Historia Kościoła
Informacje ogólne
Kod przedmiotu: | WT-S1-Tprotes-HK3 |
Kod Erasmus / ISCED: | (brak danych) / (brak danych) |
Nazwa przedmiotu: | Historia Kościoła |
Jednostka: | Wydział Teologiczny |
Grupy: | |
Punkty ECTS i inne: |
4.00
|
Język prowadzenia: | polski |
Rodzaj przedmiotu: | obowiązkowe |
Tryb prowadzenia: | w sali |
Skrócony opis: |
Zajęcia mają na zapoznanie studentów z aspektami dziejów Kościoła chrześcijańskiego w okresie nowożytnym i współczesnym. Ponadto w ramach ćwiczeń mają umożliwić nabycie umiejętności interpretacji tekstów źródłowych z zakresu historii Kościoła nowożytnego i współczesnego. Przedmiot stanowi kontynuację zajęć z przedmiotu Historia Kościoła (starożytność i średniowiecze) realizowanych w trakcie I roku studiów. |
Pełny opis: |
Podstawowe cele przedmiotu ujęte w opisie skróconym realizowane są poprzez realizację następujących celów szczegółowych: 1. Poznanie zarysu historii Reformacji i dziejów protestantyzmu w kontekście dziejów świata. 2. Poznanie uwarunkowań kulturowych i społecznych wspierających rozwój myśli reformacyjnej i powstawanie ewangelickich kościołów państwowych. 3. Zapoznanie się z historią poszczególnych Kościołów ewangelickich. 4. Analiza dziejów Kościoła w poszczególnych momentach historii ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń politycznych i społecznych. 5. Poznanie związków pomiędzy religią a społeczeństwem na poszczególnych etapach dziejów Kościoła. 6. Analiza relacji Kościołów ewangelickich z instytucją Państwa. 7. Analiza Kościoła, w jego dziejach, jako wspólnoty. 8. Analiza Kościoła, w jego dziejach, jako instytucji. Cele te są realizowane w ramach przekazywania następujących treści: 1. Sytuacja społeczno-polityczna w przededniu Reformacji. 2. Religijne uwarunkowania reformacyjnego wystąpienia. 3. Polityczne uwarunkowania sprzyjające Reformacji. 4. Luter i reformacja wittenberska. 5. Zwingli i Kalwin i Reformacja szwajcarska. 6. Reakcja na Reformację – sobór trydencki i reforma katolicka 7. Wojna 30-letnia i pokój westfalski. 8. Stan konfesyjny w Europie od Pokoju Westfalskiego do I wojny światowej 9. Kościoły ewangelickie wobec oświecenia 10. Kościoły ewangelickie w XIX wieku (w tym unia staropruska) 11. Sobór watykański I i powstanie starokatolicyzmu. 12. Kościoły w dobie wojen światowych 13. Początki ruchu ekumenicznego i powstanie Światowej Rady Kościołów. 14. Prawosławie w dobie współczesnej 15. II Sobór Watykański 16. Obraz współczesnego protestantyzmu |
Literatura: |
LITERATURA PODSTAWOWA: 1. Teksty omawiane na ćwiczeniach: Anioł Ślązak, Cherubiński wędrowiec (fragmenty), w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. II, Poznań 2007, s. 111n; Arndt J., Rajski ogródeczek pełen cnót krześcijańskich (wybór), Katowice 2019; Barmeńska Deklaracja Teologiczna z 31 maja 1934 roku, „Studia i dokumenty ekumeniczne” r. X: 1994, nr 2, s. 86-88; Dokumenty Soborów Powszechnych, t. IV, red. A. Baron, H. Pietras, Kraków 2004; Kant I., Krytyka czystego rozumu, Kęty 2001, 473-494; Kazania ks. dra Marcina Lutra. Nowy przekład, Kraków 2011; Luter M., Wykład Listu do Rzymian, bm. i rw.; Pierwsze Zgromadzenie Ogólne Światowej Rady Kościołów, Amsterdam, Holandia, 22 sierpnia – 4 września 1948: Orędzie (fragment) i Raport Sekcji I „Kościół w planie Bożym”, „Studia i Dokumenty Ekumeniczne” r. 1988, z. 4 (24), s. 43–48; Położenie wypędzonych i stosunek narodu niemieckiego do wschodnich sąsiadów. Ewangelickie memorandum, Bielsko-Biała 2015; Reimarus H.S., Doskonałość najwyższej istoty, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. II, Poznań 2007, s. 123; Reimarus H.S., Niemożliwość objawienia, w które mogliby zasadnie uwierzyć wszyscy ludzie, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. II, Poznań 2007, s. 124; Reimarus H.S., Rozum jako podstawa prawdziwości Pisma, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. II, Poznań 2007, s. 122n; Richtlinien der Glaubensbewegung „Deutsche Christen“ vom 26.5.1932, http://shelx.uni-ac.gwdg.de/~rherbst/eirmer/html/Re12EA_aus/NS/Glaubensrichtlinien_DC.pdf (dostęp: 14.11.2013; tłum. J. Sojka); Strauss D.F., Ludzkość podmiotem chrystologii, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. II, Poznań 2007, s. 305-308; Strauss D.F., Należy oddzielić od siebie Jezusa i Chrystusa, w: Praeceptores. Teologia i teologowie języka niemieckiego, red. E. Piotrowski, T. Węcławski, wyd. II, Poznań 2007, s. 308-311; [Stuttgarckie] Wyznanie winy, w: Marcin Luter i reformacja. 500 lat protestantyzmu, „Polityka. Pomocnik historyczny” r. 2017, nr 4, s. 107; Troeltsch E., Znaczenie protestantyzmu dla powstania nowożytnego świata, w: tenże, Relgia, kultura, filozofia, Poznań 2006, s. 91-103. 2. Podręczniki: Appold K.G., Reformacja. Krótka historia, Warszawa 2013; Banaszek M., Historia Kościoła Katolickiego, t. 3-4, Warszawa 1989-1992; Cairns E.E., Z chrześcijaństwem przez wieki. Historia Kościoła powszechnego, Katowice 2002, s. 277-499; Gastpary W., Historia Kościoła. Okres nowożytny, Warszawa 1971; Historia chrześcijaństwa, red. A. Corbin, Kraków 2009, s. 227; Historia chrześcijaństwa, red. A. Hastings, Warszawa 2002, s. 173-618.-374. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA Bérenger J., Tolerancja religijna w Europie w czasach nowożytnych (XV-XVIII wiek), Poznań 2002; Bosch D. J., Oblicza misji chrześcijańskiej, Katowice 2010; Gordziałkowski J., Historia Państwa Kościelnego, Kraków 2007; Karski K., Od Edynburga do Porto-Alegre. Sto lat dążeń ekumenicznych, Warszawa 2007; Krebs B., Wójtowicz A., Kościoły zakładnikami czasów. Kościoły protestanckie Niemiec i polski w XX w., Warszawa 2003; Kriegseisen W., Stosunki wyznaniowe w relacjach państwo – kościół między reformacją a oświeceniem (Rzesza Niemiecka – Niderlandy Północne – Rzeczpospolita polsko-litewska), Warszawa 2010; Na drodze pojednania – 50 lecie Memorandum Wschodniego Kościoła Ewangelickiego w Niemczech, red. M. Hintz, I. Lukas, Bielsko-Biała-Warszawa 2015; Richard M., Życie codzienne hugonotów, Warszawa 1978; Schatz K., Prymat papieski od początków do współczesności, Kraków 2004; Schatz K., Sobory powszechne. Punkty zwrotne w historii Kościoła, Kraków 2001; Schilling H., Konfesjonalizacja. Kościół i państwo w Europie doby przednowoczesnej, przeł. J. Kałużny, Wyd. Poznańskie, Poznań 2010; Uspienski B., Car i patriarcha. Charyzmat władzy w Rosji. Bizantyjski model i jego nowe rosyjskie ujęcie, Katowice 1999; Zieliński Z., Epoka rewolucji i totalitaryzmów : studia i szkice, Lublin 1993; Zieliński Z., Papiestwo i papieże dwóch ostatnich wieków, Poznań 2007; |
Efekty uczenia się: |
WIEDZA K1_W02 zna i rozumie w stopniu podstawowym obecny stan badań nad klasycznymi przekazami źródłowymi i współczesnymi dokumentami; zna i rozumie w stopniu podstawowym współczesne sposoby reflektowania teologii historycznej; zna w stopniu zaawansowanym obecny stan badań wybranej problematyki z zakresu teologii historycznej K1_W03 zna terminologię z zakresu badań nad historią Kościoła na poziomie zawansowanym; zna podstawową terminologię badań historycznych, literackich, historii sztuki, archeologii i religioznawczych K1_W04 zna podstawową terminologię teologiczną i źródłową w językach obcych (m.in. w odniesieniu do patrystyki) K1_W05 zna w stopniu zaawansowanym metody interpretacji tekstów źródłowych z zakresu historii Kościoła K1_W06 zna i rozumie w stopniu podstawowym kulturową rolę języka oraz procesy rozwoju systemu językowego w odniesieniu do dokumentów źródłowych oraz literatury historycznej; zna i rozumie w stopniu podstawowym procesy semiotyczne, społeczne i konfesyjne decydujące o komunikacji językowej i jej intencjach K1_W07 zna i rozumie w stopniu podstawowym wpływ głównych kierunków i szkół w teologii historycznej na współczesną refleksję historycznoteologiczną; zna i rozumie w stopniu podstawowym znaczenie interpretacji źródeł historycznych na kształtowanie się głównych kierunków w myśleniu teologicznym ma usystematyzowaną wiedza na temat historycznych uwarunkowań oglądu dziejów Kościoła; zna i rozumie w stopniu podstawowym nurty w teologii historycznej; ma podstawową znajomość metod badawczych i narracji historycznej historyków Kościoła K1_W08 zna i rozumie w stopniu podstawowym rozwój i dzieje teologii historycznej jako dyscypliny naukowej; ma podstawową wiedzę o powiązaniach teologii historycznej z ustaleniami m.in. historii społecznej, historii religii i z geografią historyczną; ma podstawową wiedzę o elementach pracy źródłoznawczej, w tym krytyki źródeł, oraz metodologii nauk historycznych; ma podstawową wiedzę o warsztacie historyka Kościoła w kontekście metod i warsztatów nauk historycznych K1_W10 umie posługiwać się w zakresie podstawowym dokumentami i literaturą przedmiotu, także ze źródeł elektronicznych, z zachowaniem praw własności intelektualnej K1_W11 zna i rozumie w stopniu podstawowym historyczne uwarunkowania relacji pomiędzy Kościołami i Państwem oraz wymiarem religijnym i świeckim instytucji życia społecznego UMIEJĘTNOŚCI K1_U01 potrafi wyszukać i dobierać informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych oraz krytycznie je oceniać K1_U02 wykorzystuje wiedzę z zakresu historii Kościoła powszechnego do interpretacji na poziomie podstawowym tekstów źródłowych oraz krytycznie konfrontuje przekazy źródłowe K1_U03 formułuje propozycje interpretacji źródeł i ich krytyki; stawia na poziomie podstawowym wnioski dotyczące instytucji będących producentami źródeł K1_U05 potrafi formułować w mowie i piśmie podstawowe interpretacje tekstów źródłowych oraz stawiać podstawowe tezy z zakresu teologii historycznej; umie dostrzec podstawowe powiązania źródeł i produkujących je instytucji; stosuje adekwatną terminologię specjalistyczną K1_U07 potrafi posługiwać się językiem obcy na poziomie B2 Europejskiego Systemu Opisu kształcenia językowego K1_U10 potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze, planuje i realizuje własne uczenie się z wykorzystaniem różnych źródeł, w tym obcojęzycznych, i technologii KOMPETENCJE SPOŁECZNE K1_K01 krytycznie ocenia zakres posiadanej wiedzy i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego K1_K05 umie zdefiniować konsekwencje ocen wydarzeń historycznych w perspektywie konfesyjnej i ekumenicznej potrafi argumentować na rzecz ocen historii i dyskutować o nich w przestrzeni publicznej K1_K06 ma świadomość znaczenia polskiego i światowego dziedzictwa teologicznego, zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym, dla rozwoju kulturowego i społecznego oraz dba o to dziedzictwo |
Metody i kryteria oceniania: |
Obecność na wykładach obowiązkowa. Zaliczenie wykładu uzyskiwane jest na podstawie obecności (możliwe dwie nieobecności w semestrze). Obecność na ćwiczeniach obowiązkowa. Zaliczenie ćwiczeń uzyskiwane jest na podstawie obecności (możliwe dwie nieobecności w semestrze). Przedmiot kończy egzamin łączny z trzech przedmiotów: Historia Kościoła powszechnego (starożytność, średniowiecze, nowożytność i współczesność). Egzamin ma formę ustną, stawiane są 3 pytania spośród podanych zagadnień, po jednym z każdej epoki. |
Zajęcia w cyklu "Semestr zimowy 2024/25" (w trakcie)
Okres: | 2024-10-01 - 2025-02-28 |
Przejdź do planu
PN WT ŚR WYK
CW
CZ PT |
Typ zajęć: |
Ćwiczenia, 15 godzin
Egzamin, 0 godzin
Wykład, 15 godzin
|
|
Koordynatorzy: | Jan Cieślar, Borys Przedpełski, Jerzy Sojka | |
Prowadzący grup: | Jan Cieślar, Borys Przedpełski, Jerzy Sojka | |
Lista studentów: | (nie masz dostępu) | |
Zaliczenie: |
Przedmiot -
Zaliczenie i egzamin
Ćwiczenia - Zaliczenie Egzamin - Egzamin Wykład - Zaliczenie |
Właścicielem praw autorskich jest Chrześcijańska Akademia Teologiczna w Warszawie.