Podstawy psychologii dla nauczycieli

obowiązkowe

Celem przedmiotu jest ogólne przygotowanie psychologiczne przyszłych nauczycieli, powalające na rozumienie procesów rozwoju, socjalizacji, wychowania oraz procesów nauczania – uczenia się.

w sali

Przygotowane psychologiczne przyszłych nauczycieli obejmuje opanowanie podstawowej wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii (z elementami psychologii rozwojowej, normy i zdrowia).

Studenci poznają także problematykę poznawczą, emocjonalno-motywacyjną, osobowości, różnic indywidualnych, społeczną związaną z zastosowaniem psychologii w praktyce kształcenia.

W ramach zajęć Student pozna:

1. Podstawowe pojęcia psychologii. Procesy poznawcze. Spostrzeganie, odbiór i przetwarzanie informacji. Mowa. Myślenie i rozumowanie. Uczenie się i pamięć. Uwaga. Emocje i motywacja w procesach regulacji zachowania. Zdolności i uzdolnienia.

2. Teorie i struktura osobowości. Psychologia różnic indywidualnych - różnice w zakresie inteligencji, temperamentu i stylu poznawczego.

3. Poznanie i spostrzeganie społeczne. Postawy, stereotypy, uprzedzenia. Zachowania społeczne i ich uwarunkowania. Sytuacja interpersonalna. Empatia. Zachowania asertywne, agresywne i uległe. Stres i radzenie sobie z nim. Porozumiewanie się ludzi w instytucjach. Reguły współdziałania.

4. Psychologiczne koncepcje człowieka a interpretacja zachowań ucznia i sytuacji w szkole. Kontekst psychologiczny projektowania procesów edukacyjnych.

5. Pojęcie normy i patologii. Zaburzenia rozwojowe, zaburzenia zachowania (w tym zespół nadpobudliwości psychoruchowej), zaburzenia emocjonalne (w tym lęki i fobie).

Zaburzenia lękowe i nastroju. Zaburzenia osobowości. Agresja i przemoc (w tym agresja elektroniczna). Uzależnienia (w tym od środków psychoaktywnych i komputera).

Zaburzenia odżywiania. Problemy zdrowotne ucznia i ich wpływ na jego sytuację szkolną.

Niepełnosprawność fizyczna i intelektualna oraz jej konsekwencje psychologiczne.

Zaburzenia w procesie rozwoju językowego. Całościowe zaburzenia w rozwoju.

6. Sylwetka rozwojowa dziecka w wieku poniemowlęcym, przedszkolnym i wczesnym wieku szkolnym. Rozwój fizyczny i motoryczny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, mowa, spostrzeganie, uwaga, pamięć), rozwój społeczno-emocjonalny i moralny. Lateralizacja, kształtowanie się stronności ciała, modele lateralizacji.

7. Sylwetka rozwojowa dziecka we wczesnym i późnym wieku szkolnym. Rozwój fizyczny i motoryczny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, mowa, spostrzeganie, uwaga, pamięć), rozwój społeczno-emocjonalny i moralny. Zmiany fizyczne i psychiczne w

okresie dojrzewania.

8. Sylwetka rozwojowa ucznia w okresie adolescencji i wczesnej dorosłości. Rozwój fizyczny, motoryczny i psychoseksualny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, mowa, spostrzeganie, uwaga, pamięć), rozwój społeczno-emocjonalny i moralny. Zmiany fizyczne i psychiczne w okresie dojrzewania. Dojrzałość fizyczna a dojrzałość społeczna i emocjonalna. Krystalizowanie się tożsamości. Dorosłość. Identyfikacja z nowymi rolami społecznymi. Kształtowanie się stylu życia.

10. Teorie motywacji. Motywowanie uczniów do nauki.

Literatura podstawowa:

Kosslyn S.M. Rosenberg R.S. (2006) Psychologia. Mózg. Człowiek. Świat, Kraków, Wydawnictwo Znak, r.10 s.438-454.

Kendall P.C. (2004) Zaburzenia okresu dzieciństwa i adolescencji, Gdańsk, GWP.

Kaleta K., Mróz J.(2010). Psychologiczne aspekty trudności w wychowaniu dzieci z zaburzeniami rozwoju i zachowania. r. 2; s.34-64.

Bielecki J., Wybrane zagadnienia psychologii, Warszawa 1986.

Matczak A., Zarys psychologii rozwoju, Podręcznik dla nauczycieli, Wydawnictwo Akademickie "Żak", Warszawa 2003.

Mietzel G., Wprowadzenie do psychologii, Zagadnienia podstawowe. Gdańsk 2001.

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., Psychologia rozwoju człowieka, t. 1 - 3, Warszawa 2002.

Rozwój psychiczny człowieka w ciągu życia. Zagadnienia teoretyczne i metodologiczne, red. M. Tyszkowa, Warszawa 1988.

Spencer A. Rathus, Psychologia współczesna. Lepiej, więcej, przystępniej. Gdańsk 2004.

Literatura uzupełniająca:

Chłopkiewicz M., Osobowość dzieci i młodzieży. Rozwój i patologia, Warszawa 1980.

Hurlock E. B. Rozwój dziecka, Warszawa 1985

Jurkowski A., Rozwój umysłowy i aktywność poznawcza uczniów, Warszawa 1986.

Piaget J., Narodziny inteligencji dziecka, Warszawa 1966.

Piaget J., Rozwój ocen moralnych dziecka., Warszawa 1967.

Piaget J., Równoważenie struktur poznawczych, Warszawa 1981.

Piaget J., Mowa i myślenie u dziecka, Warszawa 1992.

Pietrasiński Z., Rozwój człowieka dorosłego, Warszawa 1990.

Reykowski J., Z zagadnień psychologii motywacji, Warszawa 1976.

Rozwój psychiczny człowieka w ciągu życia, red. M. Tyszkowa, Warszawa 1988.

Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, red. M. Żebrowska, Warszawa 1986

WIEDZA

K1_W13 - zna i rozumie podstawowe pojęcia psychologii, procesy poznawcze, spostrzeganie, odbiór i przetwarzanie informacji, mowę i język, myślenie i rozumowanie, uczenie się i pamięć, rolę uwagi, emocje i motywacje w procesach regulacji zachowania, zdolności i uzdolnienia, psychologię różnic indywidualnych – różnice w zakresie inteligencji, temperamentu, osobowości i stylu poznawczego;

- zna i rozumie proces rozwoju ucznia w okresie dzieciństwa, adolescencji i wczesnej dorosłości, rozwój fizyczny, motoryczny i psychoseksualny, rozwój procesów poznawczych (myślenie, mowa, spostrzeganie, uwaga i pamięć), rozwój społeczno-emocjonalny i moralny, zmiany fizyczne i psychiczne w okresie dojrzewania, rozwój wybranych funkcji psychicznych, normę rozwojową, rozwój i kształtowanie osobowości, rozwój w kontekście wychowania, zaburzenia w rozwoju podstawowych procesów psychicznych, teorie integralnego rozwoju ucznia, dysharmonie i zaburzenia rozwojowe u uczniów

K1_W16 posiada wiedzę psychologiczną i pedagogiczną powalającą na rozumienie procesów rozwoju, socjalizacji, wychowania i nauczania – uczenia się

UMIEJĘTNOŚCI

K1_U10 - potrafi radzić sobie ze stresem i stosować strategie radzenia sobie z trudnościami

K1_U11 - potrafi skutecznie i świadomie komunikować i porozumieć się w sytuacji konfliktowej oraz rozpoznawać sytuację zagrożeń i uzależnień uczniów

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1_K03 - jest gotów do okazywania empatii uczniom oraz zapewniania im wsparcia i pomocy

K1_K07 - jest gotów do wykorzystania zdobytej wiedzy psychologicznej do analizy zdarzeń pedagogicznych;

Wykład, dyskusja, prezentacja multimedialna, projekt własny studenta

Obecność na zajęciach obowiązkowa (dopuszczalne dwie nieobecności) 20%. Zaliczenie wypowiedzi ustnej 20%, kolokwium pisemne 60%.