Wstęp do Nowego Testamentu

obowiązkowe

w sali

Wstęp do Nowego Testamentu wprowadza w realia historyczno-kulturowe, religijne i polityczno-społeczne czasów Nowego Testamentu oraz w specyfikę korpusu pism Nowego Testamentu i jego kształtowanie się. W ramach wstępu omawiane są elementarne kwestie pracy krytycznej z tekstem greckim, teorie ustnego przekazu tradycji oraz elementarne metody interpretacji tekstów NT.

W ramach Wstępu do Nowego Testamentu omawiane są zarówno kwestie wprowadzenia w realia historyczno-kulturowe, religijne (zwł. wczesny judaizm) i polityczno-społeczne (zwł. kontekst Cesarstwa Rzymskiego). Omawianie poszczególnych elementów świata, w którym powstały pisma Nowego Testamentu jest ściśle powiązane z pracą z przykładami z poszczególnych ksiąg NT.

W ramach przedmiotu omawiany jest także korpus pism NT, ich powstanie, teorie wzajemnych zależności Ewangelii synoptycznych, praca z krytycznymi wydaniami Nowego Testamentu oraz elementy pracy metodami egzegetycznymi.

Student nabywa umiejętność pracy ze źródłami pisanymi i elektronicznymi, dokonując kwerend, analiz, gromadzenia i przetwarzania i informacji w zakresie omawianych tematów. Nabywa umiejętności organizacji własnego procesu nauki, korzystając z różnorodnych językowo i metodologicznie źródeł.

Zagadnienia omawiane w semestrze zimowym:

1 Wprowadzenie w zajęcia wstępu do NT. Świątynia jerozolimska w I w. n.e. (omówienie na bazie modelu 3D)

2 Wczesny judaizm. Herod Wielki, następcy, prefekci i prokuratorzy - Ewangelia Mateusza

3 Geografia, klimat, flora i fauna Palestyny jako kontekst pism NT - Ewangelia Mateusza

4 Cesarstwo Rzymskie w I w. n.e. (politycznie, społecznie, religijnie) - Ewangelia Marka

5 Problem synoptyczny i hipoteza istnienia Q. Tradycja ustna, logia - Ewangelia Marka

6 Hellenizacja diaspory żydowskiej na przykładzie Septuaginty - Ewangelia Łukasza

7 Ewangelia jako gatunek. Przypowieści i formy literackie w Ewangeliach - Ewangelia Łukasza

8 Historia badań nad historycznym Jezusem i obecny stan badań (na przykładzie Galilei) - Ewangelia Jana

9 Relacja materiału Mk, Mt i Łk. Czwarta Ewangelia kanoniczna a synoptyczne - modele relacji - Ewangelia Jana

10 Religia wczesnego judaizmu - święta, tradycje, synagoga i bojący się Boga. Misyjne oddziaływanie prachrześcijaństwa i relacja pogano- do judeochrześcijan - Dzieje Apostolskie

11 Krytyka tekstu na przykładzie Dz. Podręczne wydania krytyczne - Dzieje Apostolskie

12 Judaizm, prawo i identity markers. New Perspective on Paul - List do Rzymian

13 Klasyfikacja świadków tekstowych i Editio Critica Maior

14 Apostoł Paweł - problem chronologii pism i rekonstrukcji życia - List do Galacjan

15 Kerygmat o ukrzyżowanym i zmartwychwstałym Chrystusie w pierwotnym chrześcijaństwie - 1 i 2 list do Koryntian

Literatura podstawowa:

1. M. Rosik, Świątynia Heroda [w:] Świątynia Jeroozolimska, red. M. Rosik, Wrocła 2007, str. 90-105.

2. K. Pilarczyk, Religia starożytnego Izraela, Wrocław 2013, str. 124-173; A. Bosowski, Cezarea prokuratorów, Warszawa 2002, str. 9-67.

3. R. Pietkiewicz, H. Lempa, Geografia krajów biblijnych [w:] Geografia i archeologia biblijna w zarysie, red. M. Rosik, R. Pietkiewicz, Wrocław 2011, str. 9-72.

4. A. Ziółkowski, Historia powszechna starożytność, Warszawa 2009, str. 781-807.829-865.

5. M. Uglorz, Introdukcja do Nowego Testamentu cz. 1, Warszawa 1994, str. 47-64; R. Bartnicki, Ewangelie synoptyczne, wyd. 4, Warszawa 2012, str. 235-270.

6. M. Wojciechowski, Wpływy greckie w Biblii, Kraków 2012, str. 79-142.

7. M. Wojciechowski, Wpływy greckie w Biblii, Kraków 2012, str. 229-252.

8. M. Uglorz, Teologia zwiastowania i czynów Jezusa, Warszawa 1999, str. 11-31; R. Bartnicki, Ewangelie synoptyczne, wyd. 4, Warszawa 2012, str.505-568.

9. R. Bartnicki, Ewangelie synoptyczne, wyd. 4, Warszawa 2012, str. 369-415

10. M. Rosik, Judaizm u początków ery chrześcijańskiej, Wrocław 2008, str. 25-135; M. Rosik, Kościół a synagoga (30-313 po Chr.) - Na rozdrożu, Wrocław 2016, str. 161-234.

11. R. Bartnicki, Metody interpretacji Nowego Testamentu, Kraków 2014, s. 30-56.

12. M. Rosik, Judaizm u początków ery chrześcijańskiej, Wrocław 2008, str. 25-64.93-138.197-205.

13. M. Uglorz, Introdukcja do Nowego Testamentu cz. 1, Warszawa 1994, str. 31-37; S. Bazyliński, Wprowadzenie do studium Pisma Świętego, Kielce 2019, wyd. 2, str. 25-32.

14. J. Gnilka, Pawel z Tarsu - Apostoł i świadek, Kraków 2001, str. 7-62; W. Rakocy, Paweł Apostoł - Chronologia życia i pism, wyd. 2, Częstochowa 2008, str. 78.97-111.379-387.

15. Materiały i opracowania udostępnione przez prowadzącego.

Literatura uzupełniająca:

1. Paulus Handbuch, red. F.W. Horn, Tübingen 2013.

2. Grundinformation Neues Testament, red. K.W. Niebuhr, wyd. 5, Göttingen 2020.

3. D. Vieweger, Archäologie der biblischen Welt, Gütersloh 2012.

4. G. Theißen, A. Merz, Der historische Jesus, wyd. 4, Göttingen 2011.

5. The World of the New Testament - Cultural, Social, and Historical Contexts, red. J.B. Green, L.M. McDonald, Grand Rapids, Mi 2013.

6. The New Testament in Antiquity, opr. G.M. Burge, L.H. Cohick, G.L. Green, Grand Rapids, Mi 2009.

7. G.D. Fee, New Testament Exegesis: A Handbook for Student and Pastors, wyd. 3, Louisville, Ky 2002.

WIEDZA

K1_W01 zna genezę i historyczny rozwój teologii nowotestamentowej jako dyscypliny naukowej;

ma podstawową znajomość powiązań teologii NT z historią, historią religii i socjologią religii oraz metod stosowanych w egzegezie biblijnej z metodologią badań literackich i lingwistycznych;

ma podstawową wiedzę na temat miejsca interpretacji biblijnej w ogólnej hermeneutyce filozoficznej

K1_W02 zna terminologię z zakresu badań nad NT na poziomie podstawowym

K1_W03 zna terminologię stosowaną w filozofii oraz badaniach historycznych, literackich, lingwistycznych i religioznawczych

K1_W05 ma podstawową i usystematyzowaną wiedzę na temat wpływu głównych kierunków myślenia teologicznego na egzegezę i teologię NT;

rozumie znaczenie interpretacji biblijnej w kształtowaniu się głównych kierunków myślenia teologicznym

K1_W06 zna i rozumie historię interpretacji NT

ma gruntowną znajomość nurtów oraz kierunków badań teologii NT

K1_W07 ma orientację w aktualnym stanie badań nad tekstem NT

zna współczesną problematykę dotyczącą teologii NT oraz sposoby jej formułowania;

ma podstawową wiedzę na temat hermeneutyki NT

K1_W09 zna metody badawcze i strategie argumentacyjne głównych subdyscyplin teologicznych na poziomie podstawowym

UMIEJĘTNOŚCI

K1_U01 wyszukuje, selekcjonuje i integruje informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych

K1_U10 potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze i pedagogiczne, planuje i realizuje własne uczenie się z wykorzystaniem różnych źródeł, w tym obcojęzycznych, i technologii

KOMPETENCJE

K1_K01 zna zakres posiadanej wiedzy i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego; krytycznie ocenia zakres posiadanej wiedzy i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego

K1_K04 interesuje się nowatorskimi koncepcjami z zakresu genezy i powstawiania tekstów NT oraz egzegezy i teologii NT

K1_K06 ma świadomość znaczenia polskiego i światowego dziedzictwa teologicznego, zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym, dla rozwoju kulturowego i społecznego oraz dba o to dziedzictwo

1. Metody weryfikacji efektów uczenia się:

- kontrola obecności na zajęciach (dopuszczalne dwie nieobecności) i przygotowania do nich (krytyczna lektura wskazanych materiałów) - K1_W01, K1_W02, K1_W03, K1_W05, K1_U1, K1_U10, K1_K06

--> w przypadku większej liczby nieobecności (nie przekraczącej łącznie 50% liczby zajęć ćwiczeniowych) student/ka sporządza pracę zaliczeniową na bazie tematyki opuszczonych zajęć - K1_W01, K1_W02, K1_W03, K1_W05, K1_U1, K1_U10, K1_K06, K1_W06, K1_W07, K1_U10

- aktywny udział w ćwiczeniach - K1_W06, K1_W07, K1_U10

- ocena jakości dyskursu prowadzonego w trakcie ćwiczeń - K1_W09, K1_K01, K1_K04, K1_K04

- egzamin ustny - K1_W01, K1_W02, K1_W03, K1_W05, K1_W06, K1_W07, K1_W09, K1_U10, K1_K01, K1_K04, K1_K06

2. Kryteria oceniania:

Zaliczenie wykładu i ćwiczeń jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu - tryb przeprowadzania, zakres tematyczny, literatura są podane w sylabusie szczegółowym dla danego cyklu dydaktycznego.

Student posiadający zgodę na Indywidualną organizację studiów (IOS) obowiązkowo na początku roku akademickiego / cyklu zgłasza się do nauczyciela akademickiego w celu ustalenia indywidualnego toku pracy i zasad uzyskania zaliczeń oraz przystąpienia do egzaminu.