Diagnoza pedagogiczna

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Zajęcia obejmują nabycie wiedzy w zakresie rozpoznawania i opisu interesujących diagnostę stanów rzeczy, za pomocą odpowiednich metod, technik i narzędzi badawczych, ich ocenę i interpretację, w celu zaprojektowania odpowiedniego oddziaływania (wspomożenia rozwoju, profilaktycznego, interwencyjnego, korekcyjnego, kompensacyjnego) i zaplanowania adekwatnych form wsparcia i pomocy.

Bloki tematyczne

Diagnoza potrzeb dziecka: klasyfikacje potrzeb, sposoby diagnozowania.

Diagnoza potrzeb i problemów w danej społeczności szkolnej podstawą konstruowania programu wychowawczo-profilaktycznego.

Diagnoza nieprzystosowania społecznego: symptomy nieprzystosowania, techniki diagnostyczne.

Diagnoza przystosowania szkolnego uczniów: narzędzia diagnostyczne.

Diagnoza dojrzałości i gotowości szkolnej dziecka: narzędzia diagnostyczne.

Diagnoza trudności szkolnych i wychowawczych: etiologia, narzędzia diagnostyczne.

Diagnoza stylów uczenia się: klasyfikacja, narzędzie diagnostyczne.

Literatura podstawowa:

Jarosz E., Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Warszawa 2006

Kawula S., Diagnozowanie potrzeb opiekuńczo-wychowawczych środowiska rodzinnego, Toruń 1980

Lepalczyk I., Bandura J., Elementy diagnostyki pedagogicznej, Warszawa 1987

Nalaskowski S., Metody badań i diagnozowania w edukacji, Toruń 2000

Tomczak J., Kwestionariusz diagnozy i narzędzia badawcze w terapii pedagogicznej, Warszawa 2005

Wysocka E., Człowiek a środowisko życia, podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy, Warszawa 2007

Wysocka E., Diagnostyka pedagogiczna. Nowe obszary i rozwiązania, Kraków 2013

Literatura uzupełniająca:

Łopatkowa M., Jak pracować z dzieckiem i rodziną zagrożoną, Warszawa 1983

Skałbania B., Diagnostyka pedagogiczna. Wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne, Kraków 2011

Socha W., Wybrane problemy z diagnostyki i organizacji środowiska wychowawczego, Lublin 1984

Marzec-Holka K., Wybrane zagadnienia diagnostyki pedagogicznej, Bydgoszcz 1990

Kozłowska A., Znaczenie relacji rodzinnych dla pozytywnego rozwoju dziecka. Diagnoza i terapia, Warszawa 2000

Literatura dla chcących zgłębić temat:

Bradshaw J., Zrozumieć rodzinę, Warszawa 1994

Gajewska G., Problemy-dylematy wynikające z teorii potrzeb dla teorii i praktyki opieki nad dzieckiem, Zielona Góra 1997

Górniewicz E., Trudności w czytaniu i pisaniu u dzieci, Olsztyn 2000

Frydrychowicz A., Rysunek rodziny. Projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych. Warszawa 1996

Janowski A., Poznawanie uczniów, Warszawa 1975

Jarosz E., Wysocka E., Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania, Warszawa 2006

Kaja B., Zarys terapii dziecka. Metody psychologicznej i pedagogicznej pomocy wspomagającej rozwój dziecka, Bydgoszcz 2001

Kondradt D., Style uczenia się. „Remedium” 2005, nr 1

Lepalczyk I., Marynowicz-Hetka E., Instytucjonalna pomoc dziecku i rodzinie. Diagnozy i propozycje, Warszawa 1989

Łobocki M., Metody badań pedagogicznych, Kraków 2000

Niemierko B., Między oceną szkolną a dydaktyką, Warszawa 1999

Niemierko B., Ocenianie szkolne bez tajemnic, Warszawa 2002

Niemierko B., Pomiar wyników kształcenia, Warszawa 1999

Nikitorowicz J. (red.) Współczesne dylematy diagnostyczne i metodyczne w opiece i wychowaniu, Olecko 2003

Nowacki T., Teczka biograficzna ucznia, Warszawa 1977

Palka S., Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Kraków 1998

Program wychowawczo-profilaktyczny szkoły i placówki oświatowej, ORE, Warszawa 2017

Sęk H., Metody projekcyjne. Tradycja i współczesność, Poznań 1984

Spionek H., Zaburzenia rozwoju uczniów a niepowodzenia szkolne, Warszawa 1973

Stierlin M., Rucker- Embden I., Wetzel N., Wirsching M., Pierwszy wywiad z rodziną, Gdańsk 1999

W ZAKRESIE WIEDZY ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE:

H.W1. teorie, koncepcje i modele rozpoznawania cech rozwoju i funkcjonowania dziecka w wieku przedszkolnym i ucznia w młodszym wieku szkolnym odpowiednio u progu wychowania przedszkolnego i pierwszego etapu edukacji ogólnokształcącej (klasa I szkoły podstawowej) jako podstawy wspomagania rozwoju dziecka lub ucznia na etapie wczesnej edukacji;

H.W2. podstawy prawne, cele, funkcje i rodzaje oceniania jako wspierania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym i ucznia w młodszym wieku szkolnym oraz zasady konstruowania narzędzi oceny pedagogicznej;

H.W3. dominujące rodzaje zainteresowań dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów w młodszym wieku szkolnym oraz sposoby i metody rozwijania zainteresowań dzieci lub uczniów;

H.W4. zagadnienia związane z oceną jakości pracy nauczyciela i jakości pracy przedszkola i szkoły, w tym podstawy prawne, teorie, cele, metody i formy;

H.W5. zagadnienia ewaluacji edukacyjnej i edukacyjnej wartości dodanej, w tym ich zasady i formy.

W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI ABSOLWENT POTRAFI:

H.U1. rozpoznawać indywidualne cechy rozwoju i uczenia się dzieci mających rozpocząć edukację przedszkolną i naukę w klasie I szkoły podstawowej;

H.U2. konstruować poprawne narzędzia diagnozy pedagogicznej;

H.U3. rozpoznać potrzeby edukacyjne i zainteresowania dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów w młodszym wieku szkolnym oraz na tej podstawie zaprojektować działania pedagogiczne;

H.U4. rozpoznać i scharakteryzować wymierne i niewymierne rezultaty pracy nauczyciela;

H.U5. projektować ścieżkę własnego rozwoju zawodowego i dokonywać jego autoewaluacji.

W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH ABSOLWENT JEST GOTÓW DO:

H.K1. etycznego postępowania w procesie oceniania rezultatów procesu wychowania i kształcenia z punktu widzenia osiągnięć dziecka lub ucznia;

H.K2. ciągłego podnoszenia poziomu własnej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w procesie diagnozowania pedagogicznego, w tym w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnościami.

SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ:

bieżąca ocena pracy studenta wynikająca z zaangażowania w dyskusję podczas zajęć, znajomość literatury tematu, obecność na zajęciach (osoby, które przekroczyły limit nieobecności wykonują dodatkową pracę: projekt oddziaływań edukacyjno-wychowawczo-profilaktycznch), prace na e-ChAT, kolokwium zaliczeniowe.

Zajęcia prowadzone w trybie synchronicznym - stacjonarnie i asynchronicznym na platformie e-ChAT zgodnie z planem zajęć semestru zimowego 2024/2025.

Obecność na zajęciach obowiązkowa.

Metody dydaktyczne: ćwiczenia (aktywizujące), prezentacja multimedialna, środki audiowizualne, dyskusja, analiza tekstów źródłowych, praca w grupach, analiza przypadków, rozwiązywanie zadań.

Kryteria oceniania:

- aktywność na zajęciach wynikająca ze znajomości literatury tematu 0,5 ECTS,

- prace wyszczególnione na platformie e-ChAT 0,5 ECTS,

- obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie absencje) 0,5 ECTS. Osoby, które przekroczą ten limit, zobowiązane są do napisania dodatkowej pracy zaliczeniowej na zadany temat,

- kolokwium pisemne (na jeden z 3 tematów) 0,5 ECTS.

Suma 2 ECTS

Zaliczenie przedmiotu na podstawie:

- obecności i aktywności na zajęciach,

- prac wyszczególnionych na e-ChAT,

- kolokwium pisemnego.