistycznej: kształcenie religijne jako element kształcenia ogólnego, pedagogicznoreligijne definicje kształcenia, religijne i neohumanistyczne pojęcie kształcenia.

Teoria kształcenia w pedagogice humanistycznej / pedagogice kultury: struktura osobowości; istota kształcenia; hermeneutyczna teoria treści kształcenia; hermeneutyczna teoria uczenia się; współczesne koncepcje edukacji kulturalnej.

Literatura obowiązkowa:

B. Milerski, Pedagogika religii, w: Pedagogika. t. 4: Subdyscypliny i dziedziny wiedzy o edukacji. Podręcznik akademicki, red. B. Śliwerski, Gdańsk. 2010, s. 45-68.

B. Milerski, Pedagogika kultury, w: Pedagogika. Podręcznik akademicki, red. Z. Kwieciński, B. Śliwerski, Warszawa. 2019, s. 347-362.

Literatura uzupełniająca:

Edukacja artystyczna i kulturalna w szkołach w Europie, Agencja Wykonawcza ds. Edukacji, Kultury i Sektora Audiowizualnego Komisji Europejskiej, Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Warszawa 2010 (oryg. 2009).

J. Gajda, Pedagogika kultury w zarysie, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2006.

Z. Marek, Pedagogika religii, Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum, Kraków 2022.

*Materiały źródłowe są podawane w trakcie zajęć.

W zakresie wiedzy absolwent:

PED2A_W07 ma pogłębioną wiedzę o rodzajach więzi społecznych i o rządzących nimi prawidłowościach istotnych z punktu widzenia procesów edukacyjnych.

PED2A_W09 zna fundamentalne dylematy współczesnej cywilizacji, posiada uporządkowaną wiedzę o kulturowych uwarunkowaniach procesów edukacyjnych.

W zakresie umiejętności absolwent:

PED2A_U2 potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych problemów edukacyjnych, opiekuńczo-wychowawczych, kulturalnych, resocjalizacyjnych, pomocowych i terapeutycznych, a także diagnozowania i projektowania działań

1. Uznawanie efektów uczenia się w trybie nauki na odległość

• Realizacja zajęć na odległość nie narusza art. 63 ust. 1 Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym;

• Utrzymuje się liczbę punktów ECTS przypisaną określonemu przedmiotowi w realizowanym programie studiów;

• Punkt ECTS nadal odpowiada 25–30 godzinom pracy studenta obejmującym zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, organizowanym przez uczelnię oraz indywidualną pracę studenta związaną z tymi zajęciami.

2. Ocena postępów uczenia się na odległość

• Nauczyciel akademicki zapewnia studentom informację zwrotną dotyczącą ich postępów w nauce za pośrednictwem USOS, maila służbowego w domenie chat.edu.pl; aplikacji Teams/platformy e-ChAT

• Nauczyciel może ustalić w okresie obowiązywania szczególnych zasad postępowania w okresie pandemii COVID-19 zmianę dotychczasowych zasad oceniania cząstkowego i końcowego przy zapewnieniu jawności reguł postępowania i informowania studentów o tejże zmianie. Zmiana może dotyczyć wyłącznie formy zaliczenia lub egzaminu końcowego (ze zdalnego na stacjonarny przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa higienicznego i sanitarnego)

• postępach w nauce przeznaczona jest uczelniana platforma zdalnego nauczania lub inne tego typu narzędzie (Teams, Moodle, USOS)

• Nauczyciel wyznacza termin konsultacji online dla studentów na platformie zdalnego nauczania (Teams oraz w USOS) lub/i lub stacjonarnie po wcześniejszym uzgodnieniu terminu drogą mailową.

• Wszelkie aktywności związane z monitorowaniem uczenia się studentów i udzielania im informacji zwrotnej są zapisywane w w aplikacji Teams i/lub na platformie Moodle.

praktycznych z wychowankami.

PED2A_U05 posiada pogłębione umiejętności prezentowania własnych pomysłów, opinii i stanowisk i popierając je rozbudowaną argumentacją w kontekście wybranych perspektyw teoretycznych, poglądów różnych autorów, kierując się przy tym przyjętymi systemami normatywnymi.

W zakresie kompetencji społecznych absolwent:

PED2A_K04 utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogicznej, odznacza się rozwagą, dojrzałością i zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań pedagogicznych.

PED2A_K08 podtrzymuje etos zawodowy oraz ma świadomość odpowiedzialności za zachowanie dziedzictwa kulturowego.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest realizacja wszystkich efektów uczenia się, zgodnie z programem kształcenia. Efekty będą weryfikowane na podstawie oceny jakości dyskursu podczas zajęć oraz odpowiedzi ustnej lub pisemnej pracy zaliczeniowej.

Istnieje możliwość wyboru przez studenta jednej z dwóch form zaliczenia.

Wariant 1)

Odpowiedź ustna „w sali”. Zwięzła wypowiedź na trzy zagadnienia opisane w artykule „Pedagogika religii” (na ocenę 4.0) oraz dodatkowo – na ocenę 5.0 – na dwa zagadnienia opisane w artykule „Pedagogika kultury”. Ocena z zaliczenia uwzględnia aktywne uczestnictwo podczas zajęć.

Wariant 2)

Dwie prace pisemne, tworzone samodzielnie, dotyczące następujących kwestii:

- Idea kształcenia ogólnego w pedagogice kultury.

- Idee neutralności światopoglądowej i dobra wspólnego w perspektywie szkoły. Od teorii do praktyki.

Obie prace pisemne przesyłamy przez USOSMail, z podaniem imienia i nazwiska oraz kierunku studiów.

Objętość każdej z prac ok. 3 stron w formacie A4. Kryteria oceny zostaną omówione podczas zajęć.

Punkty ECTS: 2

Bilans punktów ECTS:

Uczestnictwo w wykładzie (godziny kontaktowe) = 1 ECTS (30 godz.).

Lektura tekstów związanych z wykładem i zaliczenie na ocenę = 1 ECTS (30 godz.).

Nie dotyczy