Homiletyka

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie
w sali

Zadaniem zajęć jest praktyczne zapoznanie studentów z przykładami kaznodziejstwa kościelnego i retoryki świeckiej. Ich analiza i ocena. Doskonalenie umiejętności przygotowywania tekstów wystąpień i praktyczne ich wygłaszanie. Ćwiczenie umiejętności stosowania akcentów, pałz, modulowania głosu. Doskonalenie umiejętności dobierania i stosowania materiału dowodowego, odpowiednich form kaznodziejskich (słowo, homilia, pouczenie). Omówienie budowy, zastosowania oraz praktyczne przygotowywanie i wygłaszanie rzadszych form kaznodziejskich (np. panegiryk…).

Cele poznawcze – zapoznanie studentów z wybranymi, wzorcowymi przykładami retoryki świeckiej i kościelnej. Ich analiza od strony językowej, teologicznej i technicznej. Omówienie zasad ubogacania treści elementami poezji, budowania emocji, stopniowania napięcia, posługiwania się materiałem dowodowym, itp. Analiza cech osobowych kaznodziei i ich znaczenia dla jakości odbioru kazania. Zapoznanie studentów z prawidłowym i owocnym procesem wygłoszenie kazania, akcją krasomówczą, itp. Analiza wygłoszenia (materiały multimedialne) wybranych kazań.

Cele kształcenia – nauka praktycznego posługiwania się różnymi formami kościelnego wystąpienia. Dobieranie formy kazania w zależności od: osoby przemawiającego, osoby słuchacza, warunków zewnętrznych i wewnętrznych, potrzeby, miejsca i celu, itp. Ćwiczenia w pisaniu i wygłaszaniu kazań. Kształtowanie umiejętności modyfikacji już przygotowanego wystąpienia w zależności od zmieniających się warunków. Podnoszenie jakości operowania słowem poprzez ćwiczenia fonetyczne. Rozwijanie zdolności krytycznej oceny własnych i obcych wystąpień.

Literatura podstawowa:

• Pismo Święte Nowego Testamentu.

• Bilczenko F. abp., Gomiletika. Tieorija cerkownoj propowiedi, Moskwa 2007.

• Hrycuniak M., (Sawa), met., Homiletyka. Teoria kazania, maszynopis ChAT, Warszawa 1984.

• Pańkowski J. bp., Teologia kerygmatu, Warszawa 2012.

• Sawicki D., Homiletyka – maszynopis.

• Tauszew A. abp., Rukowodstwo po gomiletike, Moskwa 2001.

Literatura uzupełniająca:

• Adamek Z., Homiletyka, Tarnów 1992.

• Aleksandrenko S. A., Gomiletika, Odessa 1997.

• Błagorazumow M. Prot., Swiatootieczeskaja chrestomatia, Moskwa 2001.

• Czuj J., Wymowa kościelna, Poznań 1955.

• Hrycuniak M., (Sawa), met., Współczesna koncepcja kaznodziejstwa chrześcijańskiego, w: Chrystus – najwierniejszy przyjaciel człowieka, Warszawa 2003.

• Lichański Jakub Z., Retoryka. Historia – teoria – praktyka, t. 2, Retoryka praktyczna – ćwiczenia, Warszawa 2007.

• Müller K., Homiletyka na trudne czasy, Kraków 2003.

• Protorżyńskij M. A. Prot., Istorija russkoj cerkownoj propowiedi w biografiach i obrazcach pastyrej – propowiednikow IX – XIX wiekow, Kijów 1901.

• Schwarz A., Jak pracować nad kazaniem?, Warszawa 1993.

• Sawicki D., Teologiczne znaczenie głoszenia słowa Bożego w Kościele prawosławnym – w: Przegląd homiletyczny, rocznik 10 (2006), Kielce 2006.

• Siwek G., Miejsce retoryki w homiletyce, w: Retoryka dzisiaj. Teoria i praktyka, Kraków 2001.

• Staniek E., Wielcy mówcy starożytnego Kościoła: Św. Jan Chryzostom, w: Materiały homiletyczne 1998, nr 171.

• Staniek Edward, Wielcy mówcy Kościoła starożytnego. Antologia, Warszawa 2007.

K2_W01 ma pogłębioną znajomość wzajemnych relacji pomiędzy homiletyką a biblistyką;

zna i rozumie znaczenie egzegezy i teologii ST i NT dla teologii praktycznej;

ma gruntowną znajomość wzajemnych relacji pomiędzy homiletyką a dogmatyką, także w wymiarze historycznym;

ma wiedzę o głównych nurtach homiletycznych oraz ich wzajemnych powiązaniach;

K2_W05 dogłębnie zna i rozumie kulturową rolę języka, procesy rozwoju systemu językowego, procesy komunikacji językowej i funkcje języka;

K2_W06 ma pogłębioną wiedzę na temat głównych kierunków i nurtów w homiletyce, rozumie ich założenia historyczne, rozwój oraz sposób argumentacji i zależność od innych subdyscyplin teologicznych;

zna i rozumie współczesną problematykę formułowania homiletyki;

K2_W09 gruntownie zna i rozumie znaczenie samodzielnego tworzenia kazania;

potrafi w kazaniu stosować przykłady innego autorstwa niż własne, właściwie wplatać przytaczane cytaty;

K2_W10 ma rozszerzoną wiedzę na temat znaczeniowego zróżnicowanie kazania w Kościołach różnych wyznań chrześcijańskich;

K2_U02 samodzielnie homiletycznie interpretuje i komentuje teksty ST i NT oraz krytycznie ocenia inne interpretacje bez względu na zastosowaną metodologię egzegetyczną;

K2_U05 w zależności od sytuacji komunikacyjnej potrafi dobierać i stosować różne metody homiletyczne i retoryczne;

K2_U06 w zależności od kręgu odbiorców precyzyjnie potrafi w kazaniach dobierać i stosować odpowiednie środki komunikacyjne i językowe;

K2_U11 samodzielnie zdobywa wiedzę na temat zagadnień homiletycznych;

K2_K02 wykazuje gotowość współpracy z ekspertami z zakresu homiletyki zarówno w wymiarze teoretyczno-badawczym, jak i w praktycznym;

K2_K03 w pracy nad kazaniem wykazuje wrażliwość na problemy społeczne i religijne;

wie na czym polega godność odbiorców przygotowanych materiałów;

K2_K06 odpowiedzialnie przygotowuje się do pracy z tekstami biblijnymi, znając znaczenie i siłę oddziaływania kaznodziejskiego przekazu;

Zajęcia prowadzone w sali.

Obecność na ćwiczeniach obowiązkowa (dopuszczalne trzy nieobecności), aktywność na ćwiczeniach 20%;

prace domowe 40%;

przygotowane i wygłoszone kazania (cztery) 40%;

Prowadzący zapewnia informację zwrotną co do jakości i oceny przekazanych prac oraz spotkania konsultacyjne (stacjonarnie w pokoju profesorskim Sekcji Teologii Prawosławnej w środy 11,30 - 12,20 lub na platforma Teams w środy w godz. 13,00-14,00).

Prowadzący może ustalić w okresie obowiązywania szczególnych zasad postępowania w okresie pandemii COVID-19 zmianę dotychczasowych zasad oceniania cząstkowego i końcowego przy zapewnieniu jawności reguł postępowania i poinformowaniu studentów o tejże zmianie. Zmiana może dotyczyć wyłącznie formy zaliczenia lub egzaminu końcowego (przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa higienicznego i sanitarnego).