Pedagogika przedszkolna i wczesnoszkolna

mieszany: w sali i zdalnie

Celem przedmiotu jest zapoznanie studentów z:

- merytorycznymi podstawami pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej;

- metodycznymi podstawami podejmowania działań dydaktycznych i wychowawczych w przedszkolu, w rocznym obowiązkowym przygotowaniu przedszkolnym, w klasach I-III szkoły podstawowej;

- typami, celami i zasadami funkcjonowania instytucji edukacyjnych przeznaczonych dla dzieci w wieku 3-9 lat.

Podstawowym celem zajęć jest dostarczenie studentom syntetycznej wiedzy dotyczącej:

- pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej jako subdyscypliny pedagogiki,

w tym:

- branżowej terminologii,

- miejsca edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej w polskim systemie edukacji (przykłady z praktyki nauczycielskiej),

- sylwetka rozwojowa dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym (szczegółowa charakterystyka zmian w rozwoju dziecka – różnice w funkcjonowaniu dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym),

- psychospołeczne przystosowanie dziecka do przedszkola i szkoły (treści kształcenia vs możliwości dzieci),

- zabawa i nauka przez zabawę jako podstawowa forma aktywności dziecka w wieku przedszkolnym (miejsce zabawy w rozwoju dziecka, drogi uczenia się),

- wiedza i sposoby jej nabywania przez małe dzieci (organizacja i zasady pracy we wczesnej edukacji, metody nauczania i wychowania)

- poszanowanie godności dziecka w procesie edukacji (podmiotowość, pełnomocność, prawa dziecka - przykłady z praktyki nauczycielskiej),

- diagnoza dojrzałości i gotowości szkolnej dziecka (wyznaczniki),

- socjalizacja dzieci w wychowaniu instytucjonalnym (problemy adaptacyjne),

- kompetencje nauczycieli wychowania przedszkolnego i wczesnej edukacji (autorytet, doskonalenie warsztatu pracy i pracy w zespole),

- współpracy przedszkola i szkoły z instytucjami zewnętrznymi (również z migrantami)

Literatura podstawowa:

Adamek I., Podstawy edukacji wczesnoszkolnej, Kraków 2000

Donaldson M., Myślenie dzieci, Warszawa 1986

Klim-Klimaszewska A., Pedagogika przedszkolna, Warszawa 2010

Pedagogika wczesnej edukacji, red. D. Klus-Stańska, D. Bronk, A. Malenda, „Żak”, Warszawa 2012

Surma B., Karbowniczek J., Kwaśniewska M., Podstawy pedagogiki przedszkolnej z metodyką, Kraków 2011

Więckowski R., Pedagogika wczesnoszkolna, Warszawa 1998

Literatura uzupełniająca:

Bogdanowicz Z., Zabawy dydaktyczne dla przedszkoli, Warszawa 2005

Claparede E, Wychowanie funkcjonalne, przekł. M. Ziembińska, Lwów 1923

Dewey J., Moje pedagogiczne credo, Lwów 1933

Gray P., Wolne dzieci. Jak zabawa sprawia, że dzieci są szczęśliwsze, bardziej pewne siebie i lepiej się uczą? Podkowa Leśna 2015

Gruszczyk-Kolczyńska E., Zielińska E., Zajęcia dydaktyczno--wyrównawcze dla dzieci które rozpoczną naukę w szkole. Podstawy psychologiczne i pedagogiczne oraz zabawy i sytuacje zadaniowe sprzyjające intensywnemu wspomaganiu rozwoju umysłowego i kształtowania ważnych umiejętności, Warszawa 2009

Kielar-Turska M., Jak pomagać dziecku w poznawaniu świata?, Warszawa 1992

Komeński J.A., Wielka dydaktyka, Wrocław 1956

Moroz H., Edukacja zintegrowana w reformowanej szkole, Warszawa 2001

Misiorna E. (red.), Zintegrowana edukacja w klasach I-III, Poznań 1999

Nehring A., Sawicka I., Uczyć ciekawiej to znaczy jak? Toruń 2002

Pestalozzi J. H., Jak Gertruda uczy swoje dzieci, przekł. W. Szewczyk, Wrocław 1955

Pestalozzi J. H., Matka i dziecko, przekł. Z. Mysłakowski, Warszawa 1938

Piaget J. Mowa i myślenie dziecka, PWN, Warszawa, 1992

Poddjakow N. N. Myślenie przedszkolaka, WSiP, Warszawa 1983

Poddjakow N. N. (red.) Wychowanie umysłowe dziecka w wieku przedszkolnym, WSiP, Warszawa 1976

Rocławski B., Fedorowska W., Wardowska B., Wczesne uwarunkowania rozwoju mowy. Wywiad biologiczno-środowiskowy, Gdańsk 1997.

Schulte-Markwort M., Wypalone dzieci, o presji osiągnięć i pogoni za sukcesem, Wydawnictwo Dobra Literatura, Słupsk 2015

Sowisło M., Dla dobra dziecka. O warsztacie pracy nauczyciela-wychowawcy, Impuls, Kraków 2007

Śliwerski B. (red.), Podstawy nauk o wychowaniu, t.1, Gdańsk 2006

Wygotski L. S., Wybrane prace psychologiczne, Warszawa 1971

W ZAKRESIE WIEDZY ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE:

A.2.W1. terminologię używaną w pedagogice przedszkolnej i wczesnoszkolnej, jej źródła,miejsce oraz zastosowanie w obrębie pokrewnych dyscyplin naukowych, a także miejsce pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej w systemie nauki oraz jej przedmiotowe i metodologiczne powiązania z innymi dyscyplinami naukowymi;

A.2.W5. typy, cele i zasady funkcjonowania instytucji edukacyjnych przeznaczonych dla dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów w młodszym wieku szkolnym; cele i zasady współpracy przedszkola lub szkoły z podmiotami zewnętrznymi oraz modele, funkcje, szanse i zagrożenia współpracy; sposoby radzenia sobie z problemami wychowawczymi dzieci lub uczniów i rozwiązywania ich we współpracy z rodziną i otoczeniem dziecka lub ucznia, specyfikę pracy z dziećmi lub uczniami z doświadczeniem migracyjnym, a także sposoby budowania swojego autorytetu w relacjach zawodowych i we współpracy z zespołem nauczycieli oraz z innymi podmiotami procesu wychowania i kształcenia.

W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI ABSOLWENT POTRAFI:

A.2.U4. organizować wartościowe rozwojowo i społecznie środowisko wychowawcze oraz wspierać dzieci lub uczniów w wyrażaniu swojej indywidualności w sposób twórczy;

A.2.U5. wybrać i zastosować właściwy dla danej organizacji pracy przedszkola lub szkoły podstawowej sposób postępowania oraz dobierać środki i metody pracy w celu efektywnego wykonania zadań zawodowych na etapie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej;

W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH ABSOLWENT JEST GOTÓW DO:

A.2.K1. refleksji, w tym krytycznej oceny, odnośnie do poziomu swojej wiedzy i umiejętności z zakresu pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej oraz wykazywania umiejętności uczenia się i doskonalenia własnego warsztatu pedagogicznego w zakresie wychowania przedszkolnego oraz edukacji wczesnoszkolnej;

A.2.K2. podejmowania wyzwań zawodowych oraz indywidualnych i zespołowych działań profesjonalnych w zakresie edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej

SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ:

bieżąca ocena wynikająca z zaangażowania w dyskusję podczas zajęć, znajomość literatury tematu,

obecność na zajęciach,

wykonanie wszystkich aktywności na platformie Teams,

egzamin końcowy pisemny.

Zajęcia będą się odbywać naprzemiennie w sposób synchroniczny (zajęcia stacjonarne w sali, w budynku Akademii) oraz asynchroniczny (wykonywanie przez studentów zadań zleconych przez prowadzącego na platformie Teams). Obowiązuje następujący schemat: w pierwszym tygodniu zajęć wykład odbędzie się w sposób synchroniczny (stacjonarnie w Akademii), w drugim tygodniu zajęcia odbędą się w sposób asynchroniczny (na platformie Teams) itp. Terminarz zajęć podany jest na platformie Teams. Wszystkie terminy zajęć stacjonarnych są w USOS.

Metody dydaktyczne: wykład, analiza tekstów źródłowych, dyskusja, metody warsztatowe, praca własna studenta

Zaliczenie przedmiotu na podstawie obecności, aktywności na zajęciach i wykonania wszystkich prac na platformie Teams.

Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest aktywność i obecność na zajęciach (w przypadku przekroczenia dopuszczalnego limitu nieusprawiedliwionych nieobecności student zobowiązany jest do realizacji dodatkowych zadań zleconych przez prowadzącego) oraz wykonanie wszystkich aktywności na platformie Teams.

Bilans punktów ECTS

Obecność na zajęciach obowiązkowa (dopuszczalne dwie nieobecności) 1 ECTS

Aktywność na zajęciach wynikająca ze znajomości literatury tematu 1 ECTS

Terminowe wykonanie wszystkich prac pisemnych na platformie Teams 1 ECTS

Egzamin końcowy pisemny 2 ECTS

Egzamin pisemny - 5 pytań

100 pkt – ocena 5, b. dobra;

80 pkt – ocena 4, dobra;

60 pkt – ocena 3, dostateczna;

poniżej 60 pkt – niedostateczna.