Wstęp do teologii ewangelickiej

obowiązkowe

Wstęp do teologii ewangelickiej WT-S1-Te-WTE1

Wstęp do teologii ewangelickiej WT-S1-Te-WTE1

Przedmiot jest kontynuacją zajęć ze Wstępu do teologii ewangelickiej realizowanych w semestrze zimowym.

w sali

1) zapoznanie z podstawową terminologią teologii ewangelickiej, w tym pojęciowością łacińską i grecką,

2) nauka analizy tekstów teologicznych ze szczególnym uwzględnieniem ewangelickiej teologii systematycznej,

3) nabycie orientacji w epokach i szkołach teologicznych w teologii ewangelickiej oraz umiejętności przypisania danego teologa i jego tekstów do właściwej epoki i szkoły teologicznej.

Zajęcia wprowadzają w pojęciowość teologii ewangelickiej oraz dają syntetyczny przegląd najważniejszych szkół i nurtów teologicznych ich genezy, znaczenia i wkładu w myśl teologiczną, ze szczególnym uwzględnieniem okresu reformacji XVI wieku oraz nurtów teologii ewangelickiej XX wieku. Zajęcia mają także na celu wprowadzenie w podstawowe zasady interpretacji tekstu teologicznego oraz zdolności przypisania danego teologa i jego tekstów do właściwej epoki i szkoły teologicznej. Zajęcia są kontynuacją zajęć z semestru zimowego.

Tematyka realizowana w semestrze letnim:

1. Teologia i pobożność okresu ortodoksji

2. Pietyzm i metodyzm

3. Teologia ewangelicka XVIII wieku i reakcja młodego F. D. E. Schliermachera

4. Teologia XIX wieku

5. K. Barth i teologia dialektyczna

6. Teologia R. Bultmanna

7. Kościół wyznający i teologia D. Bonhoeffera

8. Reakcja na teologię R. Bultmanna: postbultmanizm, W. Pannenberg

9. Teologia nadziei i teologie genitywne

10. Dialog teologii z filozofią – P. Tillich

11. Współcześni teologowie ewangeliccy

12. Teologia ewangelicka początku XXI wieku i teologia ewangelicka w Polsce

LITERATURA PODSTAWOWA

1. Lektury: Barmeńska Deklaracja Teologiczna z 31 maja 1934 roku, „Studia i dokumenty ekumeniczne” r. X: 1994, nr 2, s. 86-88; Barth K., Sens nauki o Trójcy świętej, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 318-322; Barth K., Wort Gottes als Aufgabe der Theologie, w: Anfänge der dialektische Theologie, red. J. Moltmann, cz. 1, München 1962, s. 197-218 (tłumaczenie własne); Bonhoeffer D., Wybór pism, Warszawa 1970, s. 229-277; Bultmann R., Neues Testament und Mythologie. Das Problem der Entmythologisierung der neutestamentlischen Verkündigung, wyd. E. Jüngel, w: Beiträge zur evangelischen Theologie, wyd. E. Jüngel, R. Smend, t. 96, München 1985, ss. 12-38 (tłumaczenie własne); Harnack A. von, Królestwo Boże i dusza ludzka, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 390n; Harnack A. von, Zredukowanie łaski do relacji zaufania wobec Boga, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 313-316; Kanony Synodu w Dortdrechcie, http://ekumenizm.wiara.pl/doc/478722.Kanony-Synodu-w-Dordrechcie-z-1618-roku; Moltmann J., Rozważania o nadziei, „Znak” t. 266-267: 1975, z. 8-9, ss. 1248-1267; Pannenberg W., Dogmatische Thesen zur Lehre von der Offenbarung, w: Grundtexte der neueren evangelischen Theologie, red. W. Härle, Leipzig 2007, s. 233-245 (tłum. własne); Ritschl A., Pojęcie „usprawiedliwienia”, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 390n; Schleiermacher F. D., Mowy o religii, Kraków 1995, ss. 47-118; Schleiermacher F., Boski byt (godność) i soteriologiczna funkcja (działalność) Jezusa, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 299-301; Schleiermacher F., Bóg jako warunek absolutnego odczucia zależności, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. 2, Poznań 2007, s. 185n; Spener F.J., Pia desideria, przeł. M. Platajs, Bielsko-Biała 2002; Tillich P., Dynamika wiary, Poznań 1987.

2. Podręczniki: Lane T., Wiara rozum świadectwo. Dzieje myśli chrześcijańskiej, Bielsko-Biała 2001, s. 184-187.200-204.253-260.278-284.286-292.298-304.308-314; Karski K., Teologia protestancka XX wieku, Warszawa 1971; Religia. Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski, t. 1-10, Warszawa 2002-2004

LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA:

1. Wiek XVII i XVIII: Ansorge D., Krótka historia teologii chrześcijańskiej, Kraków 2021; Maciuszko J.T., Niezamierzony manifest pietyzmu, w: F.J. Spener, Pia desideria, przeł. M. Platajs, Bielsko-Biała 2002, s. 7-21; Hägglund B., Geschichte der Theologie. Ein Abriß, wyd. 2, Gütersloh 1990, s. 230-275.

2. Wiek XIX i XX: Ansorge D., Krótka historia teologii chrześcijańskiej, Kraków 2021; Leksykon wielkich teologów XX/XXI wieku, red. J. Majewski, J. Makowski, Warszawa 2003-2006; Wybitni teologowie XX wieku. Krąg języka niemieckiego, red. J. Jezierskie, K. Parzych, Olsztyn 2006.

WIEDZA

K1_W01 ma usystematyzowaną wiedzę o historycznym rozwoju nurtów ewangelickiej teologii systematycznej

zna i rozumie w stopniu podstawowym historyczne uwarunkowania historii dogmatów

K1_W02 ma podstawową wiedzę na temat bieżącego stanu badań w ewangelickiej teologii systematycznej; zna i rozumie w stopniu podstawowym bieżące koncepcje i problematykę z zakresu ewangelickiej teologii systematycznej; zna w zaawansowanym stopniu stan badań wybranej problematyki teologicznej z zakresu ewangelickiej teologii systematycznej

K1_W03 zna na poziomie zaawansowanym pojęciowość ewangelickiej teologii systematycznej

K1_W05 posiada w stopniu zaawansowanym wiedzę w zakresie interpretacji tekstów źródłowych z zakresu ewangelickiej teologii systematycznej

K1_W06 zna i rozumie w stopniu zaawansowanym kulturową rolę języka oraz procesy rozwoju systemu językowego w odniesieniu do dokumentów źródłowych oraz literatury historycznej; zna i rozumie w stopniu podstawowym procesy semiotyczne, społeczne i konfesyjne decydujące o komunikacji językowej i jej intencjach; potrafi zidentyfikować inspiracje filozoficzne i teologiczne terminologii źródeł

K1_W08 zna i rozumie w stopniu podstawowym genezę i historyczny rozwój teologii ewangelickiej jako dyscypliny naukowej; zna i rozumie w stopniu podstawowym metodologiczne powiązania teologii ewangelickiej z innymi naukami humanistycznymi (nauki językowe, filozofia, psychologia, socjologia, nauki historyczne); ma podstawową wiedzę na temat elementów pracy źródłoznawczej; ma podstawową wiedzę o warsztacie historii teologii oraz o tożsamości Kościołów w kontekście warsztatów nauk historycznych

UMIEJĘTNOŚCI

K1_U01 potrafi wyszukać i dobierać informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych oraz krytycznie je oceniać

K1_U02 wykorzystuje wiedzę na temat poszczególnych nurtów ewangelickiej teologii systematycznej do podstawowej interpretacji tekstów należących do tej dyscypliny teologicznej samodzielnie w zakresie podstawowym, umie w stopniu elementarnym ocenić różnice stanowisk badaczy odnośnie do interpretowanych tekstów i wydarzeń

K1_U03 na podstawie wiedzy z zakresu teologii systematycznej formułuje hipotezy dotyczące tej dyscypliny teologicznej

K1_U09 potrafi brać udział w dyskusji teologicznej, krytycznie oceniając różne stanowiska i prezentując własne pomysły wsparte właściwą argumentacją

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1_K01 krytycznie ocenia zakres posiadanej wiedzy i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego

K1_K02 interesuje się nowatorskimi koncepcjami z zakresu teologii systematycznej

Metody weryfikacji efektów uczenia się:

- egzamin ustny: K1_W01, K1_W02, K1_W03, K1_W06, K1_W08, K1_K01, K1_K02

- aktywność w trakcie ćwiczeń: K1_W05, K1_U02, K1_U09

- kolokwium ustne: K1_W01, K1_W02

- pisemna praca zaliczeniowa K1_U01, K1_U03

Kryteria oceniania i udzielania zaliczeń:

- Zaliczenie wykładu na podstawie obecności.

- Zaliczenie ćwiczeń na podstawie obecności, aktywności w trakcie ćwiczeń, zapowiedzianego kolokwium ustnego oraz pracy pisemnej w formie „Dziennika lektur”.

- Dopuszczalne są po dwie nieobecności dla ćwiczeń i wykładów. Pozostałe należy usprawiedliwić (usprawiedliwienie lekarskie, sądowe lub z uczelni).

- Ocena z zapowiedzianego kolokwium obejmującego treści dotyczące nurtów teologicznych wieku XVI wystawiana jest na podstawie odpowiedzi na 3 pytania, oceny wystawiane są według zasad scharakteryzowanych niżej dla egzaminu ustnego.

- Ocena z egzaminu ustnego przeprowadzonego na zakończenie całego dwusemestralnego kursu z zakresu wstępu do teologii ewangelickiej w sesji egzaminacyjnej semestru letniego) wystawiana jest na podstawie odpowiedzi na pięć wybranych zagadnienia (jedno dotyczy podstawowej greckiej i łacińskiej pojęciowości teologicznej, jedno dotyczy pryncypiów teologii teologii ewangelickiej lub rozwoju teologii do Reformacji, dwa dotyczą okresu Reformacji lub rozwoju teologii ewangelickiej od XVII do XIX wieku, jedno dotyczy teologii ewangelickiej XX wieku).

- Zasady oceniania na egzaminie:

ocena 2: brak podstawowej wiedzy, umiejętności, kompetencji w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty kształcenia.

ocena 3: zadowalająca wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty kształcenia.

ocena 4: gruntowna wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty kształcenia.

ocena 5: pogłębiona i poszerzona w wyniku własnych studiów i poszukiwań badawczych wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty kształcenia.

Student posiadający zgodę na Indywidualną organizację studiów (IOS) obowiązkowo na początku cyklu (tj. semestru) zgłasza się do nauczyciela akademickiego w celu ustalenia indywidualnego toku pracy i zasad uzyskania zaliczeń oraz przystąpienia do egzaminu.