Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie - Centralny System Uwierzytelniania
Strona główna

Teologia starokatolicka

Informacje ogólne

Kod przedmiotu: WT-S2-Twyz-TS1
Kod Erasmus / ISCED: (brak danych) / (brak danych)
Nazwa przedmiotu: Teologia starokatolicka
Jednostka: Wydział Teologiczny
Grupy:
Punkty ECTS i inne: 2.00 Podstawowe informacje o zasadach przyporządkowania punktów ECTS:
  • roczny wymiar godzinowy nakładu pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się dla danego etapu studiów wynosi 1500-1800 h, co odpowiada 60 ECTS;
  • tygodniowy wymiar godzinowy nakładu pracy studenta wynosi 45 h;
  • 1 punkt ECTS odpowiada 25-30 godzinom pracy studenta potrzebnej do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się;
  • tygodniowy nakład pracy studenta konieczny do osiągnięcia zakładanych efektów uczenia się pozwala uzyskać 1,5 ECTS;
  • nakład pracy potrzebny do zaliczenia przedmiotu, któremu przypisano 3 ECTS, stanowi 10% semestralnego obciążenia studenta.
Język prowadzenia: polski
Skrócony opis:

Tematyka zajęć obejmuje podstawowe pojęcia teologiczne i zasady wiary Kościołów starokatolickich Unii Utrechckiej. Studenci nabierają umiejętności w zakresie hermeneutyki podstawowych starokatolickich tekstów teologicznych. Studiujący zdobywają również kompetencje społeczne odnośnie do znajomości i popularyzacji teologii starokatolickiej.

Pełny opis:

Podczas wykładów studiujący poznają główne pojęcia teologiczne i zasady wiary Kościołów starokatolickich zrzeszonych w Unii Utrechckiej. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawami teologii starokatolickiej odnośnie do wiadomości wprowadzających do teologii, genezy i rozwoju historycznego starokatolicyzmu, roli Pisma Świętego i Tradycji apostolskiej i kościelnej w teologii starokatolickiej, decyzji synodów kościelnych i soborów powszechnych pierwszego tysiąclecia, podstawowych rodzajów formuł doktrynalnych, nauki o Trójcy Świętej, trzech Osób Boskich: Boga Ojca, Jezusa Chrystusa i Ducha Świętego, Maryi Matki Bożej, łaski, zbawienia, spraw ostatecznych, sakramentów i Kościoła oraz przybliżenie pojęcia ekumenizmu i relacji Kościołów starokatolickich Unii Utrechckiej z innymi Kościołami chrześcijańskimi.. Studenci nabierają praktycznych umiejętności w rozumieniu tekstów starokościelnych i starokatolickich. Studiujący uzyskują kompetencje społeczne w zakresie znajomości i popularyzacji klasycznej teologii starokatolickiej. Zajęcia (wykłady i ćwiczenia) obejmują następujące bloki tematyczne i zagadnienia:

1.Wiadomości wstępne o teologii

1.1.Pojęcie teologii

1.2.Przedmiot teologii

1.3.Źródła teologii

1.4.Podział teologii

1.5.Typy teologii

1.6.Znaczenie teologii

2.Historyczny i teologiczny rodowód starokatolicyzmu

2.1.Nauka i porządek starego Kościoła pierwszego tysiąclecia

2.2.Wewnatrzkatolickie (odśrodkowe) ruchy reformatorskie (XIII-XIX w.): koncyliaryzm, gallikanizm, jansenizm, febronianizm, józefinizm, wessenbergianizm i katolicyzm liberalny

2.3.Geneza, przebieg i skutki Soboru Watykańskiego I (1869-1870)

3.Podstawowe decyzje i ukształtowanie się Kościoła starokatolickiego

3.1.Kongresy starokatolickie o zasięgu lokalnym i międzynarodowym

3.2.Pierwsze dokumenty doktrynalne i organizacyjne starokatolicyzmu

3.3.Ukonstytuowanie się Kościołów starokatolickich w Niemczech, Szwajcarii i Austrii

3.4.Powstanie i wspólne zasady Unii Utrechckiej

4.Chrześcijańska i katolicka tożsamość starokatolicyzmu

4.1.Teologiczne rozumienie Objawienia

4.2.Pismo Święte jako pierwsza reguła wiary starokatolików

4.3.Rola Tradycji w teologii starokatolickiej

4.4.Synody kościelne i sobory powszechne w perspektywie starokatolickiej

5.Doktryna Kościołów starokatolickich Unii Utrechckiej

5.1.Podstawowe rodzaje formuł doktrynalnych: wyznanie wiary, dogmat wiary, nauka ogólnokościelna, teologiczny pogląd naukowy

5.2.Podstawowe orzeczenie trynitarne

5.3.Podstawowe orzeczenie chrystologiczne

5.4.Podstawowe orzeczenie pneumatologiczne

5.5.Mariologia starokatolicka

5.6.Nauka o usprawiedliwieniu i uświęceniu

5.7.Nauka o łasce

5.8.Nauka o rzeczach ostatecznych

5.9.Sakramentologia starokatolicka: sakramenty i sakramentalia

6.Starokatolicka koncepcja Kościoła

6.1.Pojęcie Kościoła

6.2.Pochodzenie Kościoła

6.3.Istota Kościoła

6.4.Cechy Kościoła: jeden, święty, powszechny i apostolski

6.5.Sukcesja apostolska

7.Dążenia ekumeniczne starokatolików

7.1.Trzy sposoby rozumienia ekumenii

7.1.1.Ekumenizm starokościelny

7.1.2.Ekumenizm genewski

7.1.3.Ekumenizm watykański

7.2.Stosunek Kościołów starokatolickich Unii Utrechckiej do innych Kościołów chrześcijańskich

7.2.1.Stosunek do Kościoła Rzymskokatolickiego

7.1.2.Stosunek do Kościoła Prawosławnego

7.1.3.Stosunek do Anglikańskiej Wspólnoty Kościelnej

7.1.4.Stosunek do Kościołów ewangelickich

7.1.5.Stosunek do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów

Literatura:

Literatura podstawowa:

Aldenhoven H., Eklezjologiczna samoświadomość Kościołów starokatolickich, Posłannictwo 1985, nr 3-4, s. 5-45.

Bałakier E., Katechizm Kościoła Polskokatolickiego, Warszawa 1958.

Bałakier E., Zasady wiary i moralności Kościoła Polskokatolickiego, Kalendarz Katolicki na rok 1979, Warszawa 1979, s. 64-78.

Bałakier E., Sakramentologia starokatolicka, Warszawa 1991.

Kuery U., Kościół starokatolicki. Historia, nauka, dążenia, Tłumaczenie i opracowanie pod kierunkiem bpa prof. dr. hab. Wiktora Wysoczańskiego, Warszawa 1996.

Piątek T., Piątek J., Starokatolicyzm, Warszawa 1987.

Przedpełski B., Odśrodkowe tendencje reformistyczne Kościoła Rzymskokatolickiego krajów języka niemieckiego w XVIII i XIX stuleciu, Warszawa 2013.

Santorski A., Wstęp do teologii, Warszawa 1998.

Stalder K., Eklezjologia i natura prawna Unii Utrechckiej biskupów starokatolickich, Posłannictwo 1986, nr 3-4, s. 78-98.

Stalder K., Aldenhoven H., Problem Filioque w Kościołach starokatolickich i ich teologii, Posłannictwo 1982, s. 3-4, s. 9-22.

Statut Biskupów starokatolickich zjednoczonych w Unii Utrechckiej, w: Beiheft zu IKZ 91 (2001).

Włodarski S., Prymat w Kościele. Starokatolickie studium biblijno-historyczne, Warszawa 1971.

Wójtowicz T., Jezus Chrystus fundamentem wiary i Kościoła, Kalendarz Katolicki na rok 1979, Warszawa 1979, s. 79-88.

Wójtowicz T., Mały Katechizm Kościoła Polskokatolickiego, Warszawa 1984.

Wysoczański W., Ekumeniczne znaczenie Kongresów Starokatolików, Kalendarz Katolicki na rok 1976, Warszawa 1976, s. 93-109.

Wysoczański W., Polski nurt starokatolicyzmu, Warszawa 1977.

Wysoczański W., Historyczne, teologiczne i prawnokościelne podłoże powstania starokatolicyzmu, Rocznik Teologiczny ChAT 1992, z. 1, s. 7-57.

Literatura uzupełniająca:

Bajorek J., Mariologia biskupa Franciszka Hodura, Świdnica 2007.

Jezierski J. (red.), Biskup Franciszek Hodur (1866-1953). Życie - dokonania - znaczenie, Olsztyn 2001.

Jezierski J. (red.), Posłannictwo Biskupa Rzymu. , Olsztyn 2002.

Jezierski J. (red.), Tradycja i kościelne tradycje, Olsztyn 2004.

Jezierski J. (red.), Biskup - prezbiter - diakon. Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, Olsztyn 2008.

Jezierski J. (red.), Maryja w wierze i życiu chrześcijan. Perspektywa polsko i rzymskokatolicka,, Olsztyn 2008.

Kirche fuer Christen heute. Eine Information ueber die Alt-Katholische Kirche, herausgegeben vom Arbeitskreis Oeffentlichkeitsarbeit im Katholischen Bistum, Berlin 1994.

Rabczyński P. (red.), Sukcesja i urząd biskupa. Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, Olsztyn 2018.

Rabczyński P. i Towarek P. (red.), Biskup - Eucharystia - Ekumenizm. Perspektywa polskokatolicka i rzymskokatolicka, Pelplin 2023.

Rode M., Watykańskie dogmaty z 1870 roku i ich stosunek do państwa i społeczeństwa wówczas i dzisiaj, Kalendarz Katolicki na rok 1982, Warszawa 1982, s. 82-94.

Wójtowicz T., Czym różni się Kościół Polskokatolicki od Kościoła Rzymskokatolickiego, Kalendarz Katolicki na rok 1985, Warszawa 1985, s. 70-81.

Efekty uczenia się:

Wiedza:

K2_W01 zna i rozumie w pogłębiony sposób złożone zależności między głównymi subdyscyplinami teologicznymi, także w wymiarze historycznym

K2_W05 dogłębnie zna i rozumie językowy wymiar źródeł i dyskursu teologicznego oraz ma pogłębioną wiedzę o historycznej zmienności języka

K2_W06 ma pogłębioną wiedzę na temat głównych kierunków teologicznych, dogłębnie rozumie ich założenia historyczne i sposób argumentacji

K2_W07 ma rozszerzoną i teoretycznie usystematyzowaną wiedzę o miejscu i znaczeniu teologii w relacji do innych nauk oraz dogłębnie rozumie specyfikę przedmiotową i metodologiczną teologii

Umiejętności:

K2_U01 samodzielnie wyszukuje, analizuje, ocenia, selekcjonuje i integruje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych

K2_U02 samodzielnie interpretuje tekst teologiczny, dobierając właściwe metody badawcze, komentuje i konfrontuje tezy i założenia pochodzące z różnych tekstów, analizuje złożone argumenty teologiczne i ustala związki logiczne

K2_U03 twórczo wykorzystuje wiedzę teologiczną i metodologiczną w formułowaniu hipotez i konstruowaniu krytycznych argumentacji, na podstawie własnej analizy źródeł i poglądów innych autorów

Kompetencje społeczne:

K2_K01 zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego

K2_K07 ma świadomość znaczenia polskiego i światowego dziedzictwa teologicznego zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym w życiu religijnym, społecznym i kulturalnym, w tym do rozwoju społeczeństwa obywatelskiego, oraz aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz jego zachowania i rozwoju

Metody i kryteria oceniania:

1.Metody weryfikacji efektów uczenia się:

-zaliczenie na ocenę - W06, W07, K01

-opracowanie dwóch referatów, po jednym w każdym semestrze - U01, U02

-aktywny udział w dyskusji - W01, W05, K07

-czynny udział w ćwiczeniach - U03

2.Kryteria oceniania i i uzyskania zaliczeń.

W semestrze zimowym studenci tradycji wyznaniowych, uczęszczający na wykłady i ćwiczenia, uzyskują zaliczenie przedmiotu na podstawie obecności (dozwolone dwie nieusprawiedliwione absencje w semestrze) i aktywności na zajęciach (40 %) oraz wydrukowanego referatu, liczącego od 6 do 10 stron (60 %).

W semestrze letnim studenci tradycji wyznaniowych, biorący udział w wykładach i ćwiczeniach, otrzymują zaliczenie przedmiotu na podstawie obecności na zajęciach (dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze) i aktywności na zajęciach (40%) oraz referatu w maszynopisie, liczącego od 6 do 10 stron (60%), a zaliczenie na ocenę na podstawie czterech pytań szczegółowych, ocenianych od 0 do 4 punktów za każdą poprawną odpowiedź; maksymalna liczba punktów wynosi 16; do zaliczenia na ocenę jest wymagane uzyskanie 50% punktów..

Do zaliczenia semestru zimowego i letniego niezbędne jest uzyskanie 6-7 punktów za jedną pracę semestralną i 12-14 punktów za dwie prace,.

System punktacji dla oceniania prac semestralnych przedstawia się następująco:

1-5 pkt (poniżej 5 stron) - ocena niedostateczna - ocena 2

6-7 pkt (5-6 stron) - ocena dostateczna - ocena 3

7-8 pkt (7-8 stron) - ocena dobra - ocena 4

9-10 pkt (9-10 stron) - ocena bardzo dobra - ocena 5

System punktowy dla oceniania zaliczenia ustnego na ocenę przedstawia się następująco:

0-4 pkt - ocena niedostateczna

5-8 pkt - ocena dostateczna

9-12 pkt - ocena dobra

9-12 pkt - ocena bardzo dobra

Ocena niedostateczna (2): brak podstawowej wiedzy oraz zasadniczych umiejętności i kompetencji w zakresie określonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty kształcenia

Ocena dostateczna (3): wystarczająca wiedza oraz zadowalające umiejętności i kompetencje w zakresie określonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty kształcenia

Ocena dobra (4): Gruntowna wiedza oraz solidne umiejętności i kompetencje w zakresie określonym przez cele przedmiotu, wymagania i efekty kształcenia

Ocena bardzo dobra (5): pogłębiona w wyniku własnych badań i studiów wiedza oraz rozszerzone umiejętności i kompetencje

Student posiadający zgodę Dziekana Wydziału Teologicznego ChAT na kształcenie w trybie Indywidualnej Organizacji Studiów (IOS) jest zobowiązany na początku (cyklu) semestru) zgłosić się do nauczyciela akademickiego w celu ustalenia charakteru i porządku pracy oraz warunków uzyskania zaliczenia dwóch semestrów i końcowego zaliczenia na ocenę.

Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (w trakcie)

Okres: 2024-10-01 - 2025-02-19
Wybrany podział planu:
Przejdź do planu
Typ zajęć:
Ćwiczenia, 15 godzin więcej informacji
Wykład, 15 godzin więcej informacji
Koordynatorzy: Borys Przedpełski
Prowadzący grup: Borys Przedpełski
Lista studentów: (nie masz dostępu)
Zaliczenie: Przedmiot - Zaliczenie
Ćwiczenia - Zaliczenie
Wykład - Zaliczenie
Skrócony opis:

Tematyka zajęć obejmuje wprowadzenie do teologii katolickiej, historyczny i teologiczny rodowód starokatolicyzmu, podstawowe decyzje i ukształtowanie się Kościoła starokatolickiego, rolę Objawienia Bożego, Pisma Świętego i Tradycji apostolskiej i kościelnej oraz soborów powszechnych i synodów lokalnych w zachowaniu chrześcijańskiej i katolickiej tożsamości Kościołów starokatolickich Unii Utrechckiej.

Pełny opis:

Podczas wykładów i ćwiczeń studiujący poznają genezę starokatolicyzmu i podstawy teologii starokatolickiej. Celem zajęć jest zapoznanie studentów z pojęciem, przedmiotem, źródłami, strukturą, typami i znaczeniem teologii, nauką i porządkiem starego Kościoła pierwszego tysiąclecia, wewnatrzkatolickimi ruchami reformatorskimi w średniowieczu i nowożytności, przebiegiem, uchwałami i następstwami Soboru Watykańskiego I (1869-1870), kongresami starokatolickimi, pierwszymi dokumentami doktrynalnymi i organizacyjnymi starokatolicyzmu, ukonstytuowaniem się Kościołów starokatolickich w Niemczech, Szwajcarii i Austrii, wspólnymi zasadami Unii Utrechckiej, pojęciem i rolą Objawienia Bożego, Pisma Świętego i Tradycji w teologii starokatolickiej oraz synodami lokalnymi, a także soborami powszechnymi i generalnymi. Studenci nabierają również umiejętności w rozumieniu przyczyn powstania starokatolicyzmu oraz podstawowych pojęć i terminów teologii starokatolickiej.

Literatura:

Literatura podstawowa:

Kuery U., Kościół starokatolicki. Historia, nauka, dążenia, Tłumaczenie i opracowanie naukowe pod kierunkiem bpa prof. Wiktora Wysoczańskiego, Warszawa 1996.

Przedpełski B., Odśrodkowe tendencje reformistyczne Kościoła Rzymskokatolickiego krajów języka niemieckiego w XVIII i XIX stuleciu, Warszawa 2013.

Wysoczański W., Historyczne, teologiczne i prawnokościelne podłoże powstania starokatolicyzmu, Rocznik Teologiczny ChAT 1992, z. 1, s. 7-57.

Literatura uzupełniająca:

Przedpełski B. Sobór Watykański I i jego recepcja. Spojrzenie teologa starokatolickiego, w: Jezierski J. (red.), Posłannictwo Biskupa Rzymu, Olsztyn 2002.

Rode M., Watykańskie dogmaty z 1870 roku i ich stosunek do państwa i społeczeństwa wówczas i dzisiaj, Kalendarz Katolicki na rok 1982, Warszawa 1982, s. 82-94.

Wysoczański W., Zasada Tradycji i tożsamości kościelnej według biskupa Ursa Kuery'ego, w: Jezierski J. (red.), Tradycja i kościelne tradycje, Olsztyn 2004, s. 85-94.

Opisy przedmiotów w USOS i USOSweb są chronione prawem autorskim.
Właścicielem praw autorskich jest Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie.
ul. Broniewskiego 48
01-771 Warszawa
tel: +48 22 831 95 97 https://chat.edu.pl/
kontakt deklaracja dostępności mapa serwisu USOSweb 7.1.0.0-7 (2024-10-21)