Historia Autokefalicznych Kościołów Prawosławnych

obowiązkowe

w sali

Studenci teologii poznają historię starożytnych patriarchatów prawosławnych, które mają duże znaczenie historyczne i prawne. Wywarły one poważny wpływ na kształtowanie się poszczególnych Kościołów lokalnych, w tym Kościołów słowiańskich.

Studenci teologii poznają historię starożytnych patriarchatów prawosławnych, które mają duże znaczenie historyczne i prawne. Wywarły one poważny wpływ na kształtowanie się poszczególnych Kościołów lokalnych, w tym Kościołów słowiańskich. Omówione zostają cztery starożytne patriarchaty prawosławne oraz Autokefaliczny Kościół Cypru. Analiza historyczna ma za zadanie ukazać studentom, jak współżyły starożytne Kościoły, jak zgodnie współdziałały mimo wielu różnic natury teologiczno-obrzędowe. Studenci poznają również współczesną strukturę i stan tychże Kościołów. Celem przedmiotu jest również przybliżenie postaci misjonarzy, ważniejszych zwierzchników i osób świeckich mających duży wpływ na kształtowanie się ich dziejów. Prezentacja głównych centrów administracyjnych, teologicznych, klasztornych, itp. Prezentacja najciekawszych zabytków i charakterystycznych cech lokalnej architektury i sztuki sakralnej. Analiza dnia dzisiejszego każdego z kościołów, ich problemów, sukcesów i zadań na przyszłość.

Literatura podstawowa:

Bendza Marian, ks., Szymaniuk Anatol, ks., Starożytne patriarchaty prawosławne, Białystok 2005

Szymaniuk A., ks. “Historia Patriarchatu Konstantynopola”, Wiadomości Prawosławnej Diecezji Białostocko-Gdańskiej, 1/1998

Szymaniuk A., ks., Z historii Patriarchatu Konstantynopola, Cerkiewny Viestnik , 9/1998

Szymaniuk A., ks.,“Jego Świątobliwość, Patriarcha Ekumeniczny Bartolomeusz I”, Wiadomości Prawosławnej Diecezji Białostocko - Gdańskiej, 3/1998

Bendza Marian, ks., Szymaniuk Anatol, ks., Z dziejów patriarchatu antiocheńskiego, Rocznik Teologiczny XXXVII - z. 1/1995

Afanasjew Mikołaj, Kościół Ducha Świętego, przekład ks. Henryk Paprocki, Białystok 2002. s. 287-319

Bułgakow Sergiusz, Prawosławie. Zarys nauki Kościoła Prawosławnego, przeł. Ks. Henryk Paprocki, Orthdruk, Białystok 1992. S. 103-114

Literatura uzupełniająca:

Znosko Aleksy, ks., Kanony kościoła Prawosławnego w przekładzie polskim, Tom I, ChAT, Warszawa 1978

Dokumenty Soborów Powszechnych, tom I (325-787), układ i oprac. ks. Arkadiusz Baron, ks. Henryk Pietras, Wydawnictwo WAM, Kraków 2001.

Praviła sviatych vsielenskich soborov s tołkovanijami, Izdatielstvo “Pałomnik”, Moskwa 1998.

Euzebiusz z Cezarei, Historia Kościelna, tłum. Ks. A. Lisiecki, Poznań 1924.

Ewagriusz Scholastyk, Historia Kościoła, przeł. Stefan Kazikowski, IW PAX, Warszawa 1990.

Sokrates Scholastyk, Historia Kościoła, przeł. Stefan Józef Kazikowski, IW PAX, Warszawa 1986.

Autokefalie Kościoła prawosławnego w Polsce, Red. naukowa: Antoni Mironowicz, Urszula Pawluczuk, Piotr Chomik, Białystok 2006

Roberson R.G., Chrześcijańskie Kościoły wschodnie, Kraków 2005

Cypin Vladyslav, prot., Administrativnoje ustrojstvo Pravosłavnoj Cerkvi, w: Pravosłavnaja Encyklopedija, t. I.

Widuch Justyn Henryk ofm, Konstantynopol stolicą Ekumenicznego Patriarchatu. 325-870, Katowice 1988

Troickij S., O smysle 9 i 17 kanonov Chałkidonskogo Sobora, w: Żurnał Moskowskoj Patriarchii, 2/1961.

Paprocki Henryk, ks. Prawosławie we współczesnym świecie, [w:] Elpis. Czasopismo teologiczne Katedry Teologii Prawosławnej Uniwersytetu w Białymstoku, Rocznik I (XII), zeszyt 1 (14) 1999.

Runciman Steven, Wielki Kościół w niewoli, tłum. J. Gawroński, Warszawa 1963.

Przekop Edmund, ks., Rzym - Konstantynopol. Na drogach podziału i pojednania, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn 1987.

Przekop Edmund, ks., Wschodnie patriarchaty starożytne, Warszawa 1984.

Wiedza:

K1_W01 ma usystematyzowaną wiedzę o głównych subdyscyplinach teologicznych, w tym o ich historycznym rozwoju i rozumie złożone zależności między nimi

K1_W04 zna podstawową terminologię teologiczną w języku obcym

K1_W07 ma uporządkowaną wiedzę o głównych kierunkach teologicznych, w aspekcie historycznym oraz rozumie ich argumentację teologiczną

K1_W11 ma podstawową wiedzę o instytucjach kościelnych i religijnych, ich uwarunkowaniach prawnych etycznych i ekonomicznych oraz ich związkach z innymi instytucjami społecznymi, edukacyjnymi i kulturalnymi

Umiejętności:

K1_U01 potrafi wyszukać i dobierać informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych oraz krytycznie je oceniać

K1_U05 potrafi poprawnie formułować w mowie i na piśmie opracowania zagadnień teologicznych, odwołując się do materiałów źródłowych oraz różnych koncepcji teologicznych oraz stosując specjalistyczną terminologię

K1_U10 potrafi samodzielnie zdobywać wiedzę i poszerzać umiejętności badawcze i pedagogiczne, planuje i realizuje własne uczenie się z wykorzystaniem różnych źródeł, w tym obcojęzycznych, i technologii

Kompetencje społeczne:

K1_K01 krytycznie ocenia zakres posiadanej wiedzy i umiejętności i rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego

K1_K06 ma świadomość znaczenia polskiego i światowego dziedzictwa teologicznego, zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym, dla rozwoju kulturowego i społecznego oraz dba o to dziedzictwo

Obecność na zajęciach obowiązkowa (dopuszczalne dwie nieobecności nieusprawiedliwione), aktywny udział w ćwiczeniach (m.in. przygotowanie referatu). Kolokwium ustne