Teologia Starego Testamentu

obowiązkowe

w sali

Przedmiot jest kontynuacją podstawowego kursu teologii Starego Testamentu. Na zajęciach przedstawiona będzie w sposób systematyczny religia Izraela w jego historii, znajdująca wyraz w Starym Testamencie, główne i poboczne koncepcje teologiczne i struktury myślowe Starego Testamentu w sposób szczegółowy wraz z ich krytyczną, teologiczną analizą. Dokonana zostanie także „aktualizacja” starotestamentowych idei we współczesnym kontekście oraz przedstawiony ich wpływ na pozostałe dyscypliny teologiczne. Studenci nabywają umiejętność samodzielnego zdobywania wiedzy w zakresie biblistyki, potrafią wykorzystać swoją wiedzę i umiejętności w działaniach w praktyce kościelnej i pedagogicznej. Po zakończeniu kursu studenci są w stanie prowadzić krytyczny dialog w sprawie zagadnień teologii biblijnej.

Teologia Starego Testamentu jest dyscypliną wieńczącą dokonania pozostałych dyscyplin starotestamentowych: introdukcji, dziejów Izraela oraz egzegezy ST. Jej zadaniem jest przedstawienie w sposób systematyczny wiary Izraela w jego historii. Teologia ST nie posiada tylko i wyłącznie charakteru deskryptywnego, ale zawiera się w niej istotny element hermeneutyczny, a mianowicie odczytania starotestamentowego posłannictwa we współczesnym świecie. Systematyczne wyłożenie idei ksiąg Starego Testamentu wnosi nowe impulsy zarówno do pozostałych dziedzin teologicznych - np. do teologii systematycznej czy praktycznej, jak i odnosi się do różnorodnych aspektów życia i współczesnej rzeczywistości.

Treścią kursu będą główne i poboczne koncepcje Starego Testamentu, „aktualizacja” starotestamentowych idei we współczesnym kontekście i powiązanie teologii Starego Testamentu z pozostałymi dyscyplinami teologicznymi.

Tematy zajęć aktualizowane są w każdym semestrze.

Studenci nabywają umiejętność samodzielnego zdobywania wiedzy w zakresie biblistyki, potrafią wykorzystać swoją wiedzę i umiejętności w działaniach w praktyce kościelnej i pedagogicznej. Po zakończeniu kursu studenci są w stanie prowadzić krytyczny dialog w sprawie zagadnień teologii biblijnej.

Literatura podstawowa:

Rad G. von, Teologia Starego Testamentu, Warszawa 1986.

Schreiner J., Teologia Starego Testamentu, Warszawa 1999.

Uglorz M., Izrael ludem Jahwe. Zarys starotestamentowej antropologii teologicznej, Bielsko-Biała 2012.

Uglorz M., Jahwe - Bóg Izraela, Warszawa 2002.

Widła B., Teologia antropologiczna Starego Testamentu, Warszawa 2004.

Literatura uzupełniająca:

Brueggemann W., Theology of the Old Testament. Testimony, Dispute, Advocacy, Minneapolis 1997.

Bright J., The Kingdom of God, Nashville 1952.

Childs B. S., Old Testament Theology in a Canonical Context, London 1985.

Tegoż, Die Theologie der Einen Bibel. Band 1 Grundstrukturen. Band II

Hauptthemen, Freiburg - Basel -Wien 2003.

Dohmen Ch., Stemberger G., Hermeneutyka Biblii Żydowskiej i Starego Testamentu, Kraków 2008.

Gerstenberger E. S., Theologien im Alten Testament. Pluralität und

Synkretismus alttestamentlichen Gottesglauben, Stuttgart 2001.

Gunneweg A. H. J., Biblische Theologie des Alten Testaments. Eine

Religionsgeschichte Israels in biblisch-theologischer Sicht, Stuttgart

1993.

Harrington W., Teologia biblijna, Warszawa 1977.

Hasel G. F., Old Testament Theology: Basic Issues in the Current

Debate, Grand Rapids 1996 (1991).

Hayes J. H., Prussner F., O.T. Theology. Its History and Development,

Atlanta 1985.

Jeremias J., Theologie des Alten Testamens, Göttingen 2015.

Hoffmann H., Das Gesetz in der frühjüdischen Apokalyptik, Göttingen 1999.

Jędrzejewski P., Pecaric S., Czy Torę można czytać po polsku?, Kraków 2011.

Keiser O., Der Gott des Alten Testaments. Theologie des AT 1:

Grundlegung, Göttingen 1993.

Lemche N. P., Die Vorgeschichte Israels. Von den Anfängen bis zum

Ausgang des 13. Jahrhunderts v. Chr., Stuttgart 1996.

Müller K., Studien zur frühjüdischen Apokalyptik, Suttgart 1991.

Panennberg W., Die Bedeutung des Alten Testaments für den christlichen Glauben, JBTh 12 (1997), s. 181-192.

Preuß H. D., Theologie des Alten Testaments. Band I: JHWHs erwählendes

und verpflichtendes Handeln, Stuttgart 1991, Band II: Israels Weg mit

JHWH, Stuttgart 1992.

Probleme alttestamentlicher Hermeneutik, ed.C. Westermann,

Teologia Starego Testamentu, t. 1-4, ed. M. Rosik, Wrocław 2011.

Theologische Bücherei, München 1960.

Rad G. von, Weisheit in Israel, Gütersloh 1992.

Rendtorff R., Kanon und Theologie. Vorarbeiten zu einer Theologie des

Alten Testaments, Neukirchen-Vluyn 1991.

Tegoż, Theologie des Alten Testaments. Ein kanonischer Entwurf. Band

I: Kanonische Grundlegung, Neukirchen-Vluyn 1999.

Riceur P., Lacoque A., Myśleć biblijnie, Kraków 2003.

Rubinkiewicz R., Apokryfy Starego Testamentu, Warszawa

Sailhamer J.H., Introduction to Old Testament Theology: A Canonical

Approach, Grand Rapids 1995.

Schmid K., Theologie des Alten Testaments, Tübingen 2019.

Schmidt W. H., Alttestamentlicher Glaube, Neukirchen-Vluyn 1996.

Seitz Chr. R., Word without End: The Old Testament as Abiding

Theological Witness, Grand Rapids 1997.

Snaith N. H., The Distinctive Ideas of the Old Testament, Southampton 1983.

Spieckermann, Die Verbindlichkeit des Alten Testaments. Unzeitgemäße Betrachtungen zu einem ungeliebten Thema, JBTh 12 (1997), s. 25-51.

Sweeney M., TANAK. A Theological and Critical Introduction to the Jewish Bible, Minneapolis 2012.

Synowiec J., Prorocy Izraela, ich pisma i nauka, Kraków 1994.

Teologia Biblijna Starego Testamentu, ed. R. B. Zuck, Warszawa 2003.

Teologia Starego Testamentu, ed. M. Rosik, t.1-4, Wrocław 2011.

Warzecha J., Dawny Izrael. Od Abrahama do Salomona, Warszawa 1995.

Westermann C., Theologie des Alten Testaments in Grundzügen, Göttingen 1985.

Wolff H. W., Anthropologie des Alten Testaments, Gütersloh 1994

Einleitung in das Alte Testament, ed. Zenger E., Stuttgart 2012.

Zimmerli W., Grundriß der alttestamentlichen Theologie, Stuttgart 1989.

Wiedza:

K2_W01 ma usystematyzowaną wiedzę i rozumie wzajemne uwarunkowania i wpływy różnych subdyscyplin teologicznych na historyczny rozwój teologii biblijnej jako dyscypliny naukowej

dogłębnie rozumie znaczenie wpływu interpretacji biblijnej na kształtowanie się głównych kierunków refleksji teologicznej

K2_W03 ma zaawansowaną i uporządkowaną wiedzę o bieżącym stan badań stan badań przekazami biblijnymi

ma zaawansowaną i uporządkowaną wiedzę o współczesnej problematyce teologii biblijnej i sposobach jej formułowania oraz o hermeneutycznej złożoności chrześcijańskiej lektury ST i interpretacji ST, NT i tekstów pozabiblijnych

K2_W04 zna dogłębnie terminologię z zakresu badań nad ST i NT na poziomie rozszerzonym

zna terminologię stosowaną w badaniach lingwistycznych, historycznych, filozoficznych, literackich i religioznawczych

zna rozszerzoną terminologię egzegetyczną i teologiczną w wybranym języku obcym

K2_W06 dogłębnie rozumie złożoność i wielokierunkowość badań biblistycznych

ma pogłębioną wiedzę na temat historycznego wymiaru dyskursu biblistycznego

dogłębnie zna zasady uporządkowanej metodologicznie argumentacji w zakresie egzegezy i teologii biblijnej

Umiejętności

K2_U01 samodzielnie wyszukuje, selekcjonuje i integruje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych

K2_U07 potrafi prowadzić dyskusję egzegetyczną i teologiczną i krytyczną wymianę w zagadnieniach z zakresu teologii biblijnej

K2_U09 potrafi wykorzystywać swoją wiedzę biblijną i umiejętności egzegetyczne w indywidualnym i zespołowym przygotowaniu się do działań w praktyce kościelnej i pedagogicznej

K2_U11 potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę, rozwijać swoje umiejętności badawcze w zakresie biblistyki

Kompetencje:

K2_K01 zna zakres posiadanej przez siebie wiedzy i posiadanych umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego

K2_K05 wykazuje aktywność indywidualną i inicjuje działania zespołowe w celu praktycznego wykorzystania badań egzegetycznych

Metody weryfikacji efektów kształcenia

aktywność w trakcie ćwiczeń i przygotowanie się do ćwiczeń - wszystkie wymienione wyżej efekty kształcenia

Egzamin - K2_W01 K2_W03 K2_W04 K2_W06 K2_U01 K2_U07 K2_U11 K2_K01

Zaliczenie ćwiczeń na podstawie obecności (dopuszczalne dwie nieusprawiedliwione nieobecności), przygotowania do ćwiczeń i aktywności na zajęciach (ocena jakości dyskursu prowadzonego w trakcie ćwiczeń;

obserwacja udziału w dyskusji, ocena przygotowywanych referatów i prezentacji). Zaliczenie wykładów na podstawie obecności. Ocena końcowa uwzględnia wynik egzaminu (60%), obecności (10%), przygotowania i aktywności na ćwiczeniach (odpowiednio po 15%).

Zasady oceniania egzaminu:

ocena 2: brak podstawowej wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu,

ocena 3: zadawalająca wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu;

ocena 4 gruntowna wiedza, umiejętności i kompetencje w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu;

ocena 5 pogłębiona i poszerzona w wyniku własnych studiów i poszukiwań wiedza umiejętności i kompetencje w zakresie wytyczonym przez cele przedmiotu.

Student posiadający zgodę na indywidualną organizację studiów (IOS) obowiązkowo na początku semestru zgłasza się do nauczyciela akademickiego w celu ustalenia indywidualnego toku pracy i zasad uzyskania zaliczeń