Metody badawcze w naukach społecznych

obowiązkowe
ogólnouniwersyteckie

Proces kształcenia ukierunkowany jest tutaj na przygotowanie studentów do prowadzenia badań w ramach pracy dyplomowej. Ten efekt kształcenia uzyskamy poprzez poznanie najważniejszych metod badań społecznych, umiejętność analizowania literatury przedmiotu oraz przygotowanie projektu badawczego i analizowanie danych.

w sali

Podstawowym celem zajęć jest dostarczenie studentom wiedzy na temat podstawowych metod badawczych w naukach społecznych oraz prowadzenia badań naukowych w ramach prac licencjackich oraz magisterskich.

Przedmiot ma przygotować studentów do prowadzenia eksploracji naukowych w zgodzie z metodologią badań stosowaną w naukach społecznych. W trakcie zajęć zostaną omówione podstawowe metody badawcze: obserwacja, wywiad, sondaż, socjometria, metody analizy danych zastanych, eksperyment. Studenci zostaną również zapoznani ze strukturą procesu badawczego, na który składa się m.in. zdefiniowanie celu(ów) badań; sformułowanie problemu badawczego i problemów szczegółowych, hipotez, zbudowania planu badawczego, zdefiniowanie jednostek analizy (jednostki indywidualne, grupy, organizacje, wytwory społeczne), dobór próby badawczej, przeprowadzenie badań, analiza danych.

Literatura podstawowa:

1. A. Góralski, Metody badań pedagogicznych w zarysie, Wyd. Universitas Rediviva Warszawa 2009.

2. E. Babbie, Podstawy badań społecznych, PWN Warszawa, 2008.

3. Frankfort-Nachmias Ch.; Nachmias D., Metody badawcze w naukach społecznych, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2001

4. K. Rubacha, Metodologia badań nad edukacją, Wydawnictwa AKademickie i Profesjoanlne, Warszawa 2008

5. K. Konarzewski, Jak uprawiać badania oświatowe, WSiP 2000

Literatura uzupełniająca:

1. J. Brzeziński, "Metodologia badań psychologicznych. Wybór źródeł", Warszawa 2004

2. H.H. Kruger, "Wprowadzenie w teorie i metody badawcze nauk o wychowaniu", Gdańsk 2005.

3. M. Łobocki, "Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych", Kraków 2006.

4. T. Pilch, T. Bauman, „Zasady badań pedagogicznych. Strategie ilościowe”, Warszawa 2001.

W zakresie wiedzy absolwent zna i rozumie:

K.W1. filozoficzne, metodologiczne i kulturowe podstawy badań społecznych i edukacyjnych, koncepcje wiedzy, pojęcie nauki i status wiedzy naukowej, społeczno-kulturowe uwarunkowania badań naukowych, nurty filozoficzne, paradygmaty badawcze i strategie badań naukowych, a także znaczenie i sposoby budowania teorii w badaniach naukowych;

K.W2. strukturę procesu badawczego w kontekście przyjętej strategii badań naukowych (strategie ilościowe, jakościowe i mieszane); pojęcie projektu badawczego, etapy badań naukowych, kryteria wyboru strategii badawczej, cele badań naukowych, problemy i hipotezy badawcze, zmienne i związki między zmiennymi, konceptualizację, operacjonalizację zmiennych, zasady tworzenia ram pojęciowych badania naukowego, strategie i techniki doboru próby badawczej, definiowanie przypadku badawczego, specyfikę badań w pedagogice przedszkolnej i wczesnoszkolnej, rodzaje i typy badań (opisowe, diagnostyczne, wyjaśniające, weryfikacyjne, projektujące, porównawcze, eksperymentalne i quasi- -eksperymentalne, sondażowe – metody indeksacji, pomiaru i rodzaje skal pomiarowych, oraz badania: ewaluacyjne, panelowe, socjometryczne, porównawcze, terenowe, etnograficzne, performatywne, biograficzne, netnografia; metody gromadzenia i analizy danych); narzędzia badawcze – konstruowanie kwestionariuszy, skal pomiarowych i testów pedagogicznych, arkuszy obserwacji, narzędzi socjometrycznych; zasady tworzenia scenariuszy badawczych i dyspozycji do badań jakościowych;

K.W4. zasady opracowywania wyników i raportu z badań naukowych; sposoby prezentacji wyników badań, zasady przygotowania i opracowania różnych rodzajów tekstów naukowych; warsztat pisarski, style i gatunki, język i sposób narracji;

W zakresie umiejętności absolwent potrafi:

K.U1. zaprojektować proces badań oraz umiejętnie dobrać narzędzia badawcze;

K.U2. zebrać dane adekwatne do postawionego problemu badawczego;

K.U3. poprawnie przeprowadzić analizę danych;

W zakresie kompetencji społecznych absolwent jest gotów do:

K.K1. rzetelnego sprawozdania wyników swoich badań;

K.K2. przestrzegania zasad rzetelności intelektualnej i reguł własności intelektualnej;

SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ:

-bieżąca ocena pracy studenta w trakcie trwania zajęć: wykonywanie prac cząstkowych i pracy zaliczeniowej na koniec semestru (przygotowywanie projektu badawczego, narzędzi badawczych), aktywność, i zaangażowanie w dyskusję podczas zajęć.

BILANS PUNKTÓW ECTS:

1 ECTS - 30 godzin kontaktowych

1 ECTS - 30 godzin - przygotowanie prac cząstkowych

Obecność na zajęciach obowiązkowa - dopuszczalne są dwie nieobecności.

Warunkiem uzyskania zaliczenia jest:

1. aktywność i obecność na zajęciach (w przypadku przekroczenia dopuszczalnego limitu nieusprawiedliwionych nieobecności student zobowiązany jest do realizacji dodatkowych zadań zleconych przez prowadzącego)

2. wykonanie terminowo wszystkich prac cząstkowych na platformie moodle .

3. przygotowanie pracy zaliczeniowej.