Diagnoza pedagogiczna

obowiązkowe

w sali

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi diagnozowania dla optymalizacji procesu wychowania i kształcenia, z uwzględnieniem celów szczegółowych: profilaktycznych, terapeutycznych, prognostycznych. W tym również nabycie przez studentów wiedzy dotyczącej metod diagnozowania, podstawowych technik, umiejętności formułowania pytań diagnostycznych i całościowego ujmowania procesu diagnozy. Przybliżenie roli i zadań diagnozy psychopedagogicznej w pracy opiekuńczo-wychowawczo-dydaktycznej oraz istoty diagnozy, na przykładzie monografii przypadku.

Bloki tematyczne

1. Podstawy diagnozy, w tym:

- etymologia, pojęcie diagnozy, tło historyczne, podstawowe pojęcia z dziedziny;

- proces diagnozy, etapy i ogniwa diagnozy, cel diagnozy, filary diagnozy

2. Norma w diagnozie

3. Rodzaje diagnoz i rodzaje obszarów diagnostycznych

4. Zasady diagnostyczne

5. Uwarunkowania procesu diagnozy (kontakt diagnostyczny)

6. Błędy diagnostyczne

7. Pytania diagnostyczne

8. Podstawowe techniki diagnostyczne

9. Podstawy diagnozy jednostki i grupy

10. Diagnoza pedagogiczna a rzeczywistość przedszkolna i szkolna

Literatura podstawowa:

Jarosz E. (2006) Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, WUŚ, Katowice

Jarosz E., Wysocka E. (2006) Diagnoza psychopedagogiczna, podstawowe problemy i rozwiązania, Wyd. Żak, Warszawa

Niemierko B. (2009) Diagnostyka edukacyjna. Podręcznik akademicki, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa

Wysocka E. (2007) Człowiek a środowisko życia. Podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy, Wyd. Żak, Warszawa

Literatura dodatkowa:

Kawula S. (1996) Diagnoza pedagogiczna środowiska, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze”, nr 9

Korczak J. (2002) Jak kochać dziecko. Prawo dziecka do szacunku, Wyd. Żak, Warszawa

Korczak J. (2017) Jak kochać dziecko. Internat. Kolonie letnie. Dom Sierot, Wyd. Dragon Sp. z o.o. Warszawa

Korczak J. (2017) Momenty wychowawcze, Wyd. Dragon Sp. z o.o. Warszawa

Kościanek-Kukacka J. (1990) O poznawaniu ucznia przez nauczyciela, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze” nr 7

Lewicki A. (red.) (1972) Psychologia kliniczna, PWN, Wydanie II, Warszawa. Rozdział IV, podrozdział: „Charakterystyka diagnozy psychologicznej”

Łobocki M. (2003) Metody i techniki badań pedagogicznych, „Impuls”, Kraków

Tyszkowa M. (1987) Diagnoza psychologiczna dla celów wychowawczych: zadania, zakres, właściwości, w: Diagnoza psychologiczna dla celów wychowawczych, (red.) M. Tyszkowa, „Media Rodzina”, Poznań

Literatura dla chcących zgłębić temat:

Babiuch M. (2002) Jak współpracować z rodzicami „trudnych” uczniów? WSiP S.A. Warszawa

Brzezińska A. (1985) Poziom i struktura gotowości do czytania i pisania u dzieci w wieku przedszkolnym, „Studia Pedagogiczne”

Diagnostyka pedagogiczna i profilaktyka w szkole i środowisku lokalnym, red. Deptuła M. (2004) WAB, Bydgoszcz

Dmitruk-Sierocińska K. (2004) Diagnozowanie dojrzałości szkolnej – zbyteczność czy konieczność?, „Aspekty”, nr 2

Dmitruk-Sierocińska K. (2004) Wczesne papierówki i jabłka zimowe, „Edukacja i Dialog”, nr 7

Dmitruk-Sierocińska K. (2016) Indywidualność dziecka w obliczu obowiązku szkolnego, "Edukacja Elementarna w Teorii i Praktyce", nr 40

Gruszczyk-Kolczyńska E. (1997) Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno - wyrównawcze, WSiP, Warszawa, część „Diagnoza dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki”

Ilg F. L., Ames L. B., Baker S. M. (1992) Rozwój psychiczny dziecka od 0 do 10 lat, GWP, Gdańsk. Rozdział: „Jak stosować listę diagnostyczną i gdzie szukać pomocy?”

Obuchowska I. (1976) Dynamika nerwic. Psychologiczne aspekty zaburzeń nerwicowych u dzieci i młodzieży, PWN, Warszawa. Rozdział: „Diagnostyka psychologiczna”

Palka S. (1997) Diagnozowanie działalności dydaktyczno-wychowawczej nauczycieli, w: Edukacja jutra, (red.) F. Bereźnicki, K. Denek, Szczecin

Polityka oświatowa w perspektywie porównawczej, red. Nowakowska-Siuta R., Dmitruk-Sierocińska K. (2018) Wyd. Impuls, Kraków

Szuman S. (1970) O dojrzałości szkolnej dzieci siedmioletnich, w: Materiały do nauczania psychologii, (red.) M. Wołoszynowa, PWN, Warszawa

W ZAKRESIE WIEDZY ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE:

H.W1. teorie, koncepcje i modele rozpoznawania cech rozwoju i funkcjonowania dziecka w wieku przedszkolnym i ucznia w młodszym wieku szkolnym odpowiednio u progu wychowania przedszkolnego i pierwszego etapu edukacji ogólnokształcącej (klasa I szkoły podstawowej) jako podstawy wspomagania rozwoju dziecka lub ucznia na etapie wczesnej edukacji;

H.W2. podstawy prawne, cele, funkcje i rodzaje oceniania jako wspierania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym i ucznia w młodszym wieku szkolnym oraz zasady konstruowania narzędzi oceny pedagogicznej;

H.W3. dominujące rodzaje zainteresowań dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów w młodszym wieku szkolnym oraz sposoby i metody rozwijania zainteresowań dzieci lub uczniów;

H.W4. zagadnienia związane z oceną jakości pracy nauczyciela i jakości pracy przedszkola i szkoły, w tym podstawy prawne, teorie, cele, metody i formy;

H.W5. zagadnienia ewaluacji edukacyjnej i edukacyjnej wartości dodanej, w tym ich zasady i formy.

W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI ABSOLWENT POTRAFI:

H.U1. rozpoznawać indywidualne cechy rozwoju i uczenia się dzieci mających rozpocząć edukację przedszkolną i naukę w klasie I szkoły podstawowej;

H.U2. konstruować poprawne narzędzia diagnozy pedagogicznej;

H.U3. rozpoznać potrzeby edukacyjne i zainteresowania dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów w młodszym wieku szkolnym oraz na tej podstawie zaprojektować działania pedagogiczne;

H.U4. rozpoznać i scharakteryzować wymierne i niewymierne rezultaty pracy nauczyciela;

H.U5. projektować ścieżkę własnego rozwoju zawodowego i dokonywać jego autoewaluacji.

W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH ABSOLWENT JEST GOTÓW DO:

H.K1. etycznego postępowania w procesie oceniania rezultatów procesu wychowania i kształcenia z punktu widzenia osiągnięć dziecka lub ucznia;

H.K2. ciągłego podnoszenia poziomu własnej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w procesie diagnozowania pedagogicznego, w tym w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnościami.

SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ:

bieżąca ocena wynikająca z zaangażowania w dyskusję i proponowane aktywności podczas zajęć,

znajomość literatury tematu,

prace wyszczególnione na platformie e-ChAT,

obecność na zajęciach,

egzamin końcowy pisemny

Sposób odbywania zajęć: stacjonarnie

Metody dydaktyczne:

Wykład z elementami dyskusji i ćwiczeń, prezentacja multimedialna, analiza tekstów źródłowych, nagrania (filmy)

Kryteria oceniania:

- aktywność na zajęciach wynikająca ze znajomości literatury tematu 0,5 ECTS,

- obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie absencje) 0,5 ECTS. Osoby, które przekroczą ten limit, zobowiązane są do napisania dodatkowej pracy zaliczeniowej na zadany temat.

- praca zaliczeniowa: samodzielne pisemne przygotowanie przez studenta diagnozy przypadku 1 ECTS.

Suma 2 ECTS

[1. Uznawanie efektów uczenia się w trybie nauki na odległość

• Realizacja zajęć na odległość nie narusza art. 63 ust. 1 Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym.

• Utrzymuje się liczbę punktów ECTS przypisaną określonemu przedmiotowi w realizowanym programie studiów.

• Punkt ECTS nadal odpowiada 25–30 godzinom pracy studenta obejmującym zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, organizowanym przez uczelnię oraz indywidualną pracę studenta związaną z tymi zajęciami.

2. Ocena postępów uczenia się na odległość

• Nauczyciel akademicki zapewnia studentom informację zwrotną dotyczącą ich postępów w nauce za pośrednictwem USOS oraz maila służbowego w domenie chat.edu.pl

• Nauczyciel może ustalić w okresie obowiązywania szczególnych zasad postępowania w okresie pandemii COVID-19 zmianę dotychczasowych zasad oceniania cząstkowego i końcowego przy zapewnieniu jawności reguł postępowania i poinformowaniu studentów o tejże zmianie. Zmiana może dotyczyć wyłącznie formy zaliczenia lub egzaminu końcowego (ze zdalnego na stacjonarny przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa higienicznego i sanitarnego).

Do przechowywania informacji zwrotnych o postępach w nauce przeznaczona jest korespondencja mailowa za pomocą maili zgodnych z USOS w domenie chat.edu.pl prowadzonej przez uczelnię.

Zajęcia prowadzone są za pomocą komunikatora internetowego zgodnie z planem zajęć określonym przed wprowadzeniem trybu zdalnego.

• Nauczyciel wyznacza termin konsultacji online dla studentów na platformie zdalnego nauczania. Konsultacje on-line na platformie Teams w dogodnym dla studenta terminie (po wcześniejszym umówieniu terminu).

• Wszelkie aktywności związane z monitorowaniem uczenia się studentów i udzielania im informacji zwrotnej są zapisywane na uczelnianej platformie zdalnego nauczania Teams.

3. Ocena końcowa, podsumowująca efekty uczenia się na odległość dla przedmiotu weryfikacja efektów uczenia się na odległość jest przeprowadzana w następujący sposób:

• w trybie regularnym, na terenie kampusu uczelnianego, w postaci zaliczenia/egzaminu ustnego lub pisemnego, określonego przez prowadzącego przedmiot, przy zachowaniu zasad higieny i bezpieczeństwa związanego z zachowaniem rygorów sanitarnych w okresie epidemii

• w trybie online - przy użyciu narzędzi informatycznych Teams oraz korespondencji mailowej za pomocą adresów zgodnych z USOS w domenie chat.edu.pl prowadzonej przez uczelnię.]*

* w przypadku przejścia na nauczanie zdalne