Zajęcia korekcyjno-kompensacyjne w przedszkolu i klasach I-III

obowiązkowe

Przedmiot dotyczy wczesnego rozpoznawania i przeciwdziałania trudnościom w uczeniu się i niepowodzeniom szkolnym dziecka na etapie wychowania przedszkolnego i edukacji zintegrowanej. Zadaniem przedmiotu jest wyposażenie studentów w wiedzę teoretyczną w omawianym wyżej zakresie oraz w umiejętności związane z planowaniem działań profilaktycznych i terapeutycznych tj. ustalaniem i formułowaniem celów takich zajęć, metod, form środków i warunków działania nauczyciela i ucznia z uwzględnieniem prawidłowości rozwojowych oraz praw i potrzeb dziecka w młodszym wieku szkolnym z trudnościami w uczeniu się

Celem zajęć jest w szczególności:1) poznanie i zrozumienie mechanizmów powstawania trudności w nauce 2) zdobycie wiedzy na temat specyficznych trudności w uczeniu się w warunkach szkolnych 3) poznanie mechanizmów powstawania trudności w nabywaniu umiejętności matematycznych oraz umiejętności czytania i pisania w warunkach szkolnych 4) poznanie wybranych metod, form środków stosowanych w pracy z dzieckiem, które doświadcza trudności w nauce w przedszkolu i w klasach I-III

w sali

Celem przedmiotu jest wyposażenie studenta w wiedzę dotycząca pracy z uczniem doświadczającym trudności w procesie uczenia się zarówno w aspekcie teoretycznym jak również wyposażenie studenta w umiejętności praktyczne (znajomość metod, form pracy, programów wykorzystywanych w w pracy z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych na etapie wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej).

Zagadnienia realizowane na zajęciach:

1. Niepowodzenia szkolne: ustalenia terminologiczne; fazy narastania trudności w uczeniu się; przyczyny niepowodzeń w nauce szkolnej: społeczno - ekonomiczne, biopsychiczne, dydaktyczne

2. Nadmierne i specyficzne trudności w uczeniu się matematyki: objawy i przyczyny nadmiernych i specyficznych trudności w uczeniu się matematyki w warunkach szkolnych; problem nakładania się przyczyn; niszczące konsekwencje dłużej doznawanych niepowodzeń w uczeniu się matematyki, zanikanie motywacji do uczenia się, utrata wiary we własne możliwości intelektualne, unikanie sytuacji wymagających wysiłku intelektualnego

3. Dojrzałość do uczenia się matematyki w warunkach szkolnych a niepowodzenia w nauce: zakres dojrzałości do uczenia się matematyki (wskaźniki ); konsekwencje rozpoczynania nauki w szkole bez odpowiedniej dojrzałości do uczenia się matematyki

4. Metody, formy środki stosowane w pracy z dziećmi , które doznały trudności w nauce matematyki: zajęcia dydaktyczno -wyrównawcze: kogo obejmuje się takimi działaniami, etapy pracy, wybrane treści kształcenia i sposoby udzielania pomocy uczniom(doskonalenie techniki rachunkowej, rozwiązywanie zadań z treścią, działania arytmetyczne )

5. Czym są specyficzne trudności w uczeniu się języka ojczystego a szczególnie trudności z nabywaniem umiejętności czytania i pisania: ustalenia terminologiczne: dysleksje, dysgrafia, dysortografia; etiologia specyficznych trudności w uczeniu się czytania i pisania: koncepcje genetyczna, organiczna, neurofizjologiczna, niski poziom rozwoju funkcji poznawczych, błędy metodyczne, zaniedbania środowiskowe, częstotliwość występowania trudności w uczeniu się języka ojczystego

6. Dojrzałość dziecka do uczenia się czytania i pisania w warunkach szkolnych: dojrzałość psychomotoryczna, słownikowo – pojęciowa, emocjonalna, wolicjonalna

7. Zachowania dzieci, które wskazywać mogą na możliwość występowania u nich niepowodzeń w uczeniu się czytania i pisania: objawy zaburzeń spostrzeżeń wzrokowych, objawy zaburzeń spostrzeżeń słuchowych, objawy zaburzeń funkcjonowania ruchowego, objawy zaburzeń procesu lateralizacji i orientacji przestrzennej, objawy zaburzeń rozwoju mowy, objawy zaburzeń koordynacji funkcji wzrokowych, słuchowych i wzrokowych

8. Metody, formy ,środki stosowane w pracy z dzieckiem, które nie radzi sobie z opanowaniem umiejętności czytania i pisania; zasady prowadzenia zajęć dydaktyczno-wyrównawczych, zestawy ćwiczeń usprawniających: analizę i syntezę słuchową, wzrokową, ćwiczenie koordynacji wzrokowo – ruchowej, ćwiczenia rozwijające sprawność wypowiadania się, wzbogacające słowni czynny i bierny dziecka

9. Gry i zabawy stosowane w pracy z dzieckiem z trudnościami w uczeniu się, organizacja pracy terapeutycznej z uczniami konstruowanie indywidualnych programów działań naprawczych,(KIPU), Arkusz obserwacji dziecka w przedszkolu.

10. Dokumentacja pracy z dzieckiem, współpraca z rodzicami

11. Akty prawne regulujące zasady pomocy psychologiczno – pedagogicznej uczniom z trudnościami w uczeniu się, dostosowanie wymagań na sprawdzianach i egzaminach kończących szkołę do możliwości dziecka.

12. Organizacje, stowarzyszenia działające na rzecz uczniów borykających się z trudnościami w uczeniu się

Literatura podstawowa:

Żegnałek K., Niepowodzenia szkolne w: Dydaktyka Ogólna. Wybrane zagadnienia, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie, Warszawa 2005

Gruszczyk – Kolczyńska E.: Dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się matematyki. Przyczyny, diagnoza, zajęcia korekcyjno – wyrównawcze, WSiP, Warszawa 1997

Gruszczyk – Kolczyńska E., Zielińska E., Zajęcia dydaktyczno- wyrównawcze dla dzieci, które rozpoczną naukę w szkole, Edukacja Polska, Warszawa 2009

Skibińska H. Praca korekcyjno – kompensacyjna z dziećmi z trudnościami w pisaniu i czytaniu, WSP, Bydgoszcz 1996

Tokarska E. Kopała J. ,Diagnoza przedszkolna dziecka w ostatnim roku wychowania przedszkolnego, Edukacja Polska , Warszawa 2009

Semadeni Z., Gruszczyk-Kolczyńska, E. Treliński G., Bugajska- Jaszczołt B., Czajkowska M., Matematyczna edukacja wczesnoszkolna : teoria i praktyka , wydawnictwo Pedagogiczne ZNP, Kielce 2015

Literatura uzupełniająca:

Czajkowska J., Herda K. Zajęcia korekcyjno – kompensacyjne w szkole, WSiP, Warszawa 2001

Gruszczyk - Kolczyńska E.,, Zielińska E. Dziecięca matematyka, WSiP, Warszawa 1997

Skura M., Lisicki M., Gen liczby: jak dzieci uczą się matematyki , Wydawnictwo Mamania, Warszawa 2018

W ZAKRESIE WIEDZY ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE:

C.W2. zasady organizacji optymalnego środowiska edukacyjnego w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej: możliwości wykorzystania w codziennej praktyce edukacyjnej różnorodnych sposobów organizowania środowiska uczenia się i nauczania, organizację środowiska wychowawczego przy uwzględnieniu specyficznych potrzeb i możliwości poszczególnych dzieci, uczniów lub grup, a także potrzebę wykorzystywania w pracy z dzieckiem lub uczniem informacji uzyskanych na jego temat od specjalistów, w tym psychologa, logopedy, pedagoga, lekarza, oraz rodziców lub opiekunów;

W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI ABSOLWENT POTRAFI:

C.U1.kształtować bezpieczne i przyjazne edukacyjne środowisko rozwoju dzieci lub uczniów, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb, możliwości i uzdolnień dziecka lub ucznia, z nastawieniem na osobowy i podmiotowy rozwój;

C.U2. w sposób krytyczny oceniać i dobierać programy i podręczniki, konstruować programy pracy wychowawczo-dydaktycznej w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej, dobierać i modyfikować treści nauczania, środki oraz strategie działania edukacyjnego;

W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH ABSOLWENT JEST GOTÓW DO:

C.K3. budowania relacji wzajemnego zaufania między wszystkimi podmiotami procesu wychowania i kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami dziecka lub ucznia, oraz włączania ich w działania sprzyjające efektywności edukacji;

C.K4. efektywnej współpracy z nauczycielami, specjalistami, w tym psychologiem, logopedą, pedagogiem, lekarzem, i rodzicami dzieci lub uczniów oraz innymi członkami społeczności przedszkolnej, szkolnej i lokalnej na rzecz dzieci lub uczniów i zapewnienia jakości pracy przedszkola lub szkoły.

SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ:

bieżąca ocena zaangażowania studenta w dyskusję podczas zajęć,

przygotowanie programu działań naprawczych dla dziecka (przedszkole, kl. I-III), które doświadcza trudności szkolnych i zaprojektowanie zmian o charakterze dydaktycznym i wychowawczym,

kolokwium śródsemestralne pisemne,

Bilans punktów ECTS

Obecność na zajęciach, bieżąca ocena zaangażowania studenta w dyskusję podczas zajęć,-1 ECTS

Samodzielne pisemne przygotowanie przez studenta programu działań naprawczych dla dziecka z trudnościami w uczeniu się – 1 ECTS

kolokwium pisemne - 1 ECTS