Historia myśli pedagogicznej

obowiązkowe

mieszany: w sali i zdalnie

Zasadniczym celem wykładu jest dostarczenie studentom syntetycznej wiedzy na temat rozwoju myśli pedagogicznej od czasów

starożytnych do drugiej połowy XX wieku, ze szczególnym uwzględnieniem spuścizny europejskiej w tym zakresie. Celem wykładu

wskazanie na istotne cechy systemów wychowania i kształcenia w poszczególnych epokach historycznych, a także ukazanie związków

myśli pedagogicznej i problematyki edukacyjnej z formami kultury umysłowej w zmiennej rzeczywistości społecznej i cywilizacyjnej.

1. Historia myśli pedagogicznej jako nauka, jej przedmiot i cele, przedmiot i metodologia historii myśli pedagogicznej, rola historii myśli

pedagogicznej w kształceniu nauczycieli; źródła i opracowania.

2. Koncepcje wychowawcze w starożytnej Helladzie i Rzymie (wychowanie starogreckie, spartańskie, ateńskie, poglądy pedagogiczne

sofistów, Sokratesa, Platona i Arystotelesa; charakterystyka szkolnictwa epoki helleńskiej; ideały wychowawcze w Rzymie epoki królestwa,

republiki i cesarstwa; szkolnictwo w Rzymie, poglądy pedagogiczne Kwintyliana).

3. Wychowanie i edukacja w epoce Średniowiecza (dziedzictwo starożytności, Kościół i wychowanie; renesans karoliński, edukacja i

wychowanie w Bizancjum, średniowieczne szkoły i ich program; początki uniwersytetów europejskich, szkolnictwo średniowieczne w

Polsce).

4. Myśl pedagogiczna epoki odrodzenia, pedagogika humanizmu i jej przedstawiciele: V. de Feltre, L. Vives, T. Morus, Sz. Marycjusz, S.

Petrycy, A. F. Modrzewski.

5. Główne nurty pedagogiki nowożytnej (poglądy pedagogiczne M. Montaigne, Kartezjusza, J. A. Komeńskiego).

6. Reformy oświatowe w Polsce za panowania króla Stanisława Augusta Poniatowskiego oraz myśl polska pedagogiczna epoki

stanisławowskiej.

7. Naturalizm pedagogiczny i jego przedstawiciele: J.J. Rousseau, J.H. Pestalozzi, F. Froebel.

8. Angielska formacja pragmatyczna: J. Locke. F. Spencer.

9. Koncepcja szkoły tradycyjnej, unaukowienie pedagogiki -J. F. Herbart.

10. Polska myśl pedagogiczna okresu zaborów, sytuacja szkolnictwa polskiego doby zaborów (system szkolnictwa w zaborze rosyjskim,

austriackim i pruskim; germanizacja i rusyfikacja szkolnictwa).

11. Ruch Nowego Wychowania w Europie, Ameryce i Polsce.

12. Myśl pedagogiczna w okresie II Rzeczpospolitej.

13. Charakterystyka myśli pedagogicznej w okresie PRL oraz ideologie pedagogiczne w ZSRR.

14. Teoretyczne koncepcje pedagogiczne: pedagogika psychologiczna, socjologiczna, kulturowa.

15. Współczesne nurty pedagogiki alternatywnej: antypedagogika, pedagogika niedyrektywna, wielokulturowa, różne odmiany

humanistyczno-personalisycznej.

16. Pedagogika postmodernistyczna i postponowoczesna.

Literatura podstawowa:

1. Jakubiak, K., Maliszewski, T. (red.), Z dziejów polskiej kultury i oświaty od średniowiecza do początków XX wieku, Oficyna Wydawnicza

IMPULS, Kraków 2011.

2. Kot, S., Historia wychowania, t. 1-2, Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa 2010.

3. Kupisiewicz, Cz., Z dziejów teorii i praktyki wychowania, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 2012.

4. Kurdybacha, Ł. (red.), Historia wychowania, t. 1-2, PWN, Warszawa 1967.

5. Możdżeń, S. I., Historia wychowania, t. 1-3, Wydawnictwo Diecezjalne, Sandomierz 2006.

6. Szulakiewicz, W., Historia oświaty i wychowania w Polsce 1918–1939. Studium historiograficzne, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń

2000.

7. Szulakiewicz, W., Historia oświaty i wychowania w Polsce 1944–1956, Wydawnictwo WAM, Kraków 2006.

Literatura uzupełniająca:

1. Araszkiewicz, F. W., Ideały wychowawcze II Rzeczpospolitej, PWN, Warszawa 1978.

2. Draus, J., Terlecki, R., Historia wychowania, t. 1-2, Wydawnictwo WAM – IGNATIANUM, Kraków 2005.Gorloff, E., Grzybowski, R.,

Kołakowski, A. (red.), Edukacja w warunkach zniewolenia i autonomii (1945-2009), Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 2010.

3. Jakubiak, K., Maliszewski, T. (red.), W kręgu dorobku edukacyjnego II Rzeczypospolitej, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 2011.

4. Jodłowska, B., Pedagogika sokratejska, Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 2012.

5. Krasnodębski, M., Zarys dziejów ateńskiej historii wychowania. Paideia od Sokratesa do Zenona, Wydawnictwo Naukowe DYFIN,

Warszawa 2011.

6. Miąso, J. (red.), Historia wychowania: wiek XX, t. 1-2, PWN, Warszawa 1980.

7. Sośnicki, K., Rozwój pedagogiki zachodniej na przełomie XIX i XX wieku, PZWS, Warszawa 1967.

8. Szulakiewicz, W., (red.), Z dziejów polskiej teorii i praktyki edukacyjnej, Wydawnictwo UMK, Toruń 2009.

9. Wasilewski, M., Pedagogika grecka: od Protagorasa do Posejdoniosa, Wydawnictwo UŁ, Łódź 2017.

Sposób weryfikacji efektów: bieżąca ocena zaangażowania w dyskusję podczas zajęć, weryfikacja znajomości literatury przedmiotu,

zaliczenie końcowe w postaci kolokwium pisemnego.

Bilans punktów ECTS:

1 ECTS – 30 godzin kontaktowych; 1 ECTS - lektura wskazanych tekstów źródłowych, 2 ECTS – zaliczenie końcowe w formie kolokwium pisemnego.

Metody nauczania:

Nauczanie frontalne, dyskusja, prezentacja multimedialna.

Warunki zaliczenia i sposób oceniania:

1) Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Limit nieobecności na zajęciach to dwa zajęcia. W przypadku przekroczenia limitu nieobecności student jest zobowiązany jest do realizacji dodatkowych zadań zleconych przez prowadzącego.

2) Zajęcia są realizowane w sali.

3) Student jest zobowiązany do przyswojenia materiału z zajęć.

4) Ocenę z kursu stanowi ocena z zaliczenia kolokwium pisemnego, z uwzględnieniem własnej aktywności studenta na zajęciach.

5) Za zaliczenie końcowe student może otrzymać maksymalnie 100%. Sposób oceny: 60%-67% - 3.0.; 68%-75% - 3,5; 76% - 83% - 4.0; 84% - 92% -4,5; 93%-100% - 5.0.