Historia Kościoła kurs rozszerzony

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Student zaznajamia się z dziejami chrześcijaństwa wschodniego na terenach Polski. Zajęcia dostarczają syntetycznej wiedzy na temat historii Kościoła prawosławnego w Polsce od momentu wpływów misji cyrylo - metodiańskiej po czasy współczesne.

Stymulowanie studentów ku stosowaniu przyczynowo skutkowej metody badawczej i dociekania prawdy wbrew przyjętym stereotypom. Nauka całościowego spojrzenia na kościelną historię (wyszukiwania wspólnych cech, prawidłowości i zjawisk w historii wielu kościołów lokalnych). Nauka interpretacji tekstów źródłowych. Celem wykładów jest kształtowanie umiejętności postrzegania dziejów Kościoła jako wypadkowej Bożego wezwania i ludzkiej odpowiedzi nań, łączenia historii kościelnej ze świecką na zasadzie wzajemnego dopełniania i zgodności. Stymulowanie studentów ku stosowaniu przyczynowo skutkowej metody badawczej i dociekania prawdy wbrew przyjętym stereotypom. Na główne treści programowe przedmiotu składają się następujące zagadnienia:

1. Wprowadzenie do historii Kościoła prawosławnego w Polsce

2. Chrystianizacja ziem polskich.

3. Kościół prawosławny za panowania dynastii Piastów i Jagiellonów.

4. Unia brzeska i losy Kościoła prawosławnego po upadku Rzeczypospolitej.

5. Kościół prawosławny pod zaborami.

6. Dzieje Kościoła prawosławnego na terenie II Rzeczypospolitej.

7. Proces autokefalizacji Kościoła prawosławnego w Polsce

8. Historia najnowsza Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

9. PAKP w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej

1. Bendza M., Inkorporacja metropolii kijowskiej do patriarchatu moskiewskiego, Rocznik Teologiczny, R. XXVIII, s.2, Warszawa 1986.

2. Bendza M., Prawosławna Diecezja Przemyska w latach 1596-1681. Studium historyczno - kanoniczne. Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa 1982.

3. Bendza M., Przyrzeczenie dane unitom, [w:] Elpis. Czasopismo teologiczne Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku, Rocznik V (XVI), zeszyt 7-8 (20-21), Białystok 2003.

4. Bendza M., Tendencje unijne względem Cerkwi prawosławnej w Rzeczypospolitej w latach 1674-1686, Warszawa 1987.

5. Bendza Marian, ks. Autokefalia Kościoła Prawosławnego w Polsce, [w:] Elpis. Czasopismo teologiczne Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku, Rocznik V (XVI), zeszyt 7-8 (20-21) 2003.

6. Bendza Marian, ks., Chrystianizacja ziem Polski, [w:] Kościół Prawosławny w dziejach Rzeczypospolitej i krajów sąsiednich, Białystok 2000.

7. Biednow W. A., Prawosławnaja Cerkow w Polsze i Litwie (po Volumina Legum), Minsk 2002. s. 127-288

8. Borkowski Andrzej, Między Konstantynopolem a Moskwą, UwB, Białystok 2015

9. Borkowski Andrzej, Patriarchaty Wschodu w dziejach Rzeczypospolitej, UwB, Białystok 2014

10. Dobrzyński Z., Obrządek słowiański w dawnej Polsce, Warszawa 1989.

11. Dudra Stefan, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej, Warszawa 2019

12. Fotijew Kiriłł, prot., Switicz Aleksandr, Prawosławnaja Cerkow na Ukrainie i w Polscze w XX stoletii, Moskwa 1997.

13. Gil A., Prawosławna eparchia chełmska do 1596 roku, Lublin 1999.

14. Kiryłowicz S., Z dziejów prawosławia w II Rzeczypospolitej Polskiej. Niektóre problemy na tle polityki wyznaniowej państwa 1918-1939, [w:] Posłannictwo, Kwartalnik Teologiczno - Filozoficzny, 1-2, Warszawa 1983.

15. Klinger J., ks. Nurt słowiański w początkach chrześcijaństwa polskiego, [w:] O istocie Prawosławia, Warszawa 1983, s.365-421

16. Kumor B., Historia Kościoła, Część 8., Czasy współczesne 1914-1992, Lublin 1996, s. 379-540

17. Kuprianowicz Grzegorz, Kościół Prawosławny w Polsce w XX wieku, [w:] Prawosławie, Światło wiary i zdrój doświadczenia, pod red. K. i J. Leśniewskich, Lublin 1999

18. Mironowicz Antoni, Kościół Prawosławny na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej (1596-1918), [w:] Prawosławie, Światło wiary i zdrój doświadczenia, pod red. K. i J. Leśniewskich, Lublin 1999.

19. Mironowicz Antoni, Kościół prawosławny w państwie Piastów i Jagiellonów, [w:] Kościół prawosławny w dziejach dawnej Rzeczypospolitej, Białystok 2001, ss.19-28

20. Mironowicz Antoni, Prawosławie i unia za panowania Jana Kazimierza, Białystok 1997.

21. Mironowicz Antoni, Wielki podział w Cerkwi wschodniej, w:] Kościół Prawosławny w dziejach Rzeczypospolitej i krajów sąsiednich, Białystok 2000.

22. Sawicki Doroteusz, ks. Najnowsza historia Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, [w:] Elpis. Czasopismo teologiczne Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku, Rocznik I (XII), zeszyt 1 (14) 1999.

Wiedza:

K2_W01 zna i rozumie w pogłębiony sposób złożone zależności między głównymi subdyscyplinami teologicznymi, także w wymiarze historycznym

K2_W08 ma szeroką znajomość i dogłębnie rozumie zależności między kształtowaniem się idei teologicznych a zmianami w kulturze i w społeczeństwie oraz wpływ tych idei na powstawanie dzieł i kształtowanie instytucji kulturalnych i społecznych

K2_W010 ma rozszerzoną wiedzę o instytucjach kościelnych i religijnych, ich uwarunkowaniach prawnych, etycznych i ekonomicznych, oraz o ich związkach z innymi instytucjami społecznymi, edukacyjnymi i kulturalnymi

Umiejętności:

K2_U01 samodzielnie wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i integruje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych

K2_U03 twórczo wykorzystuje wiedzę teologiczną i metodologiczną w formułowaniu hipotez i konstruowaniu krytycznych argumentacji, na podstawie własnej analizy źródeł i poglądów innych autorów

K2_U011 samodzielnie zdobywa wiedzę i poszerza umiejętności badawcze oraz potrafi ukierunkowywać innych w tym zakresie

Kompetencje społeczne:

K2_K01 zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego

K2_K07 ma świadomość znaczenia polskiego i światowego dziedzictwa teologicznego, zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym, w życiu religijnym, społecznym i kulturalnym, w tym dla rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, oraz aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz jego zachowania i rozwoju

Zaliczenie przedmiotu na podstawie obecności na zajęciach (dopuszczalne dwie nieusprawiedliwione nieobecności), aktywny udział w dyskusjach na zajęciach oraz końcowe ustne kolokwium

w sali

Student zaznajamia się z dziejami chrześcijaństwa wschodniego na terenach Polski. Zajęcia dostarczają syntetycznej wiedzy na temat historii Kościoła prawosławnego w Polsce od momentu wpływów misji cyrylo - metodiańskiej po czasy współczesne.

Stymulowanie studentów ku stosowaniu przyczynowo skutkowej metody badawczej i dociekania prawdy wbrew przyjętym stereotypom. Nauka całościowego spojrzenia na kościelną historię (wyszukiwania wspólnych cech, prawidłowości i zjawisk w historii wielu kościołów lokalnych). Nauka interpretacji tekstów źródłowych. Celem wykładów jest kształtowanie umiejętności postrzegania dziejów Kościoła jako wypadkowej Bożego wezwania i ludzkiej odpowiedzi nań, łączenia historii kościelnej ze świecką na zasadzie wzajemnego dopełniania i zgodności. Stymulowanie studentów ku stosowaniu przyczynowo skutkowej metody badawczej i dociekania prawdy wbrew przyjętym stereotypom. Na główne treści programowe przedmiotu składają się następujące zagadnienia:

1. Wprowadzenie do historii Kościoła prawosławnego w Polsce

2. Chrystianizacja ziem polskich.

3. Kościół prawosławny za panowania dynastii Piastów i Jagiellonów.

4. Unia brzeska i losy Kościoła prawosławnego po upadku Rzeczypospolitej.

5. Kościół prawosławny pod zaborami.

6. Dzieje Kościoła prawosławnego na terenie II Rzeczypospolitej.

7. Proces autokefalizacji Kościoła prawosławnego w Polsce

8. Historia najnowsza Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

9. PAKP w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej

1. Bendza M., Inkorporacja metropolii kijowskiej do patriarchatu moskiewskiego, Rocznik Teologiczny, R. XXVIII, s.2, Warszawa 1986.

2. Bendza M., Prawosławna Diecezja Przemyska w latach 1596-1681. Studium historyczno - kanoniczne. Chrześcijańska Akademia Teologiczna, Warszawa 1982.

3. Bendza M., Przyrzeczenie dane unitom, [w:] Elpis. Czasopismo teologiczne Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku, Rocznik V (XVI), zeszyt 7-8 (20-21), Białystok 2003.

4. Bendza M., Tendencje unijne względem Cerkwi prawosławnej w Rzeczypospolitej w latach 1674-1686, Warszawa 1987.

5. Bendza Marian, ks. Autokefalia Kościoła Prawosławnego w Polsce, [w:] Elpis. Czasopismo teologiczne Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku, Rocznik V (XVI), zeszyt 7-8 (20-21) 2003.

6. Bendza Marian, ks., Chrystianizacja ziem Polski, [w:] Kościół Prawosławny w dziejach Rzeczypospolitej i krajów sąsiednich, Białystok 2000.

7. Biednow W. A., Prawosławnaja Cerkow w Polsze i Litwie (po Volumina Legum), Minsk 2002. s. 127-288

8. Borkowski Andrzej, Między Konstantynopolem a Moskwą, UwB, Białystok 2015

9. Borkowski Andrzej, Patriarchaty Wschodu w dziejach Rzeczypospolitej, UwB, Białystok 2014

10. Dobrzyński Z., Obrządek słowiański w dawnej Polsce, Warszawa 1989.

11. Dudra Stefan, Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny w obszarze polityki wyznaniowej oraz polityki narodowościowej Polski Ludowej i III Rzeczypospolitej, Warszawa 2019

12. Fotijew Kiriłł, prot., Switicz Aleksandr, Prawosławnaja Cerkow na Ukrainie i w Polscze w XX stoletii, Moskwa 1997.

13. Gil A., Prawosławna eparchia chełmska do 1596 roku, Lublin 1999.

14. Kiryłowicz S., Z dziejów prawosławia w II Rzeczypospolitej Polskiej. Niektóre problemy na tle polityki wyznaniowej państwa 1918-1939, [w:] Posłannictwo, Kwartalnik Teologiczno - Filozoficzny, 1-2, Warszawa 1983.

15. Klinger J., ks. Nurt słowiański w początkach chrześcijaństwa polskiego, [w:] O istocie Prawosławia, Warszawa 1983, s.365-421

16. Kumor B., Historia Kościoła, Część 8., Czasy współczesne 1914-1992, Lublin 1996, s. 379-540

17. Kuprianowicz Grzegorz, Kościół Prawosławny w Polsce w XX wieku, [w:] Prawosławie, Światło wiary i zdrój doświadczenia, pod red. K. i J. Leśniewskich, Lublin 1999

18. Mironowicz Antoni, Kościół Prawosławny na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej (1596-1918), [w:] Prawosławie, Światło wiary i zdrój doświadczenia, pod red. K. i J. Leśniewskich, Lublin 1999.

19. Mironowicz Antoni, Kościół prawosławny w państwie Piastów i Jagiellonów, [w:] Kościół prawosławny w dziejach dawnej Rzeczypospolitej, Białystok 2001, ss.19-28

20. Mironowicz Antoni, Prawosławie i unia za panowania Jana Kazimierza, Białystok 1997.

21. Mironowicz Antoni, Wielki podział w Cerkwi wschodniej, w:] Kościół Prawosławny w dziejach Rzeczypospolitej i krajów sąsiednich, Białystok 2000.

22. Sawicki Doroteusz, ks. Najnowsza historia Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, [w:] Elpis. Czasopismo teologiczne Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku, Rocznik I (XII), zeszyt 1 (14) 1999.

Zajęcia odbywają się w sali