Historia Autokefalicznych Kościołów Prawosławnych

obowiązkowe

Przedmiot ten porusza wybrane zagadnienia historii Autokefalicznych Kościołów Prawosławnych.

Obejmuje treści związane z charakterystyką domen teologicznego, ekonomicznego, socjalnego i politycznego rozwoju Starożytnych Patriarchatów, ewolucji myśli teologicznej, filozoficznej oraz rozwoju myśli historycznej, prawa i dyplomacji. Studenci zapoznają się z charakterystycznymi cechami związanymi z teologią bizantyńską. Student powinien nabyć umiejętność rozróżnienia i odkrywania kultury bizantyńskiej w spuściźnie narodów europejskich.

w sali

Celem przedmiotu jest analiza historycznego rozwoju struktur administracyjno – prawnych Kościoła prawosławnego w okresie wczesnochrześcijańskim, który usankcjonował zasadę „pentarchii” (pięć starożytnych Kościołów chrześcijańskich).

Celem przedmiotu jest analiza historycznego rozwoju struktur administracyjno – prawnych Kościoła prawosławnego w okresie wczesnochrześcijańskim, który usankcjonował zasadę „pentarchii” (pięć starożytnych Kościołów chrześcijańskich).

Studenci teologii zanim poznają historię starożytnych patriarchatów prawosławnych (Konstantynopol, Aleksandria, Antiochia i Jerozolima, zapoznają się z formowaniem procesu decentralizacji władzy apostolskiej, a wraz z rozpowszechnianiem się i umacnianiem się chrześcijaństwa, powstawania nowych ośrodków chrześcijańskich.

Celem zajęć jest dostarczenie studentom wiedzy i umiejętności z zakresu historii Autokefalicznych Kościołów Prawosławnych, kultury bizantyjskiej,

religioznawstwa oraz zapoznanie studenta z wybranymi elementami teologii prawosławnej. Dostarczenie wiedzy z zakresu rodowodu, narodzin i

rozkwitu teologii bizantyńskiej i wskazanie jej roli w dziejach kultury europejskiej. Ukształtowanie umiejętności rozpoznawania zjawisk w życiu narodów Europy, związanych z wpływem Bizancjum. W trakcie zajęć zostaną omówione wybitne postacie Starożytnych Patriarchatów, dorobek materialny w formie spuścizny pisarskiej i dorobek duchowy.

Założeniem przedmiotu jest też zrozumienie zasady akomodacji (dostosowania struktur kościelnych do podziału administracyjnego państwa), w wyniku której władza scentralizowała się w poszczególnych ośrodkach chrześcijańskich stanowiących niezależne od siebie centra kościelne. Dlatego tak ważne jest zrozumienie tego procesu do właściwego pojmowania autokefalii i autonomii Kościołów prawosławnych, powstałych w drugim tysiącleciu, z którymi studenci zapoznają się w kolejnych etapach kształcenia w Chrześcijańskiej Akademii Teologicznej.

Celem kształcenia jest wypracowanie umiejętności dostrzegania we wszelkich procesach historycznych, kształtujących dzisiejszy status quo poszczególnych lokalnych Kościołów autokefalicznych na świecie, przyczyn, zależności i skutków odnośnych faktów i zdarzeń historycznych.

1. Rozwój ustroju administracyjnego Kościoła.

2. Patriarchat Konstantynopola.

3. Patriarchat Aleksandrii.

4. Patriarchat Antiochii.

5. Patriarchat Jerozolimy.

6. Prawosławne Arcybiskupstwo Góry Synaj.

7. Autokefaliczny Kościół Cypru.

Literatura podstawowa:

Borkowski A., Patriarchaty Wschodu w dziejach Rzeczpospolitej (1583-1601). Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku, 2014.

Borkowski A., Narodziny ideologii bizantyjskiej, [w:] Chrześcijańskie dziedzictwo duchowe narodów słowiańskich. Seria III., t. II, Chrześcijaństwo w kulturze, sztuce i historii, red. Z. Abramowicz, K. Korotkich, Białystok 2016, s. 33-44.

Дворник Ал., Очерки по истории Вcеленской Православной Церквии, Нижний Новгород 2003.

Kumor B., Historia Kościoła, t. 1-8, Lublin (różne lata wydania poszczególnych tomów, np. wznowienie z 2002).

Roberson R., Chrześcijańskie Kościoły Wschodnie, Bydgoszcz 1995.

Rops D., Kościół pierwszych wieków, Warszawa 1997.

Cкурат К., История Поместных Православных Церквей, Москва 1994.

Zernow N., Wschodnie chrześcijaństwo, Warszawa 1967.

Literatura uzupełniająca:

Bendza M., Szymaniuk A., Z historii Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego Cypru, w: Rocznik Teologiczny 1991, zeszyt 1.

Bezdna M., Szymaniak A., Starożytne patriarchaty prawosławne, Białystok 2005.

Danielou J., Historia Kościoła, Warszawa 1984.

Evdokimow P., Prawosławie, Warszawa 1986.

Gaspary W., Historia Kościoła w 3 t., Warszawa 1968, 1971, 1977.

Historia chrześcijaństwa, pod red. Kłoczowski J., t. 4-5, Warszawa 1999 i 2001.

Карташев A., Всиеленские Соборы, Москва 1994

Keller J., Prawosławie, Warszawa 1982.

Ostrogski G., Dzieje Bizancjum, Warszawa 1967.

Przekop E., Wschodnie patriarchaty starożytne, PAX, Warszawa 1984.

Roberson R., Chrześcijańskie Kościoły Wschodnie, Bydgoszcz 1995.

Runciman S., Teokracja bizantyjska, Warszawa 1982.

Runciman S., Teologia bizantyjska. Historia i doktryna, Warszawa 1984.

Runciman S., Ostatni renesans bizantyjski, Warszawa 1973.

Wiedza:

K1_W01 ma usystematyzowaną wiedzę o głównych subdyscyplinach teologicznych, w tym o ich historycznym rozwoju i rozumie złożone zależności między nimi;

K1_W07 ma uporządkowaną wiedzę o głównych kierunkach teologicznych, w aspekcie historycznym oraz rozumie ich argumentację teologiczną

Umiejętności:

K1_U01 potrafi wyszukać i dobierać informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych oraz krytycznie je oceniać

K1_U03 wykorzystuje wiedzę teologiczną i metodologiczną w krytycznej analizie i syntezie na podstawie źródeł i poglądów innych autorów

K1_U06 potrafi brać udział w dyskusji teologicznej, krytycznie oceniając różne stanowiska i prezentując własne pomysły wsparte właściwą argumentacją

Kompetencje:

K1_K06 ma świadomość znaczenia polskiego i światowego dziedzictwa teologicznego, zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym, dla rozwoju kulturowego i społecznego oraz dba o to dziedzictwo

Metody weryfikacji efektów uczenia się:

- kolokwium pisemne lub ustne: K1_W01, K1_W07, K1_U01, K1_U03,

- aktywność w trakcie ćwiczeń:K1_U06

Zaliczenie wykładu w formie pisemnej: K1_W01, K1_W07, K1_K06

Zaliczenie ćwiczeń na podstawie obecności i aktywności w trakcie ćwiczeń oraz dwóch zapowiedzianych kolokwiów pisemnych.

Dopuszczalne są po dwie nieobecności dla ćwiczeń i wykładów. Pozostałe należy usprawiedliwić (usprawiedliwienie lekarskie, sądowe lub z uczelni).

Z każdego kolokwium można uzyskać max 10 pkt. Do zaliczenia semestru konieczne jest uzyskanie min. 11 pkt. z dwóch kolokwiów.

Zasady oceniania kolokwiów:

1-5 pkt - ocena 2;

6-7 pkt - ocena 3;

7-8 pkt - ocena 4;

9-10 pkt - ocena 5.

Student posiadający zgodę na Indywidualną organizację studiów (IOS) obowiązkowo na początku roku akademickiego zgłasza się do nauczyciela akademickiego w celu ustalenia indywidualnego toku pracy i zasad uzyskania zaliczeń.