Katechetyka

obowiązkowe

w sali

Celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami katechetyki, pogłębienie wiedzy z zakresu psychologii rozwojowej ze szczególnym uwzględnieniem rozwoju religijnego oraz usystematyzowanie wiedzy dotyczącej roli (obowiązków, oczekiwań i praw) i etyki zawodu nauczyciela, a także nabycie umiejętności wykorzystania zdobytej wiedzy w procesie planowania lekcji i innych zajęć religijnych.

Podczas zajęć studenci będą mieli możliwość:

- powtórzenia i pogłębienia wiedzy z zakresu psychologii rozwojowej dzieci i młodzieży (teoria rozwoju poznawczego Jeana Piageta, teoria i stadia rozwoju moralnego według Lawrence’a Kohlberga, stadia rozwoju psychospołecznego według Erika H. Eriksona;

- przyswojenia wiedzy dotyczącej rozwoju religijnego dzieci i młodzieży - interpretacja rozwoju religijnego za pomocą strukturalizmu genetycznego według Fowlera (stadia wiary), teoria stadiów religijnego sądzenia Osera i Gmuendera;

- omówienia wpływu rodziny, Kościoła, szkoły, rówieśników, mediów na tworzenie obrazu Boga w okresie dzieciństwa i wczesnej młodości (przykłady z praktyki, wypowiedzi dzieci);

- usystematyzowania wiedzy dotyczącej czynników wpływających na okres dzieciństwa i wczesnej młodości;

- analizowania współczesnych problemów i zagrożeń, wpływu mediów;

- określenia współczesnych zadań wychowawczych rodziny, Kościoła i szkoły.

Zapoznają się z obowiązkami i prawami nauczyciela religii (wynikającymi także z Karty Nauczyciela): status i rola zawodowa (fachowiec-teolog, metodyk; wyznawca-świadek; duszpasterz-doradca), a także z oczekiwaniami stawianymi wobec nauczyciela przez różne grupy (szkoła, Kościół/parafia, rodzice, uczniowie, nauczyciel).

Zapoznają się z istotą i celami nauczania religijnego, a także będą mieli możliwość pogłębienia wiedzy dot. nauczania religii na przestrzeni wieków (istota i cele) oraz statusu lekcji religii w szkole publicznej.

Dokumenty:

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ1)

z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach (z późniejszymi zmianami)

Porozumienie pomiędzy Polską Radą Ekumeniczną oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych wymaganych od nauczycieli religii kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej

Podstawa programowa nauczania religii ewangelickiej dla przedszkola, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej oraz innych form wychowania przedszkolnego, dla szkoły podstawowej, dla szkół ponadpodstawowych

oraz dla uczniów z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym lub znacznym w szkole podstawowej i w szkołach ponadpodstawowych (http://religiaewangelicka.pl/pluginfile.php/1049/block_html/content/Podstawa%20programowa%202017-synod%20%281%29.pdf)

Programy nauczania religii

Karta Nauczyciela

Literatura podstawowa:

Birch A., Malim T., Psychologia rozwojowa w zarysie, Warszawa 1998, s. 36-87.

Daniel E. A., Elementarz chrześcijańskiego nauczyciela, Warszawa 1999.

Grom B., Psychologia religii, Kraków 2009.

Korgul M., Dydaktyka na lekcjach religii, Wrocław 1998.

Kuczkowski S., Psychologia religii, Kraków 1998, s. 45-85.

Kupisiewicz Cz., Podstawy dydaktyki ogólnej, Warszawa 1996.

Matczak A., Zarys psychologii rozwoju, Warszawa 2003, (wybrane rozdziały).

Milerski B., Religia a szkoła, Status edukacji religijnej w szkole w ujęciu ewangelickim, Warszawa 1998.

Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., Psychologia rozwoju człowieka, t.1., Warszawa 1996.

Rogowski C., Tatala M., Religijność od wieku przedszkolnego do adolescencji – wyzwania dla praktyki pedagogicznoreligijnej, „Paedagogia Christiana” 2 (6)/2000.

Vademecum katechety, Z. Barciński (red.), Kraków – Lublin 2006.

Wantuła A., Zarys katechetyki ewangelickiej, Warszawa 1973, (wybrane rozdziały).

Literatura uzupełniająca:

Bednarz E., Przewodnik metodyczny dla nauczyciela katechety, Cieszyn 2007.

Erikson E., Dzieciństwo i społeczeństwo, Poznań 1997.

Hamer H., Bliżej siebie, Warszawa 2001.

Hammer H., Dekalog nauczyciela (I i II), „Charaktery” Lipiec i Sierpień 2001.

Hamer H., Psychologiczne gry uczniów, „Charaktery” nr 7/2003.

Kasztelan J., ABC katechety w szkole, Kraków 1994.

Zygarowska O., Jak wygląda Bóg, w: „Charaktery” nr 8/1998.

*Aktualne artykuły z prasy specjalistycznej i popularnej.

*Aktualnie używane podręczniki do lekcji religii Kościołów, których członkowie studiują w ChAT .

*Wybrane artykuły z czasopism: „Katecheta”, „Religious Education”, Paedagogik und Theologie”.

K1_W02 - zna i rozumie historię pedagogiki religii, status, obszary badań, cele i założenia edukacji religijnej i katechetyki; zna i rozumie miejsce lekcji religii w ramowych planach nauczania na poszczególnych etapach edukacyjnych;

K1_W13 - zna kompetencje merytoryczne, dydaktyczne i wychowawcze nauczyciela, w tym potrzebę zawodowego rozwoju oraz dostosowywania sposobu komunikowania się do poziomu rozwoju uczniów i stymulowania aktywności poznawczej uczniów, w tym kreowania sytuacji dydaktycznych; znaczenie autorytetu nauczyciela oraz zasady interakcji ucznia i nauczyciela w toku lekcji; moderowanie interakcji między uczniami; rolę nauczyciela jako popularyzatora wiedzy oraz znaczenie współpracy nauczyciela w procesie dydaktycznym z rodzicami lub opiekunami uczniów, pracownikami szkoły i środowiskiem pozaszkolnym;

podstawę programową danego przedmiotu, cele kształcenia i treści nauczania przedmiotu lub prowadzonych zajęć na poszczególnych etapach edukacyjnych;

K1_W14 - zna i rozumie rolę nauczyciela lub wychowawcy w modelowaniu postaw i zachowań uczniów oraz metody nauczania i doboru efektywnych środków dydaktycznych; treści nauczania i typowe trudności uczniów, zróżnicowanie potrzeb edukacyjnych uczniów wraz z zagadnieniem edukacji włączającej

UMIEJĘTNOŚCI

K1_U01 - potrafi wyszukać, dobierać informacje ze źródeł pisanych i elektronicznych oraz krytycznie je oceniać

K1_U12 - potrafi dostosować sposób komunikacji do poziomu rozwojowego uczniów oraz dobierać metody pracy klasy oraz środki dydaktyczne, w tym z zakresu technologii informacyjno-komunikacyjnej, aktywizujące uczniów i uwzględniające ich zróżnicowane potrzeby edukacyjne; potrafi skonstruować sprawdzian służący ocenie danych umiejętności uczniów oraz merytorycznie, profesjonalnie i rzetelnie oceniać pracę uczniów wykonywaną w klasie i w domu

KOMPETENCJE SPOŁECZNE

K1_K02 - uznaje znaczenie wiedzy i gotów jest współpracy z ekspertami na potrzeby działań badawczych i realizacji zadań związanych z pracą zawodową

K1_K05 - identyfikuje problemy etyczne związane z własną pracą zawodową, aktywnie współdziała w rozwiązywaniu problemów

Ocenianie

ocena na zaliczenia to składowa: 30% obecność na zajęciach (dopuszczalne trzy nieobecności) i aktywny udział w ćwiczeniach oraz 70% - praca pisemna lub pisemny sprawdzian zdobytej wiedzy.