Homiletyka

obowiązkowe

w sali

Zadaniem zajęć jest zapoznanie studentów z teorią retoryki świeckiej i kościelnej. Poznanie terminologii, wybitnych przedstawicieli retoryki i kaznodziejstwa oraz ich dorobku (wraz z analizą). Wypracowanie umiejętności przygotowania materiału do napisania różnych form kazania i przygotowania samego tekstu. Analiza i usuwanie błędów. Poznanie i stosowanie zabiegów podnoszących jakość przygotowywanego kazania od strony językowej, faktograficznej (dowodowej) i teologicznej. Ćwiczenia w pisaniu i odczytywaniu kazań.

Cele poznawcze – zapoznanie studentów z wybranymi, wzorcowymi przykładami retoryki świeckiej i kościelnej. Zapoznanie się z postaciami i dorobkiem wybitnych przedstawicieli retoryki. Analiza ich twórczości od strony językowej, teologicznej i technicznej. Omówienie zasad ubogacania treści elementami poezji, budowania emocji, stopniowania napięcia, posługiwania się materiałem dowodowym, itp. Stosowanie i rodzaje pauz i akcentów. Analiza cech osobowych kaznodziei i ich znaczenia dla jakości odbioru kazania. Zapoznanie studentów z prawidłowym i owocnym procesem wygłoszenie kazania, akcją krasomówczą, itp. Analiza wygłoszenia (materiały multimedialne) wybranych kazań.

Cele kształcenia – nauka praktycznego posługiwania się różnymi formami kościelnego wystąpienia. Dobieranie formy kazania w zależności od: osoby przemawiającego, osoby słuchacza, warunków zewnętrznych i wewnętrznych, potrzeby i celu, itp. Ćwiczenia w pisaniu i wygłaszaniu kazań. Kształtowanie umiejętności modyfikacji już przygotowanego wystąpienia w zależności od zmieniających się warunków. Podnoszenie jakości operowania słowem poprzez ćwiczenia fonetyczne. Rozwijanie zdolności krytycznej oceny własnych i obcych wystąpień.

Literatura uzupełniająca:

• Adamek Z., Homiletyka, Tarnów 1992.

• Aleksandrenko S. A., Gomiletika, Odessa 1997.

• Błagorazumow M. Prot., Swiatootieczeskaja chrestomatia, Moskwa 2001.

• Czuj J., Wymowa kościelna, Poznań 1955.

• Hrycuniak M., (Sawa), met., Współczesna koncepcja kaznodziejstwa chrześcijańskiego, w: Chrystus – najwierniejszy przyjaciel człowieka, Warszawa 2003.

• Lichański Jakub Z., Retoryka. Historia – teoria – praktyka, t. 2, Retoryka praktyczna – ćwiczenia, Warszawa 2007.

• Müller K., Homiletyka na trudne czasy, Kraków 2003.

• Protorżyńskij M. A. Prot., Istorija russkoj cerkownoj propowiedi w biografiach i obrazcach pastyrej – propowiednikow IX – XIX wiekow, Kijów 1901.

• Schwarz A., Jak pracować nad kazaniem?, Warszawa 1993.

• Sawicki D., Teologiczne znaczenie głoszenia słowa Bożego w Kościele prawosławnym – w: Przegląd homiletyczny, rocznik 10 (2006), Kielce 2006.

• Siwek G., Miejsce retoryki w homiletyce, w: Retoryka dzisiaj. Teoria i praktyka, Kraków 2001.

• Staniek E., Wielcy mówcy starożytnego Kościoła: Św. Jan Chryzostom, w: Materiały homiletyczne 1998, nr 171.

• Staniek Edward, Wielcy mówcy Kościoła starożytnego. Antologia, Warszawa 2007.

K1_W01 ma usystematyzowaną wiedzę na temat homiletyki i liturgiki, zna ich genezę i rozwój jako dyscyplin naukowych i rozumie ich zależność od innych subdyscyplin teologicznych;

K1_W02 Zna aktualny stan badań oraz kierunki rozwoju homiletyki i liturgiki;

K1_W03 Zna na poziomie zaawansowanym terminologię z zakresu badań nad dorobkiem homiletycznym i liturgią;

K1_W05 Ma wiedzę o interpretacji tekstów biblijnych oraz ich transformacji na współczesną rzeczywistość w homiletycznym przekazie;

K1_W06 Zna i rozumie w stopniu zaawansowanym kulturową rolę języka, procesy rozwoju systemu językowego oraz procesy komunikacji językowej i funkcje języka;

K1_W07 Ma usystematyzowaną wiedzę na temat wpływu głównych kierunków myślenia teologicznego na kaznodziejstwo i liturgię;

K1_W8 Zna i rozumie powiązania homiletyki z językoznawstwem, oratorstwem, retoryką oraz liturgiki z hymnologią, muzyką, teatrologią

zna związki metodologiczne homiletyki z metodologią stosowaną w badaniach literackich; posiada wiedzę o miejscu interpretacji homiletycznej w ogólnej hermeneutyce filozoficznej;

K1_W10 Zna i rozumie w zakresie elementarnym znaczenie samodzielnego tworzenia kazania potrafi w kazaniu stosować przykłady innego autorstwa niż własne, właściwie wplatać przytaczane cytaty;

K1_W11 Ma podstawową wiedzę o znaczeniowym zróżnicowaniu liturgii i kazania w Kościołach różnych wyznań chrześcijańskich;

K1_U02 Homiletycznie interpretuje i komentuje teksty ST i NT oraz krytycznie ocenia inne interpretacje bez względu na zastosowaną metodologię egzegetyczną;

K1_U05 Potrafi poprawnie formułować w mowie i na piśmie teksty homiletyczne, odwołując się do materiałów źródłowych oraz różnych koncepcji teologicznych;

K1_U07 Potrafi wykorzystać znajomość wybranego języka obcego w przygotowaniu opracowań z zakresu homiletyki i liturgiki;

K1_K02 Interesuje się nowatorskimi koncepcjami homiletycznymi i liturgicznymi i jest gotów do współpracy z ekspertami z zakresu homiletyki i liturgiki;

K1_K06 Ma świadomość znaczenia polskiego i światowego dziedzictwa teologicznego, zarówno w aspekcie teoretycznym, jak i praktycznym, dla rozwoju kulturowego i społecznego oraz dba o to dziedzictwo;

Zajęcia prowadzone w sali.

Obecność na ćwiczeniach obowiązkowa (dopuszczalne trzy nieobecności), aktywność na ćwiczeniach 20%;

prace domowe 60%;

przygotowane kazania tematycznego (cztery) 20%;

Istnieje możliwość, na życzenie studenta przeprowadzenia egzaminu końcowego metodą tradycyjną (w budynku ChAT, ustny lub pisemny);

Prowadzący zapewnia informację zwrotną co do jakości i oceny przekazanych prac oraz spotkania konsultacyjne (stacjonarnie w pokoju profesorskim Sekcji Teologii Prawosławnej w środy 14,10 - 15,00 lub na platforma Teams w środy w godz. 14,30-15,30).

Prowadzący może ustalić w okresie obowiązywania szczególnych zasad postępowania w okresie pandemii COVID-19 zmianę dotychczasowych zasad oceniania cząstkowego i końcowego przy zapewnieniu jawności reguł postępowania i poinformowaniu studentów o tejże zmianie. Zmiana może dotyczyć wyłącznie formy zaliczenia lub egzaminu końcowego (przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa higienicznego i sanitarnego).