Diagnoza pedagogiczna

obowiązkowe

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi diagnozowania dla optymalizacji procesu edukacyjno-wychowawczego.

mieszany: w sali i zdalnie

Celem wykładu jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi diagnozowania dla optymalizacji procesu wychowania i kształcenia, z uwzględnieniem celów szczegółowych: profilaktycznych, terapeutycznych, prognostycznych. W tym również nabycie przez studentów wiedzy dotyczącej metod diagnozowania, podstawowych technik, umiejętności formułowania pytań diagnostycznych i całościowego ujmowania procesu diagnozy.

Bloki tematyczne

1. Podstawy diagnozy, w tym:

- etymologia, pojęcie diagnozy, tło historyczne, podstawowe pojęcia z dziedziny;

- proces diagnozy, etapy i ogniwa diagnozy, cel diagnozy, rodzaje i typy diagnoz, norma w diagnozie.

2. Rola badacza – diagnosty:

- kontakt diagnostyczny (dyspozycje diagnosty, wyznaczniki),

- opór jako przejaw zaburzeń w kontakcie diagnostycznym

- zdolności i kompetencje wyznaczające profesjonalizm diagnosty,

- błędy i wadliwe nastawienie diagnosty,

- katalog podstawowych reguł i zasad diagnozowania,

- etyczne aspekty diagnozy

3. Podstawy diagnostyki.

4. Podstawowe techniki diagnostyczne (rozmowa i wywiad, ankieta, obserwacja, analiza dokumentów i wytworów).

5. Projektowanie oddziaływań edukacyjno-wychowawczo-profilaktycznych (ogólne wskazówki).

Celem zajęć jest dostarczenie studentom syntetycznej wiedzy dotyczącej:

- Podstawy diagnozy (w tym: proces diagnozy, cel diagnozy, etapy i ogniwa diagnozy, pytania diagnostyczne, rodzaje diagnoz, norma w diagnozie),

- Charakteru diagnozy pedagogicznej (z elementami diagnozy psychopedagogicznej),

- Badań diagnostycznych w pedagogice (i psychopedagogice),

- Podstaw diagnozy jednostki, grupy, środowisk wychowawczych, dydaktycznych,

- Projektowania odpowiednich oddziaływań edukacyjnych, wychowawczych, profilaktycznych, terapeutycznych, interwencyjnych, prognostycznych.

Literatura podstawowa:

Guziuk-Tkacz M., Badania diagnostyczne w pedagogice i psychopedagogice, Warszawa 2011

Jarosz E., Wybrane obszary diagnozowania pedagogicznego, Warszawa 2006

Jarosz E., Wysocka E., Diagnoza psychopedagogiczna. Podstawowe problemy i rozwiązania, Warszawa 2006

Wysocka E., Człowiek a środowisko życia, podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy, Warszawa 2007

Literatura uzupełniająca:

Fleck-Bangert R., O czym mówią rysunki dzieci, Kielce 2004

Frydrychowicz A., Rysunek rodziny. Projekcyjna metoda badania stosunków rodzinnych. Warszawa 1996

Janowski A., Poznawanie uczniów, Warszawa 1975

Kawula S., Diagnozowanie potrzeb opiekuńczo-wychowawczych środowiska rodzinnego, Toruń 1980

Kuszak K., Dynamika rozwoju samodzielności dziecka w wieku przedszkolnym, Poznań 2006

Lepalczyk I., Bandura J., Elementy diagnostyki pedagogicznej, Warszawa 1987

Marzec-Holka K., Wybrane zagadnienia diagnostyki pedagogicznej, Bydgoszcz 1990

Nalaskowski S., Metody badań i diagnozowania w edukacji, Toruń 2000

Niemierko B., Ocenianie szkolne bez tajemnic, Warszawa 2002

Nikitorowicz J. (red.) Współczesne dylematy diagnostyczne i metodyczne w opiece i wychowaniu, Olecko 2003

Nowacki T., Teczka biograficzna ucznia, Warszawa 1977

Oster G. D., Gould P., Rysunek w psychoterapii, Gdańsk 2002

Palka S., Orientacje w metodologii badań pedagogicznych, Kraków 1998

Sęk H., Metody projekcyjne. Tradycja i współczesność, Poznań 1984

Skałbania B., Diagnostyka pedagogiczna. Wybrane obszary badawcze i rozwiązania praktyczne, Kraków 2011

Socha W., Wybrane problemy z diagnostyki i organizacji środowiska wychowawczego, Lublin 1984

Sujak-Lesz K. (red.) Edukacja elementarna a diagnoza pedagogiczna, Warszawa 2002

Stierlin M., Rucker- Embden I., Wetzel N., Wirsching M., Pierwszy wywiad z rodziną, Gdańsk 1999

WallonP., Cambier A., Engelhart D., Rysunek dziecka, Warszawa 1993

Wysocka E., Człowiek a środowisko życia, podstawy teoretyczno-metodologiczne diagnozy, Warszawa 2007

Wysocka E., Diagnostyka pedagogiczna. Nowe obszary i rozwiązania, Kraków 2013

W ZAKRESIE WIEDZY ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE:

H.W1. teorie, koncepcje i modele rozpoznawania cech rozwoju i funkcjonowania dziecka w wieku przedszkolnym i ucznia w młodszym wieku szkolnym odpowiednio u progu wychowania przedszkolnego i pierwszego etapu edukacji ogólnokształcącej (klasa I szkoły podstawowej) jako podstawy wspomagania rozwoju dziecka lub ucznia na etapie wczesnej edukacji;

H.W2. podstawy prawne, cele, funkcje i rodzaje oceniania jako wspierania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym i ucznia w młodszym wieku szkolnym oraz zasady konstruowania narzędzi oceny pedagogicznej;

H.W3. dominujące rodzaje zainteresowań dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów w młodszym wieku szkolnym oraz sposoby i metody rozwijania zainteresowań dzieci lub uczniów;

H.W4. zagadnienia związane z oceną jakości pracy nauczyciela i jakości pracy przedszkola i szkoły, w tym podstawy prawne, teorie, cele, metody i formy;

H.W5. zagadnienia ewaluacji edukacyjnej i edukacyjnej wartości dodanej, w tym ich zasady i formy.

W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI ABSOLWENT POTRAFI:

H.U1. rozpoznawać indywidualne cechy rozwoju i uczenia się dzieci mających rozpocząć edukację przedszkolną i naukę w klasie I szkoły podstawowej;

H.U2. konstruować poprawne narzędzia diagnozy pedagogicznej;

H.U3. rozpoznać potrzeby edukacyjne i zainteresowania dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów w młodszym wieku szkolnym oraz na tej podstawie zaprojektować działania pedagogiczne;

H.U4. rozpoznać i scharakteryzować wymierne i niewymierne rezultaty pracy nauczyciela;

H.U5. projektować ścieżkę własnego rozwoju zawodowego i dokonywać jego autoewaluacji.

W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH ABSOLWENT JEST GOTÓW DO:

H.K1. etycznego postępowania w procesie oceniania rezultatów procesu wychowania i kształcenia z punktu widzenia osiągnięć dziecka lub ucznia;

H.K2. ciągłego podnoszenia poziomu własnej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych w procesie diagnozowania pedagogicznego, w tym w zakresie kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi i niepełnosprawnościami.

SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ:

bieżąca ocena wynikająca z zaangażowania w dyskusję podczas zajęć,

znajomość literatury tematu,

obecność na zajęciach,

prezentacja multimedialna,

egzamin pisemny

Zajęcia będą się odbywać naprzemiennie w sposób synchroniczny (zajęcia stacjonarne w sali, w budynku Akademii) oraz asynchroniczny (wykonywanie przez studentów zadań zleconych przez prowadzącego na platformie Teams). Obowiązuje następujący schemat: w pierwszym tygodniu zajęć wykład odbędzie się w sposób synchroniczny (stacjonarnie w Akademii), w drugim tygodniu zajęcia odbędą się w sposób asynchroniczny (na platformie Teams) itp. Terminarz zajęć podany jest na platformie Teams.

Warunki zaliczenia zajęć:

1. Obecność studenta na wykładach odbywających się synchronicznie (wykład stacjonarny w budynku Akademii) (1 punkt ECTS). Dozwolone są dwie nieobecności.

2. Wywiązanie się studenta ze wszystkich zadań zleconych przez prowadzącą i umieszczanych w aplikacji Teams w ramach zajęć prowadzonych asynchronicznie (nie odbywających się w czasie rzeczywistym) (1 punkt ECTS). Rozliczanie tych zadań odbywa poprzez Teams.

3. Przygotowanie i przedstawienie prezentacji multimedialnej z przydzielonego obszaru tematycznego (warunek zaliczenia przedmiotu) - 1 punkt ECTS

4. Egzamin końcowy pisemny - 2 punkty ECTS

Suma 5 punktów ECTS

W przypadku przekroczenia dopuszczalnego limitu dwóch nieusprawiedliwionych [np. zwolnieniem lekarskim] nieobecności, student zobowiązany jest do napisania dodatkowej pracy pisemnej związanej z tematyką zajęć.

Egzamin pisemny - 5 pytań

100 pkt – ocena 5, b. dobra;

80 pkt – ocena 4, dobra;

60 pkt – ocena 3, dostateczna;

poniżej 60 pkt – niedostateczna.