Terapia pedagogiczna i wspomaganie rozwoju dziecka

obowiązkowe

Zajęcia dostarczają podstawową wiedzę umożliwiającą rozumienie procesu wychowania i nauczania, wspomagania rozwoju dziecka oraz terapii pedagogicznej wychowanków ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, stanowiąc psychologiczno-pedagogiczną podbudowę dla metodyki nauczania w przedszkolu i szkole oraz wyposażają studenta w umiejętność zastosowania owych wiadomości w procesach edukacji i terapii pedagogicznej.

mieszany: w sali i zdalnie

W szczegółowych celach przedmiotu jest przygotowanie studentów do udzielenia pomocy uczniom ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się oraz wspomagania rozwoju dziecka Student poznaje przepisy prawne pozwalające na tworzenie różnych form zajęć korekcyjno – kompensacyjnych w przedszkolu, w szkole. Poznaje metody diagnozowania trudności w uczeniu się czytania i pisania, kryteria rozpoznawania dysleksji. Student poznaje skuteczność zastosowania różnych metod profilaktycznych i terapeutycznych wykorzystywanych w pracy korekcyjno-kompensacyjnej. Uczy się planowania pracy z dzieckiem, we współpracy z zespołem psychologiczno-pedagogicznym w szkole oraz z rodzicami.

Student potrafi rozwiązywać typowe problemy pedagogiczne związane z trudnościami w uczeniu się oraz przewidywać skutki konkretnych działań pedagogicznych; potrafi planować, realizować i oceniać działania pedagogiczne w zakresie terapii pedagogicznej.

Treści programowe:

1. Edukacja ucznia ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi w szkole. Istota terapii pedagogicznej. Zasady stosowane w pomocy uczniom z trudnościami szkolnymi. Pomoc dzieciom ze SPE w świetle przepisów prawa oświatowego.

2. Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci. Odkrywanie i rozwijanie predyspozycji i uzdolnień. Wspomaganie rozwoju poznawczego.

3. Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka – analiza dokumentacji psychologiczno-pedagogicznej, formy i metody wspierania rozwoju.

4. Zjawisko dysleksji - stan badań, objawy, etiologia, diagnozowanie ryzyka dysleksji.

5. Terapia dzieci z trudnościami w uczeniu się matematyki.

6. Diagnozowanie trudności szkolnych w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej - wytyczne dla terapii.

7. Dostosowywanie działań pedagogicznych do potrzeb i możliwości dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w szczególności do możliwości psychofizycznych oraz tempa uczenia się dziecka należącego do mniejszości narodowej lub etnicznej, posługującego się językiem regionalnym, pochodzącego z rodziny pracowników migrujących, powracającego z zagranicy. Wspieranie rozwoju ucznia z wymienionych grup specjalnych potrzeb edukacyjnych:

• Uczniowie ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się;

• Uczniowie niedostosowani społecznie, zagrożeni niedostosowaniem społecznym;

8. Praca terapeutyczna z uczniem z zaburzeniami rozwoju psychomotorycznego - dzieci w młodszym wieku szkolnym.

9. Projektowanie ćwiczeń usprawniających percepcję wzrokową, słuchową oraz motorykę.

10. Wybrane metody i programy stosowane w terapii pedagogicznej: metoda dobrego startu M. Bogdanowicz; metoda reedukacji B. Zakrzewskiej; program „Dyslektyk”; program „Dyslektyk II”.

11. Wybrane metody i techniki wspomagające terapię pedagogiczną: metoda W. Sherborne; technika malowania dziesięcioma palcami, technika relaksacji E. Jacobsona, technika zamiany ról, bajki terapeutyczne.

12. Rola nauczyciela: terapeuty pedagogicznego. Modelowanie postaw i zachowań uczniów i wychowanków oraz korygowanie ich zaburzeń i trudności rozwojowych.

13. Kształcenie włączające - inkluzja jako zadanie każdego z nauczycieli.

14. Indywidualizacja w kształceniu uczniów z trudnościami w uczeniu się w klasie szkolnej – analiza podstaw programowych; propozycji strategii działań dydaktycznych.

15. Instytucje nakierowane na pomoc dziecku z trudnościami w uczeniu się oraz zachowaniu.

TERAPIA PEDAGOGICZNA

Literatura podstawowa:

Bogdanowicz M. Ryzyko dysleksji, Wydawnictwo Harmonia, Gdańsk. Rozdział 2., 2004.

Cieszyńska J., Korendo M., Wczesna interwencja terapeutyczna, Wydawnictwo Edukacyjne Kraków 2014.

Oszwa U. (2008) Modele diagnozy zaburzeń arytmetycznych. W: U. Oszwa (red.) Psychologia trudności arytmetycznych u dzieci. Doniesienia z badań. Kraków, Impuls, s. 15-33.

Radwańska A., Terapia pedagogiczna. Scenariusze zajęć. Poradnik dla terapeuty i nauczyciela, Wyd. Difin, Warszawa 2018.

Terapia pedagogiczna. Zaburzenia rozwoju psychoruchowego dzieci, Tom I red. E.M. Skorek, Wyd. Impuls, Kraków 2022.

Terapia pedagogiczna. Zagadnienia praktyczne i propozycje zajęć. Tom II. red. E.M. Skorek, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2021.

Literatura uzupełniająca:

Bogdanowicz M., Okrzesik D. (2008) Opis i planowanie zajęć według Metody Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. Wydanie III. Gdańsk, Wydawnictwo Harmonia.

Czajkowska I., Herda K. (2005) Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w szkole. Warszawa, WSiP.

Franczyk A., Krajewska K., Skarbiec nauczyciela-terapeuty, Kraków 2005.

Gruszczyk-Kolczyńska E. (2008) Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Warszawa, WSiP.

Jastrząb J. (2002) Usprawnianie funkcji percepcyjno-motorycznych dzieci dyslektycznych. Warszawa, CMPPP.

Skibińska H. (1996) Praca korekcyjno-kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu. Bydgoszcz, WSP.

*Podstawowe dla danego tematu pozycje bibliograficzne są podawane podczas zajęć

Po ukończeniu studiów II stopnia

na kierunku PEDAGOGIKA absolwent:

w zakresie WIEDZY:

PED2A_W11: ma pogłębioną i rozszerzoną wiedzę na temat biologicznych, psychologicznych, społecznych, filozoficznych podstaw kształcenia i

wychowania; rozumie istotę funkcjonalności i dysfunkcjonalności, harmonii i dysharmonii, normy i patologii

PED2A_W15: ma uporządkowaną wiedzę o uczestnikach działalności edukacyjnej, opiekuńczo-wychowawczej, kulturalno-oświatowej, pomocowej i

terapeutycznej, pogłębioną w wybranych zakresach

w zakresie UMIEJĘTNOŚCI:

PED2A_U02: potrafi wykorzystywać i integrować wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizy złożonych

problemów edukacyjnych, opiekuńczo-wychowawczych, kulturalnych, resocjalizacyjnych, pomocowych i terapeutycznych, a także

diagnozowania i projektowania działań praktycznych w pracy z wychowankami

PED2A_U09: potrafi generować oryginalne rozwiązania złożonych problemów pedagogicznych i prognozować przebieg ich rozwiązywania oraz

przewidywać skutki planowanych działań w określonych obszarach praktycznych

w zakresie KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH:

PED2A_K04: utożsamia się z wartościami, celami i zadaniami realizowanymi w praktyce pedagogicznej, odznacza się rozwagą, dojrzałością i

zaangażowaniem w projektowaniu, planowaniu i realizowaniu działań pedagogicznych

PED2A_K06: jest gotów do ponoszenia odpowiedzialności za własne przygotowanie do pracy, za pełnioną rolę zawodową z uwzględnieniem

zmieniających się potrzeb społecznych, za podejmowane decyzje i prowadzone działania oraz ich skutki, dla których dobra stara się

działać, wyraża taką postawę w środowisku specjalistów i pośrednio modeluje to podejście wśród innych

Metody weryfikacji efektów uczenia się:

• bieżąca ocena zaangażowania w dyskusję podczas zajęć,

• projekt własny studenta (case studies) przedstawiany pisemnie oraz zreferowany ustnie,

• projekt grupowy na podany temat.

Zajęcia dydaktyczne są prowadzone w trybie mieszanym, zgodnie z planem zajęć semestru zimowego 2023/24

Na ocenę końcową składa się (Bilans punktów ECTS - 2 pkt):

Obecność na zajęciach obowiązkowa (dopuszczalne dwie nieobecności) oraz bieżąca ocena zaangażowania w dyskusję (0,5 pkt ECTS)

Zaliczenie projektu grupowego na podany temat podczas zajęć (0,5 pkt ECTS)

Zaliczenie projektu własnego studenta (case studies przedstawiany pisemnie oraz ustnie) (1 pkt ECTS)

METODY I KRYTERIA OCENIANIA:

Nauczanie frontalne, dyskusja, projekt grupowy, case studies