Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka

obowiązkowe

Zajęcia ukierunkowane są na realizację efektów kształcenia związanych z wielospecjalistycznym wspomaganiem rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym, o charakterze profilaktycznym, diagnostycznym i terapeutycznym.

Celem zajęć jest:

- przybliżenie problematyki zaburzeń rozwoju i zachowania, zarówno od strony teoretycznej jak i praktycznej,

- ukazanie właściwej strategii postępowania z dziećmi stosownie do ich możliwości i ograniczeń,

- zapoznanie z działaniami instytucjonalnymi i ofertą specjalistycznej pomocy.

mieszany: w sali i zdalnie

Zajęcia dostarczają studentom wielospecjalistycznej wiedzy i umiejętności ze wspomagania rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym, o charakterze profilaktycznym, diagnostycznym i terapeutycznymi.

1. Teoretyczne podstawy, istota, funkcje, zasady, modele oddziaływań oraz

formy pomocy dziecku w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym. Opieka vs wspomaganie

2. Pomoc psychologiczno-pedagogiczna. Szanse i trudności wspomagania rozwoju dziecka w wieku 3-9 lat

3. Rola nauczyciela przedszkola i edukacji wczesnoszkolnej we wspomaganiu rozwoju dziecka. Kroki postępowania.

4. Wspomaganie rozwoju zaburzonego - stymulacja rozwoju dziecka w wieku przedszkolnym i młodszym wieku szkolnym w następujących obszarach:

Rozwój emocjonalny:

- moczenie nocne,

- jąkanie (przykłady ćwiczeń na zajęciach)

- zaburzenia lękowe,

- lęk społeczny, lęk przed separacją,

- strach przedszkolny; strach, lęk i fobia szkolna,

- stres pourazowy (PTSD), trauma,

- lęk przed śmiercią (jak rozwijać odporność psychiczną dziecka (przykłady ćwiczeń)

- depresja,

- zachowania autodestrukcyjne;

Rozwój psychosomatyczny

- zaburzenia odżywiania (jadłowstręt psychiczny, bulimia, wybiórczość pokarmowa),

- cukrzyca,

- alergia i astma,

Rozwój neurologiczny:

- padaczka dziecięca,

- lateralizacja;

Rozwój uwagi i zachowanie:

- agresja i zachowania aspołeczne, zachowania trudne (przykłady ćwiczeń na zajęciach)

- zaburzenia uwagi,

- emocje (przykłady ćwiczeń i zabaw na zajęciach), wykorzystanie bajek terapeutycznych

5. Integracja sensoryczna, nadwrażliwość i podwrażliwość sensoryczna (przykłady ćwiczeń i zabaw na zajęciach)

6. Interwencja w sytuacjach kryzysowych

7. Współpraca z rodzicami, wsparcie instytucjonalne i pozainstytucjonalne w procesie wspomagania rozwoju dzieci w przedszkolu i klasach I-III

Literatura podstawowa

Ayres Jean A., Dziecko a integracja sensoryczna

Bryant R., Harley A., Zespół ostrego stresu. Teoria, pomiar, terapia Dudek B., Zaburzenia po stresie traumatycznym

Danielewska J., Agresja u dzieci - szkoła porozumienia

Derezińska I., Gajdzik M., Dziecko z zaburzeniami lękowymi w szkole i przedszkolu

Hallowell E. M., Ratey J. J., W świecie ADHD. Nadpobudliwość psychoruchowa z zaburzeniami uwagi u dzieci i dorosłych

Józefik B., Wolska M. Anoreksja i bulimia u dzieci i młodzieży

Kelly K.,Dozor A. J., Astma i alergia. Postępowanie z dziećmi. Kompletny program, który ma pomóc dziecku w prowadzeniu pełnego i aktywnego życia

Knobloch-Gala A., Grochmal-Bach B. (red.), Kryzysy rozwojowe wieku dziecięco-młodzieżowego a możliwości społecznego wsparcia

Kostecka W., Dziecko i jąkanie. Poradnik dla rodziców, nauczycieli i logopedów

Paruszkiewicz G., Moczenie nocne u dzieci. Przyczyny i możliwości leczenia. Informacje dla rodziców

Otto-Buczkowska E., Cukrzyca wieku rozwojowego

Literatura uzupełniająca

Amen D., Leczenie lęków i depresji

Bochniarz A., Nie tylko o jąkaniu

Bogdanowicz B., Leworęczność u dzieci

Budohoska W., Grabowska A., Dwie półkule - jeden mózg

Carr A., Depresja i próby samobójcze młodzieży. Sposoby przeciwdziałania i reagowania

Day., Jak żyć z cukrzycą?

Gibas J., Appleton R., Padaczka u dzieci i młodzieży

Gilles Tibo Z., Dziewczynka, która przestała się uśmiechać

Hanas R., Cukrzyca typu 1. u dzieci, młodzieży i dorosłych. Jak stać się znawcą swojej cukrzycy?

Heyne D., Rollings S., Niechęć do szkoły. Jak pomóc dziecku, które opuszcza lekcje i wagaruje?

Kowalczuk M., Pedagogiczna diagnoza i profilaktyka zaburzeń odżywiania się u młodzieży szkolnej

Kraska K., Żyża S., Interwencja wobec dzieci i młodzieży w obliczu sytuacji kryzysowych

Jagielska G., Dziecko z zaburzeniami odżywiania w szkole i przedszkolu. Informacje dla pedagogów i opiekunów

Pluta T., Profilaktyczno-wychowawczy program przeciwdziałania agresji u dzieci w młodszym wieku szkolnym

Popielarska A. (red.), Psychiatria wieku rozwojowego

Rampe M., Odporność psychiczna. Siedem filarów

Rumpf J., Krzyczeć, bić, niszczyć. Agresja u dzieci w wieku do 13 lat

Rachman S., Zaburzenia lękowe

Sancewicz-Pach K., Postępowanie w moczeniu nocnym u dzieci. "Klinika Pediatryczna. Nefrologia wieku rozwojowego"

Serfontein G., Twoje nadpobudliwe dziecko. Poradnik dla rodziców

Sikorka I., Bufory stresu. Jak rozwijać odporność emocjonalna u dziecka

Skrodzka M., Zaburzenia emocjonalne u dzieci

Tarkowski Z., Jąkanie wczesnodziecięce

Tarkowski Z., Jąkanie

Woleńczyk T., Kołakowski T., Skotnicka M., Nadpobudliwość psychoruchowa u dzieci

W ZAKRESIE WIEDZY ABSOLWENT ZNA I ROZUMIE:

C.W1. zróżnicowanie modeli ujmowania procesu wspierania rozwoju dziecka lub ucznia, w tym behawioralnego, konstruktywistycznego, emancypacyjnego; zadania edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej w zakresie wspierania rozwoju dziecka lub ucznia; proces adaptacji dziecka w przedszkolu i ucznia w szkole; strategie stymulowania aktywności poznawczej dziecka lub ucznia, zasady wykorzystywania zabawy do stymulowania rozwoju dziecka oraz rolę inicjacji: czytelniczej, teatralnej, muzycznej, plastycznej i technicznej;

C.W2. zasady organizacji optymalnego środowiska edukacyjnego w przedszkolu i klasach I–III szkoły podstawowej: możliwości wykorzystania w codziennej praktyce edukacyjnej różnorodnych sposobów organizowania środowiska uczenia się i nauczania, organizację środowiska wychowawczego przy uwzględnieniu specyficznych potrzeb i możliwości poszczególnych dzieci, uczniów lub grup, a także potrzebę wykorzystywania w pracy z dzieckiem lub uczniem informacji uzyskanych na jego temat od specjalistów, w tym psychologa, logopedy, pedagoga, lekarza, oraz rodziców lub opiekunów;

W ZAKRESIE UMIEJĘTNOŚCI ABSOLWENT POTRAFI:

C.U1. kształtować bezpieczne i przyjazne edukacyjne środowisko rozwoju dzieci lub uczniów, z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb, możliwości i uzdolnień dziecka lub ucznia, z nastawieniem na osobowy i podmiotowy rozwój;

C.U8. wykorzystywać proces oceniania pracy uczniów do stymulowania ich samooceny, umiejętności samoregulacji i pracy nad własnym rozwojem.

W ZAKRESIE KOMPETENCJI SPOŁECZNYCH ABSOLWENT JEST GOTÓW DO:

C.K1. kierowania się wrażliwością etyczną, empatią, otwartością, krytycyzmem oraz przyjęcia odpowiedzialności za integralny rozwój dzieci lub uczniów i podejmowane działania pedagogiczne;

C.K3. budowania relacji wzajemnego zaufania między wszystkimi podmiotami procesu wychowania i kształcenia, w tym rodzicami lub opiekunami dziecka lub ucznia, oraz włączania ich w działania sprzyjające efektywności edukacji;

C.K4. efektywnej współpracy z nauczycielami, specjalistami, w tym psychologiem, logopedą, pedagogiem, lekarzem, i rodzicami dzieci lub uczniów oraz innymi członkami społeczności przedszkolnej, szkolnej i lokalnej na rzecz dzieci lub uczniów i zapewnienia jakości pracy przedszkola lub szkoły.

SPOSOBY WERYFIKACJI EFEKTÓW UCZENIA SIĘ:

bieżąca ocena wynikająca z zaangażowania w dyskusję podczas zajęć, znajomość literatury tematu,

prace wyszczególnione na platformie e-ChAT

obecność na zajęciach,

egzamin końcowy pisemny

Zajęcia prowadzone w trybie synchronicznym - zajęcia stacjonarne i asynchronicznym - platformie e-ChAT - Moodle, zgodnie z planem zajęć semestru zimowego 2022/23.

Wykład z elementami dyskusji i ćwiczeń.

Warunkiem przystąpienia do egzaminu jest aktywność i obecność na zajęciach (w przypadku przekroczenia dopuszczalnego limitu nieusprawiedliwionych nieobecności student zobowiązany jest do realizacji dodatkowych zadań zleconych przez prowadzącego) oraz wykonanie wszystkich aktywności na platformie e-ChAT.

Zaliczenie przedmiotu: na podstawie prac wyszczególnionych na platformie e-ChAT

Obecność na zajęciach obowiązkowa (dopuszczalne dwie nieobecności) 1 ECTS

Wykonanie prac wyszczególnionych na platformie e-ChAT 1,5 ECTS

Aktywność na zajęciach wynikająca ze znajomości literatury tematu 1,5 ECTS

Egzamin końcowy pisemny 2 ECTS

Suma 6 pkt ECTS

Egzamin pisemny - 5 pytań

100 pkt – ocena 5, b. dobra;

80 pkt – ocena 4, dobra;

60 pkt – ocena 3, dostateczna;

poniżej 60 pkt – niedostateczna.

[1. Uznawanie efektów uczenia się w trybie nauki na odległość

• Realizacja zajęć na odległość nie narusza art. 63 ust. 1 Ustawy Prawo o Szkolnictwie Wyższym;

• Utrzymuje się liczbę punktów ECTS przypisaną określonemu przedmiotowi w realizowanym programie studiów;

• Punkt ECTS nadal odpowiada 25–30 godzinom pracy studenta obejmującym zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, organizowanym przez uczelnię oraz indywidualną pracę studenta związaną z tymi zajęciami.

2. Ocena postępów uczenia się na odległość

• Nauczyciel akademicki zapewnia studentom informację zwrotną dotyczącą ich postępów w nauce za pośrednictwem platformy e-ChAT

• Nauczyciel może ustalić w okresie obowiązywania szczególnych zasad postępowania w okresie pandemii COVID-19 zmianę dotychczasowych zasad oceniania cząstkowego i końcowego przy zapewnieniu jawności reguł postępowania i poinformowaniu studentów o tejże zmianie. Zmiana może dotyczyć wyłącznie formy zaliczenia lub egzaminu końcowego (ze zdalnego na stacjonarny przy zachowaniu zasad bezpieczeństwa higienicznego i sanitarnego)

• Do przechowywania informacji zwrotnych o postępach w nauce przeznaczona jest uczelniana platforma zdalnego nauczania e-ChAT

• Nauczyciel wyznacza termin konsultacji online dla studentów na platformie zdalnego nauczania (Teams) lub stacjonarnie po wcześniejszym uzgodnieniu terminu drogą mailową.

• Wszelkie aktywności związane z monitorowaniem uczenia się studentów i udzielania im informacji zwrotnej są zapisywane w na platformie Moodle.]*

* w przypadku przejścia na nauczanie zdalne