Historia religii

obowiązkowe

w sali

Przedmiot umożliwia uzyskanie szerokiej orientacji w historycznych przejawach fenomenu religii badanego zarówno na przykładzie kultów, które zdeterminowały kształt wyobrażeń religijnych na obszarze wszystkich kontynentów. W trakcie zajęć kładziony jest szczególny nacisk na wyrobienie sobie przez uczestników samodzielnej perspektywy, która nie wartościuje fenomenów religijnych, lecz odnajduje podobne intuicje w działaniach religijnych człowieka na całym świecie. W trakcie zajęć postawione zostaje również pytanie o istotę religii i o charakter ewolucji głównych jej pojęć. Przyswajana w trakcie kursu wiedza powinna pomóc w rozumieniu nawet egzotycznych dotąd zjawisk religijnych, które zyskują tytuł obywatelstwa w obecnym, zróżnicowanym konfesyjnie, nowoczesnym świecie. Student zyskuje też dodatkowe kompetencje z metod badań religioznawczych i ich rozwoju oraz podstawowych kategorii poznawczych stosowanych w naukach o religii.

a)Wprowadzenie w krąg podstawowych pojęć: magia, religia, animizm, animatyzm, politeizm, monoteizm, henoteizm.

b) Próby ujęcia zjawisk religijnych według klasyków antropologii społecznej (W. Schmidt, J.Frazer, B. Malinowski, C. Levi-Strauss etc.); dyfuzjonizm, funkcjonalizm, strukturalizm

c) Formy wyrazu religijnego religii archaicznych: magia, fetyszyzm, kult przodków, szamanizm. Wybrane zjawiska z obszaru Azji, Afryki, Australii, Oceanii i prekolumbijskiej Ameryki.

d) Świat religijny Egipcjan, Hetytów, Greków, Rzymian (struktura panteonu egipskiego, greckiego i rzymskiego/ośrodki kultu, funkcje kapłanów, mity, zaczątki krytyki politeizmu)

e) Hinduizm. Rekonstrukcja pierwocin tej religii. Konstelacje i funkcje, w których występują bogowie. Konfrontacja świata wyobrażeń drawidyjskich i aryjskich

f) Religie Chin. Specyfika kultu przodków, religijnych funkcji władców oraz kultu nieba.

g) Religie Semitów Wschodnich i ich ewolucja na przedsemickim terenie mezopotamskim. Specyfika religijna Pówyspu arabskiego przed Mahometem

h) Religie Semitów Zachodnich. Kult kananejski. Panteon fenicki. Biblia Starego Testamentu jako ślad polemiki z politeizmami.

i) Religie Iranu. Rola Zaratusztry. Mazdaizm na pograniczu monolatrii i monoteizmu. Nowy typ etyki religijnej.

j)Buddyzm. Próby rekonstrukcji genezy buddyzmu. Ekspansja buddyzmu w świecie. Mahajana i hinajana. Specyfika sytuacji na Cejlonie, w Tybecie, Indochinach, Chinach i Mongolii. Japonia jako przykład synkretyzmu religijnego. Etyka buddyjska.

k) Judaizm. Hebrajczycy, Izraelici, Żydzi i ich religia.

l) Chrześcijaństwo. Główne nurty konfesyjne. Historyczne i kulturowe związki chrześcijaństwa z innymi religiami.

m) Islam. Sunnizm, szyizm. Objawienie i kanon tekstu Koranu. Prawo a religia.

n) Religie Celtów, Germanów i Słowian (Zachodni , Wschodni i Południowi). Przekazy ustne i zapisy kronikarzy. Panteon i etyka. Nomenklatura religijna. Poszczególne mity.

Literatura podstawowa:

W. Niemczyk, J.T. Maciuszko, Historia religii, Warszawa 1986

H. Ringgren, A. Strom, Religie w przeszłości i w dobie obecnej, Warszawa 1990

J.Keller, Zarys dziejów religii, Warszawa 1988.

Literatura uzupełniająca:

M.Jakimowicz-Shah, A.Jakimowicz, Mitologia indyjska, 1966.

K. Kudelska, Hinduizm, Warszawa 1990

I.Kania, Muttawali. Wypisy z ksiąg starobuddyjskich,Warszawa 2007, art. 29,32,43, 50, 63, 202, 224.

M. Składankowa, Zoroaster i magowie, Warszawa 1963.

W. Markowska, Mity Greków i Rzymian, Warszawa 1968

J. Frazer, Złota gałąź, Warszawa 1969.

A.Brückner, Mitologia słowiańska, Warszawa 1996

M. Bielicki, Zapomniany świat Sumerów, Warszawa 1966

G. Scholem, Judaizm. Parę głównych pojęć, Warszawa 1976

I. Kania, Opowieści Zoharu. O kabale i Zoharze, Kraków 2005

A. Zajączkowski, Zarys religii karaimskiej, Wrocław 2006

J. Notowski, Teologia Koranu, Warszawa 1970

Z. Danecki, Podstawowe wiadomości o islamie, t. I-II, Warszawa 1997

Także - poszczególne hasła:

Religia. Encyklopedia PWN, red. T. Gadacz, B. Milerski, Warszawa 2001-2007

K_W05, K-W15,K_K04, K_U08

BILANS PUNKTÓW ECTS: 1pkt ECTS – 30 godzin kontaktowych; 1 pkt ECTS - czytanie wskazanej literatury, 1 pkt -aktywność, 1 pkt -egzamin

METODY I KRYTERIA OCENIANIA:

Nauczanie frontalne, dyskusja, prezentacja multimedialna.

Warunkiem uzyskania zaliczenia jest aktywność studenta, bieżąco weryfikowana znajmość przygotowywanych fragmentów literatury , obecność na zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności nieusprawiedliwione)

Egzamin ustny.