Praca z młodzieżą niedostosowaną społecznie

obowiązkowe

Student zna elementarną terminologię używaną w pedagogice resocjalizacyjnej i rozumie podstawowe zależności istniejące pomiędzy faktami wychowawczymi, określone w ogólnej teorii wychowania. Potrafi wykorzystywać podstawową wiedzę teoretyczną z zakresu pedagogiki resocjalizacyjnej oraz powiązanych z nią dyscyplin w celu analizowania i interpretowania problemów edukacyjnych, wychowawczych, opiekuńczych, kulturalnych i pomocowych, a także motywów i wzorów ludzkich zachowań.

w sali

Zajęcia poświęcone są; diagnozie, kryteriom, analizie, etiologii i fazom niedostosowania społecznego. Podjęte zostają również problemy roli pedagogów i instytucji w pracy z osobami społecznie niedostosowanymi. Zajęcia mają charakter praktyczny, związany z tworzeniem diagnozy problemowej osoby niedostosowanej społecznie.

1. Niedostosowanie społeczne – próba definicji w oparciu o różne podejścia

2. Niedostosowanie społeczne widziane z perspektywy społecznej, socjologicznej, medycznej psychologicznej i pedagogicznej

3. Kryteria diagnostyczne niedostosowania społecznego

4. Etiologia niedostosowania społecznego

5. Fazy niedostosowania społecznego wg wybranych podejść

6. Niedostosowanie społeczne a deprywacja potrzeb

7. Omówienie źródeł trudności w pracy z osobami niedostosowanymi społecznie

8. Rola pedagogów w pracy z osobami niedostosowanymi społecznie

9. Rola współpracy pomiędzy różnymi instytucjami w pracy z osobami niedostosowanymi społecznie

10. Tworzenie diagnozy problemowej klienta, ze szczególnym uwzględnieniem określania obszarów problemowych do pracy z klientem

11. Analiza wybranych metod pracy z młodzieżą niedostosowaną społecznie

Literatura podstawowa:

1. Bartkowicz, Z., Węgliński, A., Lewicka, A. (red.) 2010. Powinności i kompetencje w wychowaniu osób niedostosowanych społecznie. Lublin UMCS.

2. Makowski, A. 1994. Niedostosowanie społeczne młodzieży i jej resocjalizacja. Warszawa: PWN.

3. Pospiszyl, K. 1978. Niedostosowanie społeczne – przejawy, przyczyny i sposoby terapii. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.

4. Siemionow, J. 2011. Niedostosowanie społeczne nieletnich : działania, zmiana, efektywność. Warszawa: Wydawnictwo "Difin".

5. Szymański, A. 2010. Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży : wybrane problemy. Warszawa : Wydawnictwo WSPTWP.

6. Wysocka E. 2006. Wybrane problemy diagnozy niedostosowania społecznego - obszary, modele, zasady i sposoby rozpoznawania zjawiska. W: Resocjalizacja młodzieży niedostosowanej społecznie wybrane konteksty, Chowanna, Tom 2 (27). Katowice: Wydawnictwo UŚ.

Literatura uzupełniająca:

1. Cichowicz, J. 1992. Niedostosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Wybrane problemy. Olsztyn: Wydawnictwo WSP.

2. Cudak H. 1998. Funkcjonowanie rodziny a nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży. Kielce: Wydawnictwo WSP.

3. Kubik, W., Urban B. (red.). 2005. Uwarunkowania i wzory marginalizacji społecznej młodzieży. Kraków: WAM.

4. Konopnicki, J. 1971. Nieprzystosowanie społeczne. Warszawa: PWN.

5. Pytka., L. 2004. Nieprzystosowanie społeczne dzieci i młodzieży. W: Pedagogika specjalna dla pracowników socjalnych. Red. D. M. Piekut-Brodzka, J. Kuczyńska-Kwapisz. Warszawa: Wydawnictwo APS. S. 182-193.

6. Rybczyńska, D. (red.) 2003. Ciągłość i zmiana w obszarze profilaktyki społecznej i resocjalizacji. T. 1. Wybrane aspekty profilaktyki niedostosowania społecznego. Kraków: Oficyna Wydawnicza "Impuls".

7. Strykowska, J. 2005. Niedostosowanie społeczne dzieci w wieku szkolnym. Problemy. Diagnoza. Profilaktyka. Gniezno: Wydawnictwo GWSH-M.

Wiedza: absolwent wie i zna

NAU1AR_W01 - w sposób zaawansowany, podstawy pedagogiki resocjalizacyjnej: definicje, pojęcia, zakresy, rys historyczny, polskie szkoły pedagogiki resocjalizacyjnej – twórców i ich dzieła, współczesne koncepcje i teorie resocjalizacyjne, proces resocjalizacji w teorii i praktyce, dylematy resocjalizacyjne, nieprzystosowanie społeczne; resocjalizację-readaptację-reintegrację, działania od izolacji do środowiska otwartego, koncepcje twórczej resocjalizacji jako przykłady odziaływań destygmatyzujących i podstawy teoretyczne metodyki pracy resocjalizacyjnej;

NAU1AR_W02 - diagnozę psychopedagogiczną w resocjalizacji, diagnozę deficytów, diagnozę potencjałów, modele diagnostyczne, diagnozę źródeł nieprzystosowania społecznego, diagnozę osób zagrożonych i nieprzystosowanych społecznie.

NAU1AR_W05 - metodykę oddziaływań resocjalizacyjnych w środowisku otwartym; teoretyczne podstawy środowiskowych oddziaływań metodycznych; zasady współpracy wychowawców ze środowiskiem otwartym; metody pracy: nauczyciela, wychowawcy, realizujących zadania profilaktyczne i resocjalizacyjne, w tym programy wychowawczo-profilaktyczne; metody pracy kuratora sądowego, pedagoga w ośrodkach kuratorskich.

Umiejętności : absolwent potrafi

NAU1 AR_U01 - określać dylematy socjalizacyjne oraz nieprzystosowanie społeczne; analizować koncepcje, teorie, definicje; wykorzystywać współczesne koncepcje i teorie profilaktyczne i resocjalizacyjne; projektować działania od izolacji do środowiska otwartego; prezentować koncepcję twórczej resocjalizacji jako przykładu odziaływań destygmatyzujących; stosować podstawy teoretyczne metodyki pracy resocjalizacyjnej;

NAU1AR_U03 - intepretować problemy wychowawcze we współczesnej szkole i w środowisku szkolnym; określać specyfikę procesu nauczania i pracy szkolnej w instytucjach, placówkach oświatowych i ośrodkach o charakterze resocjalizacyjno -wychowawczym;

NAU1AR-U04 - analizować metodykę oddziaływań w placówkach resocjalizacyjnych; analizować i stosować teoretyczne podstawy instytucjonalnych oddziaływań metodycznych; analizować i stosować metody wspierające proces readaptacji i reintegracji społecznej; stosować metodykę pracy wychowawcy w placówkach socjalizacyjnych, specjalnych ośrodkach szkolno- wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, schroniskach dla nieletnich, zakładach poprawczych; analizować i stosować podstawy metodyczne pracy wychowawcy w aresztach śledczych i zakładach karnych; określać przyczyny stresu i wypalenia zawodowego pedagogów resocjalizacyjnych.

Kompetencje społeczne: absolwent jest gotów do

NAU1AR_K02 - komunikowania się i współpracy z otoczeniem oraz aktywnego uczestnictwa w grupach i organizacjach realizujących działania edukacyjne, profilaktyczne i resocjalizacyjne;

NAU1AR_K04 - współpracy z profesjonalistami, nauczycielami lub terapeutami w celu doskonalenia swojego warsztatu pracy, w tym skutecznego współdziałania z opiekunem praktyk zawodowych oraz z nauczycielami, w celu poszerzania swojej wiedzy.

Bilans punktów ECTS: 4

1 ECTS – 30 godzin kontaktowych; 1 ECTS - samodzielne przygotowanie do ćwiczeń, 2 ECTS – zaliczenie końcowe w formie projektu grupowego/indywidualnego.

Metody nauczania: nauczanie frontalne, dyskusja, warsztat, prezentacja multimedialna.

Warunki zaliczenia i sposób oceniania:

1. Obecność na ćwiczeniach zajęciach jest obowiązkowa. Limit nieobecności na zajęciach to dwa zajęcia. W przypadku przekroczenia limitu nieobecności student jest zobowiązany jest do realizacji dodatkowych zadań zleconych przez prowadzącego.

2. Zajęcia są realizowane w sali.

3. Student jest zobowiązany do przyswojenia materiału z zajęć.

4. Ocenę z zaliczenia stanowi ocena z projektu grupowego/indywidualnego na temat zadany przez prowadzącego zajęcia, z uwzględnieniem własnej aktywności studenta na zajęciach.