Wstęp do teologii ewangelickiej

obowiązkowe

Wstęp do teologii ewangelickiej WT-S1-Te-WTE1

Wstęp do teologii ewangelickiej WT-S1-Te-WTE1

Przedmiot jest kontynuacją zajęć ze Wstępu do teologii ewangelickiej realizowanych w semestrze zimowym.

w sali

1) zapoznanie z podstawową terminologią teologii ewangelickiej, w tym pojęciowością łacińską i grecką,

2) nauka analizy tekstów teologicznych ze szczególnym uwzględnieniem ewangelickiej teologii systematycznej,

3) nabycie orientacji w epokach i szkołach teologicznych w teologii ewangelickiej oraz umiejętności przypisania danego teologa i jego tekstów do właściwej epoki i szkoły teologicznej.

Zajęcia wprowadzają w pojęciowość teologii ewangelickiej oraz dają syntetyczny przegląd najważniejszych szkół i nurtów teologicznych ich genezy, znaczenia i wkładu w myśl teologiczną, ze szczególnym uwzględnieniem okresu reformacji XVI wieku oraz nurtów teologii ewangelickiej XX wieku. Zajęcia mają także na celu wprowadzenie w podstawowe zasady interpretacji tekstu teologicznego oraz zdolności przypisania danego teologa i jego tekstów do właściwej epoki i szkoły teologicznej. Zajęcia są kontynuacją zajęć z semestru zimowego.

Tematyka realizowana w semestrze letnim:

1. Teologia i pobożność okresu ortodoksji

2. Pietyzm i metodyzm

3. Teologia ewangelicka XVIII wieku i reakcja młodego F. D. E. Schliermachera

4. Teologia XIX wieku

5. K. Barth i teologia dialektyczna

6. Teologia R. Bultmanna

7. Kościół wyznający i teologia D. Bonhoeffera

8. Reakcja na teologię R. Bultmanna: postbultmanizm, W. Pannenberg

9. Teologia nadziei i teologie genitywne

10. Dialog teologii z filozofią – P. Tillich

11. Współcześni teologowie ewangeliccy

12. Teologia ewangelicka początku XXI wieku i teologia ewangelicka w Polsce

LITERATURA PODSTAWOWA

1. Lektury: Barmeńska Deklaracja Teologiczna z 31 maja 1934 roku, „Studia i dokumenty ekumeniczne” r. X: 1994, nr 2, s. 86-88; Barth K., Sens nauki o Trójcy świętej, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 318-322; Barth K., Wort Gottes als Aufgabe der Theologie, w: Anfänge der dialektische Theologie, red. J. Moltmann, cz. 1, München 1962, s. 197-218 (tłumaczenie własne); Bonhoeffer D., Wybór pism, Warszawa 1970, s. 229-277; Bultmann R., Neues Testament und Mythologie. Das Problem der Entmythologisierung der neutestamentlischen Verkündigung, wyd. E. Jüngel, w: Beiträge zur evangelischen Theologie, wyd. E. Jüngel, R. Smend, t. 96, München 1985, ss. 12-38 (tłumaczenie własne); Harnack A. von, Królestwo Boże i dusza ludzka, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 390n; Harnack A. von, Zredukowanie łaski do relacji zaufania wobec Boga, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 313-316; Kanony Synodu w Dortdrechcie, http://ekumenizm.wiara.pl/doc/478722.Kanony-Synodu-w-Dordrechcie-z-1618-roku; Moltmann J., Rozważania o nadziei, „Znak” t. 266-267: 1975, z. 8-9, ss. 1248-1267; Pannenberg W., Dogmatische Thesen zur Lehre von der Offenbarung, w: Grundtexte der neueren evangelischen Theologie, red. W. Härle, Leipzig 2007, s. 233-245 (tłum. własne); Ritschl A., Pojęcie „usprawiedliwienia”, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 390n; Schleiermacher F. D., Mowy o religii, Kraków 1995, ss. 47-118; Schleiermacher F., Boski byt (godność) i soteriologiczna funkcja (działalność) Jezusa, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 299-301; Schleiermacher F., Bóg jako warunek absolutnego odczucia zależności, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 185n; Spener F.J., Pia desideria, przeł. M. Platajs, Bielsko-Biała 2002; Tillich P., Dynamika wiary, Poznań 1987.

2. Podręczniki: Lane T., Wiara rozum świadectwo. Dzieje myśli chrześcijańskiej, Bielsko-Biała 2001, s. 184-187.200-204.253-260.278-284.286-292.298-304.308-314; Karski K., Teologia protestancka XX wieku, Warszawa 1971; Religia. Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski, t. 1-10, Warszawa 2002-2004

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. Wiek XVII i XVIII: Ansorge D., Krótka historia teologii chrześcijańskiej, Kraków 2021; Maciuszko J.T., Niezamierzony manifest pietyzmu, w: F.J. Spener, Pia desideria, przeł. M. Platajs, Bielsko-Biała 2002, s. 7-21; Hägglund B., Geschichte der Theologie. Ein Abriß, wyd. 2, Gütersloh 1990, s. 230-275.

2. Wiek XIX i XX: Ansorge D., Krótka historia teologii chrześcijańskiej, Kraków 2021; Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, red. J. Majewski, J. Makowski, Warszawa 2003-2006; Wybitni teologowie XX wieku. Krąg języka niemieckiego, red. J. Jezierskie, K. Parzych, Olsztyn 2006.

WIEDZA

K1_W01 ma usystematyzowaną wiedzę o historycznym rozwoju nurtów ewangelickiej teologii systematycznej

zna i rozumie w stopniu podstawowym historyczne uwarunkowania historii dogmatów

K1_W02 ma podstawową wiedzę na temat bieżącego stanu badań w ewangelickiej teologii systematycznej; zna i rozumie w stopniu podstawowym bieżące koncepcje i problematykę z zakresu ewangelickiej teologii systematycznej; zna w zaawansowanym stopniu stan badań wybranej problematyki teologicznej z zakresu ewangelickiej teologii systematycznej

K1_W03 zna na poziomie zaawansowanym pojęciowość ewangelickiej teologii systematycznej

K1_W05 posiada w stopniu zaawansowanym wiedzę w zakresie interpretacji tekstów źródłowych z zakresu ewangelickiej teologii systematycznej

K1_W06 zna i rozumie w stopniu zaawansowanym kulturową rolę języka oraz procesy rozwoju systemu językowego w odniesieniu do dokumentów źródłowych oraz literatury historycznej; zna i rozumie w stopniu podstawowym procesy semiotyczne, społeczne i konfesyjne decydujące o komunikacji językowej i jej intencjach; potrafi zidentyfikować inspiracje filozoficzne i teologiczne terminologii źródeł

K1_W08 zna i rozumie w stopniu podstawowym genezę i historyczny rozwój teologii ewangelickiej jako dyscypliny naukowej; zna i rozumie w stopniu podstawowym metodologiczne powiązania teologii ewangelickiej z innymi naukami humanistycznymi (nauki językowe, filozofia, psychologia, socjologia, nauki historyczne); ma podstawową wiedzę na temat elementów pracy źródłoznawczej; ma podstawową wiedzę o warsztacie historii teologii oraz o tożsamości Kościołów w kontekście warsztatów nauk historycznych

UMIEJĘTNOŚCI

K1_U01 potrafi wyszukać i dobierać informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych oraz krytycznie je oceniać

K1_U02 wykorzystuje wiedzę na temat poszczególnych nurtów ewangelickiej teologii systematycznej do podstawowej interpretacji tekstów należących do tej dyscypliny teologicznej samodzielnie w zakresie podstawowym, umie w stopniu elementarnym ocenić różnice stanowisk badaczy odnośnie do interpretowanych tekstów i wydarzeń

K1_U03 na podstawie wiedzy z zakresu teologii systematycznej formułuje hipotezy dotyczące tej dyscypliny teologicznej

K1_U09 potrafi brać udział w dyskusji teologicznej, krytycznie oceniając różne stanowiska i prezentując własne pomysły wsparte właściwą argumentacją

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1_K01 krytycznie ocenia zakres posiadanej wiedzy i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego

K1_K02 interesuje się nowatorskimi koncepcjami z zakresu teologii systematycznej

Zaliczenie wykładu na podstawie obecności (dopuszczalne dwie nieobecności w semestrze).

Zaliczenie ćwiczeń na podstawie obecności (dopuszczalne dwie nieobecności) oraz aktywność na zajęciach 20%

Egzamin końcowy ustny (składa się z pytania o 5 podstawowych terminów po łacinie i grecku z przedstawionej listy oraz 4 pytań z przedstawionej listy zagadnień - obejmuje ona zagadnienia omówione w semestrze zimowym i letnim) 80%